Psychiater Paul Verhaeghe schrijft boeiende boeken waarin hij het gedrag en ervaringen van mensen duidt aan de hand van maatschappelijke ontwikkelingen. In Intimiteit richt hij zich op de verhouding van mensen tot hun lichaam. Wie spanning en emoties niet goed kan voelen, loopt zichzelf voorbij en wordt sneller ziek dan wie dat wel kan. Hoe goed je dat kunt, wordt beïnvloed door je opvoeding en door de maatschappij om ons heen.

Hoe dit is veranderd, valt af te lezen aan psychiatrische aandoeningen. Vroeger was neurose de meest voorkomende psychische ziekte, doordat mensen hun behoeftes moesten onderdrukken. Dat werd ze met name geleerd in de kerk. Tegenwoordig vindt men juist dat je moet genieten. Het hoogste doel is gelukkig zijn. Het tegenovergestelde daarvan is een depressie, wat nu de meest voorkomende psychische aandoening is. Via reclame en sociale media worden we continu geconfronteerd met het perfecte plaatje, waar natuurlijk niemand aan kan voldoen. Dit beïnvloedt hoe we over onszelf denken.

In de vroege opvoeding kunnen kinderen leren om hun emoties te verwoorden. Als dat niet gebeurt, dan worden gevoelens onderdrukt, wat op latere leeftijd tot problemen kan leiden. Ouders van nu voelen meer dan ooit de druk om perfect te zijn voor hun kinderen. Maar het is juist leerzaam om te zien dat je ouders ook fouten maken en hoe ze daar dan mee omgaan. Zo leer je als kind om jezelf te waarderen, ook al doe je weleens iets verkeerd. Dat gebeurt natuurlijk ook weleens als je bepaalde dingen voor het eerst zelf mag doen. Dan is het essentieel om van je ouders het vertrouwen te krijgen dat dat inderdaad zelf kunt. Wie erg beschermd wordt opgevoed, heeft een grotere kans om later uit de band te springen en moeite te hebben met zelfbeheersing.

In de eerste helft van het boek blijf ik maar zinnen markeren op mijn e-reader, zo treffend vind ik wat hier beschreven wordt. Het gaat bijvoorbeeld over de scheiding van lichaam en geest, die in de medische wetenschap nog erg duidelijk is. Maar steeds meer artsen ontdekken hoe zeer fysieke, psychische en ook sociale aspecten elkaar beïnvloeden. Mensen beoefenen volop mindfulness en yoga, waarbij je leert om je lichaam en de wereld om je heen bewuster waar te nemen. Dit heeft positieve effecten op de lichamelijke én geestelijke gezondheid.

Op een gegeven moment valt de schrijver in herhaling. Hij blijft bepaalde zaken maar benadrukken en mijn aandacht verslapt. Wat ik nog wel interessant vind, is dat hij positief gestemd is over de nieuwste ontwikkelingen in onze maatschappij. Mensen ontdekken dat ze elkaar nodig hebben. We hebben onszelf losgemaakt van allerlei dwingende groeperingen, maar nu ontstaan er nieuwe verbanden. Je leven zin geven kan je immers niet in je eentje doen. Wat echt vervulling geeft, gebeurt in contact met anderen. Dit werkt de schrijver helaas niet verder uit. Alles bij elkaar bevat Intimiteit genoeg boeiende observaties en duidingen om het aan te raden.