psychiatrie

26 februari 2023

Jij mag alles zijn – Griet Op de Beeck

Na een stapeltje indrukwekkende romans voor volwassenen heeft Griet Op de Beeck een kinderboek geschreven. De hoofdrol is voor Lexi, bijna negen jaar oud. Ze woont met haar ouders en heeft geen broer of zus. Tenminste, niet meer. Als baby had ze een tweelingbroertje, Amos. Die is overleden voor ze hun eerste verjaardag samen konden vieren. Sindsdien is haar moeder vaak verdrietig.

Lexi doet haar best om lief te zijn, maar toch gaat het de laatste tijd weer slecht met haar moeder. Lexi is degene die ziet dat ze al dagen niks meer gegeten heeft. Overdag is haar vader uit werken, dus die heeft dat vast niet zo door. Lexi besluit om het tegen haar vader te vertellen en dan volgt een indringend gesprek tussen de ouders. Lexi’s moeder zal een tijdje naar een soort ziekenhuis gaan.

Verder lezen
12 juni 2022

De man van veel – Karin Amatmoekrim

In 1939 werd Anton de Kom opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Zijn vrouw had hulp ingeroepen, omdat hij zich steeds meer terugtrok en agressief kon zijn. Anton was bekend vanwege zijn inzet voor mensenrechten in Suriname, waarbij hij flink werd tegengewerkt door de autoriteiten.

Karin Amatmoekrim heeft zich ingeleefd in deze bijzondere historische figuur en er een prachtige roman van gemaakt. Het begint met mannen die aanbellen en Anton gedwongen opnemen. Zijn kinderen kijken toe. Anton krijgt slaaptherapie, waarbij hij dagenlang in slaap wordt gehouden en alleen even wakker wordt gemaakt om te eten. Maar rustig is het niet, want in zijn dromen komen allerlei beelden langs uit de verhalen die talloze mensen in Suriname hem hebben verteld. Het officieel afschaffen van de slavernij lijkt op plantages maar weinig te hebben veranderd.

Verder lezen
16 januari 2022

Niets ontgaat ons – Janke Reitsma

Koen is vijftien als hij zijn babyzusje Aukje meeneemt naar het wad. Hij wil haar laten zien hoe mooi het daar is, met de strandvogels en de zeehonden. De dokter heeft gezegd dat het meisje waarschijnlijk voor haar eerste verjaardag zal sterven. Koen wil dat ze dan in elk geval in het paradijs is geweest. Bij eb zal hij over het wad wandelen naar het eilandje met baken, waar hij al jaren door zijn verrekijker naar kijkt, maar nog nooit eerder is geweest.

De hoofdstukken waarin Janke Reitsma over deze wadlooptocht vertelt, wordt afgewisseld met terugblikken. Koen woont samen met zijn ouders op een afgelegen plek: tussen twee dorpen in, aan de dijk van de Waddenzee. Het gezin krijgt zelden bezoek. Dat is niet voor niks, want in het verleden had bemoeienis van buiten verstrekkende gevolgen. Wanneer Koen dertien is, wil hij weten wat er precies is gebeurd in zijn vroege jeugd, maar aan wie moet hij dat vragen?

Verder lezen
15 december 2021

Gozert & Luna – Pieter Koolwijk

Zowel de titel als de samenvatting van Gozert trokken me niet: het gaat over een jongen met een denkbeeldig vriendje dat veel kattenkwaad uithaalt. Het klinkt als Dummie de mummie en dat viel me tegen. Maar er waren zoveel enthousiaste lezers van dit jeugdboek, dat ik het toch wilde proberen.

De beste vriend van Ties is Gozert, die altijd allerlei wilde plannen heeft. Zo gaan ze graag naar de autosloperij om op trollenjacht te gaan. Met Gozert verandert de wereld in één groot avontuur. Dat loopt regelmatig uit de hand en dan krijgt Ties weer een preek van zijn ouders. Die beweren overigens dat Gozert niet echt bestaat, maar alleen in het hoofd van Ties.

Omdat Ties zoveel kattenkwaad uithaalt, moet hij pillen slikken om te zorgen dat Gozert verdwijnt. Ties spuugt de pillen stiekem weer uit en de avonturen gaan door, totdat zijn ouders het te gevaarlijk vinden worden. Dan brengen ze hem naar Huize Hoopvol om daar een tijdje te logeren. Ties vindt het geweldig en weer lopen fantasie en werkelijkheid door elkaar. Inmiddels ben ik helemaal opgegaan in het verhaal en ik kan haast niet stoppen met lezen. De tekeningen van Linde Faas vind ik er goed bij passen.

Verder lezen
26 juli 2021

Ik ben er niet – Lize Spit

Na het succesvolle debuut van Lize Spit waren de verwachtingen van haar tweede roman hoog. Dat lijkt me lastig voor een jonge schrijver. Ze heeft er in elk geval goed de tijd voor genomen: vijf jaar na Het smelt kwam Ik ben er niet. De structuur van de twee boeken lijkt op elkaar, met twee verhaallijnen. De ene is in het heden op een enkele dag, hier zelfs maar elf minuten, afstevenend op een grote climax. Dit wordt afgewisseld met hoofdstukken die zich in het verleden afspelen, ook chronologisch plus herinneringen naar vroeger.

De hoofdpersoon is Leo, wiens beleving en gedachten uitgebreid worden weergegeven. Daardoor is het een dik boek geworden, maar het leest vlot. Leo is al tien jaar samen met Simon. Ze vonden elkaar in het gemis van hun moeder. Die van Simon overleed aan kanker en die van Leo door een ongeluk. Leo fietste toen naar de plaats des onheils en daar denkt ze aan terug tijdens de fietstocht die ze in het heden maakt. Ze heeft een telefoontje gekregen dat Simon iets heeft uitgehaald. Ik weet niet eens meer precies wat je in het begin al weet en wat nog niet en ik wil niet te veel verklappen, maar je hebt wel meteen door dat het ook nu om leven en dood draait.

Verder lezen
9 mei 2021

Let op mijn woorden – Griet Op de Beeck

Meteen op de eerste bladzijde van Let op mijn woorden signaleer ik de eerste rake zinnen, als Lise haar vader observeert die net als zij niet kan slapen:

Ze vroeg zich af waarom hij de lamp niet had aangestoken. Waarom hij naar buiten keek terwijl er niks te zien viel. Of hij nadacht over iets moois of iets vervelends, over iets wat verschoof of iets wat bleef. Of hij nog droomde en waarvan dan. Hoe hij vroeger was geweest.

Zo’n opsomming gebruikt Griet Op de Beeck wel vaker, maar niet te vaak. Ook de thematiek is niet nieuw: het gaat weer over een disfunctioneel gezin. Lise is vijftien en balanceert tussen haar ouders, probeert de boel bij elkaar te houden als haar vader weer eens een dronken bui heeft. Of als haar moeder aandacht wil omdat ze zichzelf zielig of juist geweldig vindt. Lises broertje David vlucht zo vaak hij kan naar vriendjes, terwijl Lise zich verantwoordelijk voelt. Ze moet haar familie ook wel koesteren, want de twee vriendinnen die ze had hebben de vriendschap onlangs verbroken.

Verder lezen
5 februari 2021

Wolfskwint – Bibi Dumon Tak

Wolfskwint is gebaseerd op het leven van Steffie Mons, wier moeder het grootste deel van haar leven in een psychiatrisch ziekenhuis doorbracht. Ze werd opgenomen toen Steffie drie jaar was. Er waren wat mislukte ‘vakanties’, maar nooit meer vormden ze een gewoon gezin.

In het boek blikt de 28-jarige Steffie terug op haar leven. Haar bijbaan als pianostemmer krijgt daarbij veel aandacht. Het stemmen is fysiek zwaar werk en mensen vinden het vaak bijzonder dat een vrouw hun piano komt stemmen. Het levert mooie beschrijvingen op. Steffie vindt het fijn om hard te werken, zodat ze niet hoeft na te denken en er geen herinneringen aan vroeger bovenkomen.

Verder lezen
16 april 2020

Roeien naar de Volewijck – Suzanne Wouda

In 1697 krijgt Mare een brief van haar oude vriendin Flora, die op sterven ligt. Daarin staat een bijzonder verzoek, maar dat weet je als lezer pas een eindje verderop. Eerst worden Flora en Mare als kinderen geïntroduceerd, zo’n twintig jaar eerder. Allebei verliezen ze hun ouders. Flora’s vader komt te overlijden, terwijl haar moeder eerder al gestorven is. Ze komt uit een rijke familie, maar haar tante besluit dat het meisje naar het weeshuis gaat. Mare maakt heftige gebeurtenissen mee, waarbij haar vader overlijdt en haar moeder niet meer voor het gezin kan zorgen. Ook zij komt terecht in het burgerweeshuis, waar ze Flora leert kennen. De meisjes delen een bed, maar ook overdag zijn ze onafscheidelijk. Verder lezen

2 maart 2020

Het beste wat we hebben – Griet Op de Beeck

Sinds Vele hemels boven de zevende wil ik alles van Griet Op de Beeck lezen, ook al loop ik meestal een boek of twee achter. Het beste wat we hebben is uit 2017, maar alle acht exemplaren van de bibliotheek zijn uitgeleend en na mij heeft een volgende lezer het alweer gereserveerd. Ik denk dat veel mensen zich herkennen in haar psychologische verhalen.

Lucas is rechter en is in een opwelling weggelopen uit een rechtszaak. Nu staat hij op een hoge brug, waar af en toe iemand vanaf springt. Verder lezen

29 oktober 2019

Educated – Tara Westover

Tara Westover is nooit naar school geweest. Toch studeerde ze aan universiteiten in Amerika en Engeland en behaalde zelfs een doctorstitel. Haar vader beweerde dat dit lag aan het thuisonderwijs dat ze had gekregen. Maar haar herinneringen vertellen een heel ander verhaal. Als het niet echt gebeurd was, zou ik het ongeloofwaardig vinden. Dat vond Tara op een gegeven moment zelf ook, maar Educated is gebaseerd op haar dagboeken die ze jarenlang trouw bijhield en bovendien zijn haar herinneringen bevestigd door diverse personen.

Tara groeit op in Idaho, onderaan een prachtige berg met bomen en sneeuw. Het gezin met zeven kinderen is hecht, wat wordt versterkt doordat ze niet naar school gaan en vanaf jonge leeftijd meewerken in de autosloperij van hun vader. Die vindt dat je op school wordt gehersenspoeld en dat dokters je alleen maar zieker maken. Deze ideeën zijn niet normaal in de kerk van de Mormonen waar ze lid van zijn. Maar hij is ervan overtuigd dat het einde van de tijden nabij is. Daarom wil hij zo veel mogelijk zelfvoorzienend worden. Ze wecken van enorme hoeveelheden eten. Tara’s moeder bekwaamt zich in alternatieve geneeskunde en ze maakt zelf homeopathische oliën. Ze gaat ook werken als verloskundige, eerst als hulp van een andere vroedvrouw en later zelfstandig, maar zonder opleiding. Verder lezen