Nederlands

26 november 2021

Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan… – Louis Couperus

In mijn laatste poll had ik vier boeken gezet waar ik een beetje tegenop zag. Louis Couperus won het net van Philippe Claudel. Eerder had ik van Couperus al Eline Vere gelezen, wat ik mooi vond, en als tiener was ik onder de indruk van De stille kracht. Ik verwachtte daarom dat Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan… me ook zou bevallen.

Het ouderwetse taalgebruik is weer even wennen, maar het leest al snel vlot. Couperus maakt lange zinnen met veel komma’s. Hij geeft gesprekken vrij letterlijk weer, inclusief haperingen, dat doet geen enkele moderne schrijver. Typisch is het taalgebruik van de oude dokter: ja-ja, zo-zo… Die drie puntjes komen veelvuldig terug. Sommige woorden hoor je nooit meer, zoals ‘bonhomie’ maar ook ‘versneukerend’, wat toch grappig klinkt. Meestal kan ik uit de context prima begrijpen wat het betekent.

Verder lezen
23 november 2021

De tunnel – Anna Woltz

Nu ik vier jeugdboeken van Anna Woltz heb gelezen, begin ik een rode draad te ontdekken. Het gaat altijd over een hoofdpersoon die een beetje onzeker is, maar vroeg of laat iets spannends gaat doen. Dat speelt zich meestal ’s nachts af, waarbij de ene tiener wordt overgehaald door een ander. Weglopen van huis is een motief, net als verliefd worden. Er is ook altijd een ontmoeting met iemand waarover de hoofdpersoon eerst vooroordelen heeft, die later worden ontmanteld. En het kan even duren, maar er volgt steevast een moment waarop ik ontroerd raak.

De tunnel speelt zich af in 1940. De Tweede Wereldoorlog is uitgebroken en Londen wordt elke nacht gebombardeerd. Mensen zoeken hun toevlucht in schuilkelders, zelfgegraven schuilplaatsen en op de perrons van de ondergrondse. Lang voordat de metro’s stoppen met rijden, verzamelen families zich al om een plekje voor de nacht te veroveren. Daarbij is ook Ella met haar ouders en haar broertje Robbie.

Verder lezen
16 november 2021

De ent – Jannie Regnerus

Vader, moeder en Rixt zitten aan tafel, elk in gedachten verzonken. De ogen gericht op een vertrouwd stilleven, de uitstalling van platte borden, brood en potjes zoetigheid, de drie theemokken waaruit wolkjes opstijgen die als lege tekstballonnnen tussen hen in hangen.

Op de eerste bladzijde van De ent vind ik al wat ik had verwacht: een beschrijving van een eenvoudig tafereel met een mooie metafoor. Ik wilde al zo lang iets van Jannie Regnerus lezen en heb besloten om te beginnen met haar eerste roman. Daarvoor heeft ze geschreven over periodes dat ze in het buitenland woonde. Voor dit boek keerde ze terug naar haar geboortegrond in het noorden van Friesland.

Verder lezen
12 november 2021

De moeder van Nicolien – J.J. Voskuil

De moeder van Nicolien verscheen tussen het vijfde en zesde deel van Het Bureau van J.J. Voskuil. Die monumentale serie verhaalt vooral over het kantoorleven van Maarten Koning, maar zijn schoonmoeder komt ook regelmatig voorbij. Een aantal van die fragmenten is aangevuld om dit boek te vormen. Het eerste hoofdstuk komt mij erg bekend voor en ik weet niet of dat door Het Bureau of het bijbehorende hoorspel komt, maar ik vind het meteen weer geweldig om in de wereld van Maarten en Nicolien te stappen.

Maarten kan het over het algemeen goed vinden met Nicoliens moeder. Ze hebben hun vaste grapjes, zeggen samen versjes op en luisteren naar klassieke muziek. Als Moeder vergeetachtiger wordt, blijft dit lange tijd hun houvast. Maarten en met name Nicolien zijn meestal niet de geduldigste mensen en ze kunnen zich vreselijk ergeren, maar voor hun Moeder kunnen ze dit goed opbrengen. En dat is wel nodig, want ze gaat dementeren en kan talloze malen hetzelfde vragen.

Verder lezen
28 oktober 2021

Mislukt – Iris Boter

Laatst vond ik op de jongerenafdeling van de bibliotheek Mislukt. De eerste bladzijde las lekker, dus deze ging mee. Ik verwachtte een eenvoudig feelgood-verhaal, maar het bleek meer te zijn.

Loïs zit op de kunstacademie en heeft niet veel vrienden. Giel is één van de weinigen die met haar omgaat. Ze is al jaren stiekem verliefd op hem. Nu Loïs onverwacht eerder uit haar kamer moet, biedt Giel aan om bij hem te logeren tot ze wat anders heeft. Ze hebben het gezellig en uiteindelijk bloeit de liefde op.

Verder lezen
20 oktober 2021

Daar praten wij niet over – Miloe van Beek

Bij het boek-van-de-maand-gesprek in de bibliotheek van Amersfoort luisterden we ademloos naar schrijver Miloe van Beek, toen ze vertelde over haar oma Sacha. Die moest tijdens de oorlog kiezen tussen haar geliefde, die in het verzet zat, en haar vader, die een hoge positie had binnen de NSB… Sacha had dit jarenlang verzwegen voor haar kinderen en kleinkinderen. Miloe wilde weten wat er was gebeurd, ook al zou ze sommige oudere familieleden daarmee in het harnas jagen.

Het boek start met een onhandige opmerking van journalistiekstudent Miloe tijdens het kerstdiner met de hele familie. Ze zegt iets over joden en Palestijnen en dat valt helemaal verkeerd bij oma. Twintig jaar later doet Miloe een workshop familieopstellingen. Wat vroeger is gebeurd, kan nog generaties lang invloed hebben. Daarom wil ze weer de archieven in om uit te pluizen wat er nog te vinden is over haar voorouders en de oorlog.

Verder lezen
16 oktober 2021

Salam Europa! – Kader Abdolah

Rond 1880 maakte de sjah van Perzië een rondreis door Europa: via Rusland naar Duitsland, België, Nederland en Engeland naar Parijs en daarna weer naar huis. Hij hield onderweg een dagboek bij, wat één van de inspiratiebronnen was voor Salam Europa!

De sjah moet zich gedragen als een koning en hij praat in koninklijk meervoud over zichzelf. Hij heeft talloze bedienden en eindeloos veel bagage bij zich. Dat wordt onderweg steeds erger, want overal worden souvenirs gekocht. Als iemand in het gezelschap iets doet wat de sjah niet zint, wordt er gezorgd dat diegene ziek wordt of zelfs komt te overlijden.

De sjah is geen sympathiek personage. Ook in eigen land treedt hij zonder pardon op. Toch is het niet vervelend om met hem mee te reizen. Hij is nieuwsgierig en vindt het heerlijk om af en toe zelf door een stad te wandelen en mensen te ontmoeten, naast alle georganiseerde afspraken. Hij bezoekt fabrieken om de nieuwste uitvindingen te zien en gaat naar concerten. Het is geweldig om te lezen wie hij allemaal tegenkomt: de tsaar van Rusland, minister-president Otto von Bismarck, de koning van België en koningin Victoria van Engeland, die een uitgebreid betoog houdt over het belang van wc’s voor iedereen. Sommige hoge piefen vertrouwen de sjah hun diepste geheimen toe.

Verder lezen
4 oktober 2021

De liefde dus – Joke Hermsen

Isabella Tuyl de Charrière, beter bekend als Belle van Zuylen, lijdt aan de liefde. Ze is 44 jaar als ze voor de tweede keer een onmogelijke verliefdheid beleeft. Ze is getrouwd met een aardige man, maar die zet haar niet in vuur en vlam. Om haar jongere minnaar te ontvluchten, reist ze van Zwitserland naar Parijs.

Joke Hermsen begint deze roman, die gaat over een periode in Isabella’s leven waar weinig over bekend is, met een serie brieven tussen diverse personages. Ik moet goed opletten om te snappen wie nou wie is, maar ben ook meteen geboeid door deze geschiedenis. Het leuke is dat er ook een brief bij is van Betje Wolff, waarvan ik ooit de brievenroman Sara Burgerhart las. Na deze brieven springt het perspectief naar Jean-Samuel d’Apples, de geliefde van Isabella. Ook hij heeft liefdesverdriet, nadat hij Isabella achterna is gereisd naar Parijs. Later blijkt dat daar een misverstand is opgetreden. En nu zit Jean-Samuel op de boot naar Amerika, om daar een bank te beginnen. Hij had samen met Belle willen reizen om een nieuw leven te beginnen, ver van veroordelende blikken. Nu wordt hij zeeziek in het gezelschap van een paar andere mannen, waarvan eentje ook ongelukkig in de liefde is.

Verder lezen
30 september 2021

Buiten dienst – Anton Stolwijk

Op een avond fietst Anton Stolwijk langs de Josephkerk, waar hij in zijn jeugd kwam. Het is jaren geleden dat hij er binnen is geweest. De deur staat open en het orgel speelt. Blijkbaar gaan er nog steeds mensen heen. Terwijl Anton naar de bekende muziek luistert, komen herinneringen boven. Hij gaat die avond niet naar binnen, maar een week later wel. Zo komt hij erachter dat deze katholieke kerk binnenkort gaat sluiten. Journalist Anton besluit om deze laatste maanden van de kerk mee te maken. Wie zijn de laatste kerkgangers? Wat verdwijnt er door het verkopen van kerken, iets wat niet alleen in Alkmaar gebeurt?

De schrijver heeft ervoor gekozen om in Buiten dienst een aantal fictieve personages op te voeren, die wel gebaseerd zijn op echte mensen, maar niet één op één zijn terug te voeren. Een aantal bijpersonen worden wel met hun eigen naam genoemd. De kerkgangers zijn herkenbare types: Hans die keihard zingt in het koor, Hanny die allerlei praktische klussen doet, Bea die als één van de weinigen echt gelooft en niet alleen voor de gezelligheid naar de kerk komt. Ze zijn allemaal boven de zeventig jaar. Anton leert ze kennen door aan alle mogelijke activiteiten mee te doen, zoals zingen bij het koor en mee op pelgrimstocht naar Heiloo, op de fiets. Een paar keer schiet ik in de lach om hoe hij het allemaal beschrijft.

Verder lezen
26 september 2021

Heden ik – Renate Dorrestein

In mijn zomervakantie lees ik altijd een boek van Renate Dorrestein. Dit jaar had ik gekozen voor de enige roman die ik nog niet van haar had gelezen: Zonder genade. Het verhaal over een echtpaar waarvan de zoon is doodgeschoten in de disco sprak me niet zo aan. Daarna besloot ik om Heden ik te lenen uit de bieb. Dit gaat over Renates ervaringen met de ziekte ME. Ze schreef het tijdens de eerste jaren dat ze eraan leed en het kwam uit in 1993.

Het boek begint met een citaat van Susan Sontag, dat ik herken van Welkom in het rijk der zieken van Hanna Bervoets. Als chronisch zieke lijk je in een andere wereld te leven, met andere wetten en mogelijkheden. Renate Dorrestein is een levendige dertiger en bekende schrijver als ze binnen korte tijd aftakelt. Ze was altijd een goede slaper, maar de ziekte berooft haar van haar nachtrust, ook al is ze overdag altijd moe. Verder verliest ze spierkracht en doen haar hersenen raar.

Zoals veel chronische ziektes, verloopt ook ME grillig. Af en toe lukt het Renate om zich bij elkaar te rapen en gauw een paar regels te schrijven. Of ze geeft eens een lezing, maar lang niet meer zo veel als vroeger. Als mensen haar dan zien praten, vragen ze zich af of ze wel echt ziek is. Of zou het psychisch zijn?

Verder lezen