discriminatie

12 juni 2022

De man van veel – Karin Amatmoekrim

In 1939 werd Anton de Kom opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Zijn vrouw had hulp ingeroepen, omdat hij zich steeds meer terugtrok en agressief kon zijn. Anton was bekend vanwege zijn inzet voor mensenrechten in Suriname, waarbij hij flink werd tegengewerkt door de autoriteiten.

Karin Amatmoekrim heeft zich ingeleefd in deze bijzondere historische figuur en er een prachtige roman van gemaakt. Het begint met mannen die aanbellen en Anton gedwongen opnemen. Zijn kinderen kijken toe. Anton krijgt slaaptherapie, waarbij hij dagenlang in slaap wordt gehouden en alleen even wakker wordt gemaakt om te eten. Maar rustig is het niet, want in zijn dromen komen allerlei beelden langs uit de verhalen die talloze mensen in Suriname hem hebben verteld. Het officieel afschaffen van de slavernij lijkt op plantages maar weinig te hebben veranderd.

Verder lezen
19 mei 2022

Leesreis om de wereld: Mali

Rond 1800 was Ségou in Mali al een grote stad. Daar woonde de Bambara-familie Traoré. De aarde wallen, het eerste van twee dikke boeken, gaat over drie generaties van deze uitgebreide familie.

In die tijd is slavernij nog aan de orde van de dag. Europeanen verschepen talloze Afrikaanse mensen, maar de Afrikanen zelf hebben ook slaven om hun land te bewerken. De buitenlanders nemen nieuwe godsdiensten mee. Er is een Traoré die met een christenvrouw trouwt. De islam krijgt steeds meer de overhand. De eerste Traoré die moslim wordt stuit op veel weerstand, maar hij zet door en gaat de Koran bestuderen in een andere stad. Daarvoor moet hij wel eerst Arabisch leren lezen. Ook andere zonen maken reizen.

Verder lezen
21 april 2022

Girl, woman, other – Bernardine Evaristo

Girl, woman, other heeft twaalf hoofdstukken waarin steeds een andere Engelse vrouw aan het woord komt. Allemaal hebben ze Afrikaanse voorouders. De vrouwen zijn met elkaar verbonden op verschillende manieren: er zijn moeders en dochters, collega’s, vriendinnen en geliefden. Ze zijn jong of al ouder, donkerbruin tot bijna wit van huidskleur, ze worden verliefd op mannen en vrouwen en ze hebben allemaal min of meer feministische denkbeelden.

Het begint met Amma, die probeert door te breken als theaterregisseur. Het tweede hoofdstuk vind ik het leukste, over Amma’s dochter Yazz. Amma heeft haar feministisch opgevoed, maar zoals het bij een jongere generatie hoort, vindt Yazz dat alweer achterhaald. Zij vindt geslacht totaal niet interessant, want in de toekomst wordt iedereen non-binair. Verderop in het boek komt Megan aan het woord, die is geboren als vrouw, maar zich nu als non-binair identificeert. Haar oude oma vindt dat prima, al begrijpt ze er niks van. Ik moet nog wennen aan het gebruik van ‘they’ in de enkelvoudige betekenis, wat soms verwarrend is.

Verder lezen
17 maart 2022

Het moois dat we delen – Ish Ait Hamou

Het moois dat we delen begint met beschrijvingen van iemand die na lange tijd is teruggekeerd naar haar ouderlijk huis. Daar is alles hetzelfde gebleven, terwijl de wereld om haar heen totaal is veranderd. Op de eerste bladzijden geniet ik van de mooie taal. Daarna lees ik wat sneller, want ik wil graag weten wat er met deze hoofdpersoon aan de hand is. De schrijver geeft het niet zomaar weg, maar geeft kleine hints waardoor ik het op een gegeven moment wel kan raden.

Ik ga het hier toch maar verklappen, want zelf vind ik het iets te lang duren voor het duidelijk wordt. Soumia is betrokken geweest bij een terroristische aanslag en heeft daarvoor vijf jaar lang in de gevangenis gezeten. Het vreemde is dat ze er niks van wist. Hoe kan je dan zo’n straf krijgen? Ze begrijpt het zelf ook niet goed. Maar in de buurt wordt ze door bijna iedereen met de nek aangekeken. Het ergste is nog dat haar broertje van elf er ook op wordt aangesproken. Hoe kan Soumia hier het beste mee omgaan? Gelukkig zijn er mensen die haar nog wel wat gunnen en ze gaat werken bij de plaatselijke winkel.

Verder lezen
9 maart 2022

Doe het toch maar – Babs Gons

Babs Gons is al jaren actief als spoken word-artiest, maar nu staat haar poëzie ook op papier. Het voorwoord van Doe het toch maar is meteen het eerste gedicht. Het gaat over taal, over wat woorden kunnen doen en hoe dynamisch ons taalgebruik is. Ik vind het meteen geweldig en ook de verzen die daarna komen zijn erg sterk.

precies goed

soms wil je gewoon je hoofd op de aarde leggen
je vuist naar de hemel heffen
de tranen laten komen en zeggen
het is zeker omdat ik zwart, wit, vrouw
dik, dun, te groot, te klein
te lief, onaardig
omdat ik lelijk, eerlijk
direct, poëtisch, welbespraakt
te zichtbaar, onzichtbaar
kwetsbaar
onbegrepen, geprezen
arm, trots en confronterend ben?
daarom zeker!

en dat de aarde je dan met haar zachte handen
heel voorzichtig omhoogduwt
je op de wang kust en fluistert
het is omdat je zo ontzetten mens bent
niet te veel, niet te weinig, gewoon genoeg mens
net zo mens als andere mensen
precies goed

Verder lezen
13 februari 2021

Becoming – Michelle Obama

Becoming is de autobiografie van de eerste zwarte presidentsvrouw van de Verenigde Staten van Amerika. Michelle Obama woonde acht jaar in het Witte Huis. Het was verre van vanzelfsprekend dat ze daar belandde. Ze groeide op in het zuiden van Chicago. Dat zegt mij weinig, maar Michelle legt uit hoe snel de buurt veranderde: toen ze kleuter was, zat ze met kinderen van diverse achtergronden in de klas, maar tien jaar later had ze geen witte klasgenoten meer. Op straat en in de bus leerde ze al vroeg om alert te zijn. Thuis bleef het fijn, met talloze familieleden om zich heen. Michelle vertelt het met veel details en in het begin ga ik tergend langzaam door de bladzijden. Soms ken ik bepaalde Amerikaanse termen niet, zoals namen van winkels of woorden die met het schoolsysteem te maken hebben. Maar het is en blijft steeds boeiend.

Verder lezen
1 juli 2020

De buurman – J.J. Voskuil

Jaren geleden las ik alle zeven delen van Het Bureau van J.J. Voskuil, waarin het kantoorleven van Maarten Koning centraal staat. Ik smulde ervan, al waren er taaiere gedeeltes bij. Maarten voelt zich vaak ongemakkelijk in de sociale omgang en dat maakte het zo herkenbaar. De buurman gaat ook over Maarten Koning en zijn vrouw Nicolien, maar nu ligt de focus op hun contact met buurman Petrus en even later ook zijn vriend Peer.

Het voorwoord door echtgenote Lousje Voskuil zet de toon. Zij had de publicatie van dit boek tegengehouden, omdat een hoofdpersoon erdoor gekwetst zou kunnen worden. Na het overlijden van de schrijver en de betreffende hoofdpersoon, heeft ze besloten om dit alsnog te laten uitgeven. Verder lezen

21 mei 2020

I know why the caged bird sings – Maya Angelou

Toen ik twintig jaar geleden eindexamen deed, moest ik voor Nederlands en Engels een boekenlijst samenstellen. Daar stonden weinig vrouwelijke schrijvers op en daarom ben ik een tijdje geleden begonnen om boeken van vrouwen uit de 20ste eeuw te lezen. Verder was Maya Angelou waarschijnlijk de enige schrijver van kleur op mijn lijsten. Ik weet nog dat I know why the caged bird sings veel indruk op me maakte, maar verder kon ik me alleen herinneren dat het ging over zwarte mensen in Amerika en dat er iets was met racisme in een bus, maar misschien kwam dat ook wel uit The Help. Hoog tijd dus om dit boek te herlezen.

I know why the caged bird sings (vertaald als Ik weet waarom gekooide vogels zingen) is het eerste deel van de autobiografische boeken van Maya Angelou. Als ze drie jaar is, worden Maya en haar broer Bailey op de trein gezet om bij hun oma te gaan wonen, in een stadje waar witte en zwarte mensen vrijwel apart van elkaar leven. Er komt wel een moment dat Maya daar vragen over gaat stellen, maar het verhaal gaat vooral over haar angsten en hoe eenzaam ze zich vaak voelt. Haar broer vertelt ze veel, maar ook niet alles.

Verder lezen

13 mei 2019

The broken earth – N.K. Jemisin

Af en toe heb ik zin in een boek dat anders is dan wat ik doorgaans lees. Daarbij ga ik het liefst af op tips van anderen, zodat ik het beste van een onbekend genre kan kiezen. Daarom volgde ik het advies van twitteraar @venite op en begon aan The broken earth (De gebroken aarde), een spannende fantasyserie. N.K. Jemisin won voor elk van de drie delen een Hugo Award, een ongekende prestatie.

In het eerste boek, The fifth season, maak ik kennis met een wereld waarin aardbevingen aan de orde van de dag zijn. Dit veroorzaakt tsunami’s en vuurspuwende vulkanen. De mensheid is hierop voorbereid door grote voorraden voedsel aan te leggen en altijd een ‘runny sack’ klaar te hebben liggen. Bovendien zijn er mensen met een speciale gave: orogeny. Zij kunnen de stenen aardlagen beïnvloeden en zo aardschokken tegengaan. Verder lezen

20 januari 2019

The underground railroad – Colson Whitehead

Ik zie op tegen dit boek over slavernij in Amerika, maar het staat op de agenda van de leesgroep. Gelukkig zijn er een paar twitteraars die me laten weten dat ze het erg goed vonden. Verder twijfel ik over de keus tussen Nederlands en Engels. Ik leen het Nederlandse e-book De ondergrondse spoorweg van de bibliotheek, om te kijken hoe de vertaling is.

Cora woont op een katoenplantage in Georgia, samen met een heleboel andere Afrikaanse slaven. Caesar stelt voor om samen met hem te ontsnappen. Dat is een riskante onderneming, ook al heeft Caesar het goed voorbereid. De laatste die het lukte om te ontsnappen en niet gepakt en gemarteld te worden, was Cora’s moeder. Zij was net als Cora geboren op de plantage. Haar oma was per schip uit Afrika gekomen en haar verhaal doet me terugdenken aan het begin van Homegoing, wat ik een prachtig boek vond.

Verder lezen