De gevaren van roken in bed – Mariana Enríquez

Bij Argentijnse literatuur denk ik aan magisch-realisme, met geesten en bovennatuurlijke gebeurtenissen. Ook in De gevaren van roken in bed is dit de rode draad. Het boek bevat twaalf verhalen. Het titelverhaal is het kortste met zes pagina’s. Het gaat over een vrouw die rookt in bed, ook nadat een buurvrouw hierdoor is overleden, omdat haar sigaret voor brand zorgde.

Het langste verhaal telt vijftig bladzijden en gaat over verdwenen kinderen in Buenos Aires. Op een dag komt een heel aantal kinderen terug, maar er is iets vreemds aan de hand. Ze zijn namelijk niets veranderd: ze zijn niet ouder geworden en dragen nog dezelfde kleding als op de dag van hun verdwijning. Ouders weten niet wat ze ermee aan moeten en de kinderen gaan bij elkaar in een verlaten gebouw zitten. Het is vooral een bizar verhaal, maar het verdriet van de families schemert erin door.

Verder lezen

De man van veel – Karin Amatmoekrim

In 1939 werd Anton de Kom opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Zijn vrouw had hulp ingeroepen, omdat hij zich steeds meer terugtrok en agressief kon zijn. Anton was bekend vanwege zijn inzet voor mensenrechten in Suriname, waarbij hij flink werd tegengewerkt door de autoriteiten.

Karin Amatmoekrim heeft zich ingeleefd in deze bijzondere historische figuur en er een prachtige roman van gemaakt. Het begint met mannen die aanbellen en Anton gedwongen opnemen. Zijn kinderen kijken toe. Anton krijgt slaaptherapie, waarbij hij dagenlang in slaap wordt gehouden en alleen even wakker wordt gemaakt om te eten. Maar rustig is het niet, want in zijn dromen komen allerlei beelden langs uit de verhalen die talloze mensen in Suriname hem hebben verteld. Het officieel afschaffen van de slavernij lijkt op plantages maar weinig te hebben veranderd.

Verder lezen

Schitterend lichaam – Agustina Bazterrica

Een dodelijk virus zorgt ervoor dat vlees van koeien en varkens niet meer te eten is door mensen. Huisdieren moeten worden afgemaakt. Dierentuinen raken in verval. Maar mensen willen vlees; ze denken dat ze dat nodig hebben om gezond te blijven. Dus stappen slachterijen over op ‘speciaal vlees’. Het is verboden om het kannibalisme te noemen en men heeft het over producten, drachtige wijfjes, exportkwaliteit. Het vlees is vaak genetisch gemanipuleerd om het nog malser en verslavender te maken.

In deze wereld leeft Marcos Tejo. Hij werkte vroeger in de slachterij van zijn vader. Ook na de Transitie is hij in de vleesindustrie blijven werken, waar nu mensen worden gekweekt en geslacht. Het vraagt veel van hem; ’s nachts heeft hij nachtmerries. Hij heeft zijn royale salaris nodig om het verzorgingstehuis voor zijn demente vader te betalen.

Verder lezen

Máxima Zorreguieta: Moederland – Marcia Luyten

Onlangs heeft koningin Máxima van Nederland de leeftijd van 50 jaar bereikt. Ter gelegenheid daarvan heeft Marcia Luyten een biografisch portret in twee delen geschreven: Moederland eindigt vlak voor de ontmoeting van Máxima en prins Willem-Alexander. Dit boek speelt zich dan ook voornamelijk af in Argentinië, het land waar Máxima Zorreguieta in 1971 werd geboren.

De eerste helft van het boek gaat over Máxima’s voorouders en de geschiedenis van Argentinië. Het is een land van immigranten. Máxima’s opa-opa-opa kwam uit Baskenland. Als tiener maakte hij een paar eeuwen geleden de grote oversteek, om nooit meer terug te keren. Zijn nakomelingen zijn zich nog steeds bewust van hun afkomst.

Verder lezen

Babel: de 20 reuzentalen van de wereld

Vorig jaar won Gaston Dorren de allereerste Taalboekenprijs met Babel. Daarin illustreert hij de diversiteit en eigenaardigheden van mensentalen, door de twintig grootste talen van de wereld te bespreken. Het begint bij de nummer 20, het Vietnamees, en eindigt bij het Engels, dat nu de allermeeste sprekers heeft. In elk hoofdstuk vertelt hij over de eigenschappen van de taal en over de historie, waarbij de focus soms meer op taalkunde en soms meer op geschiedenis ligt. Het is steeds weer een verrassing waar de schrijver mee komt.

Verder lezen

Dingen die we verloren in het vuur – Mariana Enriquez

Mariana Enriquez is een Argentijnse schrijver. Haar magisch-realistische verhalen spelen zich vaak af in Buenos Aires, maar ook op de uitgestrekte pampa’s. Haar veelal vrouwelijke hoofdpersonen zien geesten of maken mee dat mensen zomaar verdwijnen. Hun mannen zijn vaak agressief of lui. Veel bijpersonen zijn verslaafd aan drugs en er worden regelmatig gruwelijke moorden gepleegd.

Ik vind het boeiend om me onder te dompelen in een wereld die me vreemd is. Het leven van gewone Argentijnen in verpauperde buitenwijken lijkt hard. Kinderen hebben vrijheid, bijvoorbeeld om een vervallen huis binnen te gaan. Daar treffen ze een vitrine met nagels en tanden. De dapperste van de kinderen gaat een kamer in en doet de deur dicht. Ze zal nooit meer buiten komen.

Verder lezen

Leesreis om de wereld: Venezuela

Dokter Andrés Miranda krijgt de uitslagen van zijn vader te zien. Het is duidelijk dat die binnen een paar weken zal komen te overlijden. Andrés heeft in zijn loopbaan al vaak genoeg slecht-nieuwsgesprekken gevoerd, maar nu blokkeert hij. Het lukt hem maar niet om het juiste moment te vinden om aan zijn vader te vertellen dat hij ernstig ziek is. Zijn moeder is overleden toen hij tien jaar was. Vlak daarna gingen vader Javier en zoon Andrés samen naar een eiland, om afleiding te vinden. Andrés heeft er goede herinneringen aan en besluit om samen met zijn vader nog een keer naar dat eiland te gaan, met het voornemen om hem daar te vertellen over zijn ziekte. Maar hij is bang dat zijn vader, die altijd zo stabiel is geweest, het nieuws niet aan zal kunnen. Verder lezen

Liefde in tijden van cholera – Gabriel García Márquez

Liefde in tijden van cholera kreeg de meeste stemmen in mijn vorige poll. Sommige lezers gaven zelfs aan dat het bij hun lievelingsboeken hoort. Ik had al eerder iets van Gabriel García Márquez gelezen (Over de liefde en andere duivels) en dat beviel me wel. Dus vol goede moed begon ik aan dit dikke boek van vijfhonderd bladzijden.

Op de achterkant staat dat de hoofdpersonen Fermina Daza en Florentino Ariza heten, maar het boek begint met de dood van dokter Urbino. Het duurt even voordat ik door heb hoe de verhoudingen liggen. García Márquez blinkt uit in breedsprakigheid en dat toont hij ook meteen in het begin; daarom kost het me wat moeite erin te komen. Maar na een tijdje heb ik een goed tempo te pakken. Soms lees ik wel een zin terug, want het is soms wel jammer om zo snel door de mooie zinnen heen te gaan, maar een flink tempo is wel nodig om dit te volbrengen. Dokter Juvenal Urbino is de echtgenoot van Fermina Daza. Ze trouwden aan het einde van de negentiende eeuw in stad in Colombia. Ze kwamen beiden uit een rijke familie. Het is echter geen huwelijk uit liefde, al leren ze wel van elkaar te houden. Echte liefde heeft Fermina als tiener wel meegemaakt, want Florentino Ariza viel als een blok voor haar en ze hebben jarenlang stiekem brieven aan elkaar geschreven. Maar in een impulsieve bui heeft ze hem afgewezen. Verder lezen