Nederlands

15 januari 2019

Nicolas en de verdwijning van de wereld – Anne Eekhout

Terwijl Nicolas in een stripboek over zijn favoriete superheld leest, kijkt zijn moeder naar een soap. Opeens wordt het programma onderbroken door een nieuwsbericht. De premier komt in beeld. Ze vertelt dat een superzwaar zwart gat op weg is naar ons zonnestelsel. Deskundigen hebben berekend dat de kans groot is dat de aarde in haar geheel wordt opgeslokt. In het begin merkt Nicolas er nog niet veel van, maar langzamerhand wordt de situatie onheilspellender. Na een tijdje komt er geen water meer uit de kraan en later is er ook geen stroom meer. Waarom zou je ook nog gewoon naar je werk gaan, als alles over een paar maanden toch ophoudt?

Ik heb enorm uitgekeken naar het derde boek van Anne Eekhout, omdat ik Dogma en Op een nacht zo goed vond. En dan komt ze ook nog met dit boeiende thema. Haar schrijfstijl is weer net zo pakkend, met rake observaties. Nicolas ziet alles, maar oordeelt niet. Ik ervaar het lezen deze keer als minder compact, terwijl er toch weer zoveel in zit. Annes typische grimmige sfeer ligt vlak onder de oppervlakte van het gewone leven.

Verder lezen

11 januari 2019

Van de koele meren des doods – Frederik van Eeden

Van de koele meren des doods werd voor het eerst gepubliceerd in 1900. Ik leerde erover op school, maar Frederik van Eeden kwam niet op mijn lijst voor het examen. Maar nu is er een toneelstuk van dit boek gemaakt, van dezelfde regisseur als Eline Vere, waarvoor ik eerder al naar de schouwburg ging. De datum van de uitvoering is een goede stok achter de deur om me aan deze klassieker te wagen.

In het begin moet ik even wennen aan de ouderwetse schrijfstijl, inclusief oude spelling met sch’s en dubbele oo’s. Maar het elegante, zwierige taalgebruik vind ik erg mooi. Van Eeden beschrijft de natuur op een prachtige wijze. Dit is iets waar hoofdpersoon Hedwig ook van kan genieten, ondanks haar sombere buien, die al beginnen als ze nog jong is. Als Hedwig veertien jaar is, overlijdt haar moeder. Haar vader is aan de drank, maar het gezin is rijk en het ontbreekt Hedwig aan niets. Toch snakt ze naar meer:

Maar nu werd ook de doodsche saaiheid der gewone dingen zoo grimmig en sterk dat zij het zich onmiddellijk bewust werd en begreep dat zij leed. Haar eerste gewaarwording was die van vermoeienis onder het gewone

Verder lezen

7 januari 2019

Leesreis door de provincies: Limburg

Ik leerde mijn vader pas kennen toen hij dood was. We zaten op de binnenplaats aan tafel. De hitte hing als een beschonken kerel over ons heen en we dronken grenadine die in de kelder gekoeld was omdat de koelkasten de weg nog niet hadden gevonden naar de keukens, waar in die dagen grote kolenfornuizen stonden en lange tafels met veel stoelen, omdat de gezinnen nog omvangrijk waren.
Op die zomeravond, toen de herfst al aan het daglicht begon te likken, zaten mijn tantes verhalen te vertellen over mensen die voor mij geen gezicht hadden omdat ik ze nog nooit had gezien.

Mijn belangstelling is meteen gewekt door deze eerste zinnen van Het huis van de zeven zusters. De verteller is Emma, die dertien jaar is ten tijde van deze scène. Zij is de dochter van Martha, de oudste van zeven zussen die samen werken in hun bakkerij. In dit boek vertelt ze wat ze van haar tantes heeft gehoord over haar familiegeschiedenis. Verder lezen

3 januari 2019

De Maskilim – Menno Haaijman

Jaren geleden ontmoette ik Menno Haaijman. Hij zat aan een tafel met allemaal mensen die aan zijn lippen hingen. Hij vertelde vol overtuiging wat anekdotes uit zijn eigen leven. Later hoorde ik dat hij ooit alles had verkocht wat hij had en het geld weggaf, om vervolgens helemaal opnieuw te beginnen. Dit staat immers letterlijk zo in de bijbel. Toen ik hoorde dat deze intrigerende man een roman had geschreven, wilde ik die natuurlijk lezen. Tien jaar later besloot ik om het nog eens te lezen. Zou ik het weer zo geweldig vinden?

Het boek begint met een heftige scène: de chassidische jood Jacob Klein wordt verleid tot seks met een leerling. Hij belandt in de gevangenis, waar hij uit zelfverdediging een paar mannen doodt. Dertig jaar lang brengt hij door in eenzame opsluiting. Zijn enige gezelschap is een bijbel (juist, inclusief het nieuwe testament), die hij vooral bestudeert op voorspellingen over de toekomst. Klein was namelijk behalve schooldirecteur ook professor in de eschatologie: de leer der laatste dingen.

Verder lezen

14 december 2018

En dan nu het goede nieuws – Franka Hummels en Karin Sitalsing

‘Als ik de baas zou zijn van het journaal, dan werd het hele nieuws een heel stuk positiever,’ zongen we vroeger mee met Kinderen voor kinderen. Vaak word ik een beetje moedeloos bij het koppen snellen. Wat een ellende is er in de wereld. De mooie dingen halen het nieuws meestal niet. Maar ze gebeuren wel. Franka Hummels en Karin Sitalsing besloten om die verhalen op te schrijven.

In twaalf hoofdstukken worden actievelingen in het zonnetje gezet die iets moois doen voor een ander of voor de wereld. Sommige zijn echt ontroerend, zoals het verhaal van de ouders van Pim, die overleed na een aanrijding met een vrachtwagen. De ouders besloten om de chauffeur bij hun thuis uit te nodigen en niet te veroordelen, want het was immers een ongeluk. Waar anderen haat zouden koesteren, kiezen zij ervoor om hem ook als slachtoffer te zien.

De jongste hoofdpersoon is veertien en bestiert in het weekend een school waarin tieners bijles geven aan kinderen. De oudste is een vrouw die na de oorlog met de nek aangekeken werd als dochter van een NSB’er. Nu zet ze zich in voor kinderen in het IS-kalifaat. Het mafste verhaal gaat over Aaf die snorkelt in de Leidse grachten en daar rommel opruimt, maar ook aan kinderen laat zien wat er allemaal leeft.

Franka en Karin hebben het allemaal opgeschreven in klare taal: Verder lezen

11 december 2018

Ik verbind u door – Vonne van der Meer

‘Je mag best chagrijnig zijn, als het maar niet besmettelijk is,’ zei een collega ooit. In Ik verbind u door gaat het over zo’n besmettelijk humeur. Het begint met een echtpaar dat in de ochtend ruziemaakt. Eén van hen is daarna nukkig tegen een collega en zo gaat het verder, bijvoorbeeld met een man die in het zwembad expres iemand anders een trap geeft, omdat die vent in de weg staat. Vonne van der Meer beschrijft een ketting van mensen. In een paar zinnen schetst ze een ruimte met een persoon; ik zie het zo voor me. Verder lezen