oorlog

29 november 2020

Leesreis om de wereld: Vietnam

De bergen zingen is het eerste boek dat Nguyễn Phan Quế Mai in het Engels schreef, na een stapeltje romans in het Vietnamees. Het voordeel hiervan is dat ze bij het schrijven rekening heeft gehouden met lezers die de Vietnamese geschiedenis en cultuur niet kennen.

Op de een of andere manier wist ik dat er nooit meer oorlog zou komen als mensen bereid waren zich in elkaar te verdiepen en het licht van een andere cultuur te zien.

Hier is hoofdpersoon Huong aan het woord, die is geboren in 1960. Ze vertelt over haar leven vanaf 1972. Het eindigt met een terugblik in 2017. In de jaren zeventig is het oorlog in Vietnam. Huong woont bij haar oma, want haar ouders zijn allebei ver weg aan de frontlinie: haar vader als soldaat en haar moeder als arts. Maar ook in haar woonplaats Hanoi vallen regelmatig bommen en dan moet ze zo snel mogelijk een schuilput zien te vinden.

Haar oma heeft al een zeer bewogen leven achter de rug. Afgewisseld met Huongs belevenissen zijn er hoofdstukken met haar levensverhaal. Daarin gebeuren de gruwelijkste dingen. Familieleden zijn vermoord omdat ze land bezaten en een paar boeren in dienst hadden. Zij zelf is met vijf kinderen op het nippertje aan de dood ontsnapt door te vluchten.

Verder lezen

15 september 2020

Raadselvader – Jolande Withuis

Socioloog Jolande Withuis had al diverse boeken, waaronder biografieën, op haar naam staan toen ze de tijd rijp vond om te schrijven over haar eigen vader. Hij was overtuigd communist en dat heeft een enorme stempel op Jolandes jeugd gedrukt. In Raadselvader gaat ze op zoek naar wie haar vader Berry Withuis echt was. Tussen de verhalen over haar vader door vertelt ze over de invloed die hij op haar leven had, als kind maar ook daarna. Verder lezen

10 juli 2020

IJzerkop – Jean-Claude van Rijckeghem

Een meisje in het leger van Napoleon, zo luidt de ondertitel van IJzerkop. Oorlogsverhalen trekken me niet direct, maar Marcella blogde al enthousiast over deze genomineerde voor de Woutertje Pieterseprijs, dus ik ben klaar voor een spannend verhaal. Maar Jean-Claude van Rijckeghem bouwt het rustig op en het duurt wel honderd bladzijden voordat het meisje het leger in gaat. Eerst wordt uitgebreid beschreven hoe het leven van Stans en haar broertje Pier in Gent eruitziet voordat ze op avontuur gaan. Stans is achttien en dat betekent dat ze aan trouwen toe is, maar aan het begin van het boek woont ze bij haar ouders, waar ze al haar tijd aan het huishouden besteedt. Toch weet ze er af en toe tussenuit te piepen. Haar broertje Pier is vier jaar jonger en krijgt toch regelmatig de opdracht om zijn zus in de gaten te houden. Stans is stoer en onstuimig; Pier is braaf en onhandig. Verder lezen
9 mei 2020

De tolk – Annette Hess

In 1963 raakt Eva als tolk betrokken bij het Auschwitz-proces in Frankfurt. Haar ouders en haar vriend Jürgen maken daar bezwaar tegen, maar ze leggen niet uit waarom. Annette Hess geeft al dikke hints dat daar meer achter zit, maar eerst gaat het vooral over Eva en de mensen om haar heen: haar ouders die keihard werken in hun restaurant, broertje Stefan die ontzettend wordt verwend, zus Annegret die op de kraamafdeling van het ziekenhuis werkt en de rijke Jürgen. Verder lezen

14 maart 2020

Het respijt – Primo Levi

Veel boeken over concentratiekampen eindigen op het moment dat de betrokkenen zijn overleden of het kamp hebben verlaten tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. Dat geldt ook voor Is dit een mens waarin Primo Levi vertelt over zijn jaar in Auschwitz. Maar hoe ging het daarna verder? Door de oorlog kon je niet zomaar de internationale trein naar huis nemen en geld hadden de kampgevangenen al helemaal niet. Pas acht maanden na de ontruiming van het kamp was Primo Levi weer thuis in Italië, na een lange reis via Rusland. Daarover gaat Het respijt.

In januari 1945 ontruimden de Duitsers de kampen van Auschwitz, want het Russische leger was in aantocht. Gezonde arbeidskrachten werden geëvacueerd naar andere plaatsen, wandelend door de sneeuw, waarbij velen omkwamen. De zieken werden achtergelaten in het kamp. Primo Levi was één van hen. Ook hij was ernstig ziek met hoge koorts. Om hem heen lagen levende maar ook dode mannen. Wie nog een beetje kracht had om te lopen, ging op zoek naar eten. Verder lezen

12 januari 2020

Is dit een mens – Primo Levi

Van januari 1944 tot januari 1945 zat de Italiaanse joodse Primo Levi in een werkkamp bij Auschwitz. Het jaar erop heeft hij zijn herinneringen aan die tijd opgeschreven. Hij heeft dan al veel nagedacht over de gebeurtenissen in het kamp en wat je daaruit kunt concluderen over de menselijke aard. De titel Is dit een mens laat dat al zien: dit slaat zowel op de Duitsers die het voor het zeggen hadden in het kamp als op degenen die er als slaven werkten. Mensen werden er letterlijk gedood, maar ook figuurlijk, door alles af te pakken en niet te voorzien in hun basisbehoeftes. Verder lezen

4 januari 2020

De thuiswacht – Dola de Jong

Bea heeft weinig herinneringen aan haar jeugd. Maar de tijd dat ze met Erica omging kan ze zich nog haarscherp herinneren. Zij was toen tegen de dertig en Erica net 21 jaar. Ze zijn allebei alleenstaande werkende vrouwen, maar ze verdienen niet veel en daarom besluiten ze al snel om een flat te delen. Die is aan de Prinsengracht. Blijkbaar konden gewone mensen daar in 1938 nog wonen; nu zal het onbetaalbaar zijn. Of zou het juist door een hoge huur komen dat ze verder weinig te besteden hebben?

Het wordt een bijzondere vriendschap. Bea en Erica verschillen enorm en misschien verklaart dat de aantrekkingskracht. Erica is impulsief en slordig; Bea neemt het huishouden op zich. Af en toe gaat ze mee in de plannen van Erica, soms tegen wil en dank. Bea ontkent haar geaardheid lange tijd en heeft relaties met mannen. Verder lezen

28 december 2019

Twaalf keer tucht – Anna Enquist

In de bibliotheek lees ik de eerste bladzijde van Twaalf keer tucht, over een Rotterdamse arts die in mei 1940 het bombardement meemaakt. Ik ben meteen gegrepen. Ook de volgende twee verhalen spelen zich dan en daar af, maar dan hoor ik de bommen door de oren van een dierentuinmedewerker en een jonge vrouw die aan haar geliefde denkt. Anna Enquist heeft het zeer invoelend beschreven.

Ik lees korte verhalen altijd tussen romans door, want het schakelen vraagt wat extra aandacht, dus ik lees het liever niet allemaal achter elkaar. Het favoriete thema van Anna Enquist staat in een aantal verhalen centraal: muziek. Er is een mooi portret van Alma Mahler en een heel kort verhaal over de zus van Mozart. Ook beschrijft Anna haar eigen ervaringen met het instuderen van een stuk van Schumann. De bladmuziek is op de linkerbladzijde afgedrukt en de tekst op de rechter.  Verder lezen

26 november 2019

’t Hooge Nest – Roxane van Iperen

In 2012 verhuisde Roxane van Iperen met haar gezin naar een oud huis in de bossen bij Naarden. Bij het verbouwen en opknappen kwamen ze verborgen schuilplekken en verzetskrantjes tegen. In de Tweede Wereldoorlog hadden joodse onderduikers hun toevlucht gezocht in ’t Hooge Nest. Dit boek gaat over twee joodse zussen die zich verzetten tegen de Duitse overheersing en deelnamen aan een ondergronds netwerk dat mensen in veiligheid bracht en valse papieren verspreidde.

Verder lezen