En dan is er koffie – Hannes Meinkema

De jaren zeventig: ik heb ze zelf niet meegemaakt, maar door oude verhalen heb ik er wel een beeld en gevoel bij. En dan is er koffie verscheen voor het eerst in 1976 en sloeg toen in als een bom. Hannes Meinkema neemt immers geen blad voor de mond en schrijft openlijk over wat geheim wordt gehouden.

Met zeven perspectieven is het in het begin even opletten, maar ik vind het niet moeilijk om te volgen wie wie is: moeder Cora, vader Jacques, dochters Rosa en Arja, zoon Jaap en zijn vriendin Josien. En Douwe, Rosa’s scharrel. Rosa is lerares op een middelbare school. In haar vrije tijd is ze een losbol die veel drinkt en feest. Haar moeder belt regelmatig op en dat stoort Rosa mateloos, vooral als ze haar roes aan het uitslapen is. Ook tussen de andere leden van het gezin klikt het totaal niet.

Verder lezen

Misjka – Edward van de Vendel & Anoush Elman

Eindelijk mogen Roya, haar broers en haar ouders definitief in Nederland blijven. Na hun vlucht uit Afghanistan woonden ze jarenlang in asielzoekerscentra en wisselden de kinderen een paar keer van school. In dit huis mogen ze blijven. Maar er ontbreekt nog iets, vindt Roya.

Bij een huis hoort een huisdier. Dat vind ik.

Bij de dierenwinkel kiezen ze een wit dwergkonijntje uit, dat de naam Misjka krijgt. Het hele gezin is dol op het diertje, dat veel wordt geaaid. Roya neemt hem mee naar haar kamer en vertelt over zichzelf. Daar hoort natuurlijk bij dat ze ooit in Afghanistan woonden. Maar daar weet Roya niks meer van. Ze was drie jaar toen het gezin vluchtte en ook daar kan zij zich niets van herinneren.

Verder lezen

De gelukvinder – Edward van de Vendel & Anoush Elman

Onlangs kreeg Edward van de Vendel de Boon voor Kinder- en Jeugdliteratuur 2023 voor zijn boek Misjka. Dat gaat over Roya, die als klein meisje uit Afghanistan naar Nederland kwam. Haar konijn vormt de rode draad. Over de broer van Roya, die Hamayun heet, kwam in 2008 al een boek uit. Dat is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Anoush Elman. De gelukvinder is een D-boek, dus voor jongeren, terwijl Misjka een A-boek is, voor jonge kinderen. Ze zijn geïnspireerd op hetzelfde gezin. Ik besloot dat ik eerst De gelukvinder wilde lezen en vervolgens Misjka, al schijnt het ook prima andersom te kunnen.

Het verhaal begint als Hamayun een jaar of tien is en nog in Afghanistan woont. In die tijd heeft Hamayun een dagboek, waarin hij regelmatig schrijft. Dat gaat over hoe het thuis en op school gaat en over zijn vriendschap met Faisal. Hierdoor krijg je als lezer een goed beeld van hoe het dagelijks leven was in Afghanistan.

Verder lezen

Je kunt het maar één keer doen – Barbara van Beukering

De vader van Barbara van Beukering stierf in paniek. Hij kreeg pas zes weken eerder de diagnose darmkanker en was totaal niet in staat om te praten over zijn ziekte en de dood. Hoe anders ging het bij haar moeder: die bracht haar laatste maanden door met veel bezoek en koos voor euthanasie toen de pijn ondraaglijk werd. In Je kunt het maar één keer doen verkent de journalist hoe mensen doodgaan en hoe ze zich daarop voorbereiden. 80% van de mensen sterft immers na een korter of langer ziekbed, waarbij het meestal om kanker gaat.

In het boek staan tien hoofdstukken waarin naasten van overleden bekende Nederlanders vertellen over hoe hun sterfproces. Daarbij zijn Jos Brink, René Gude en Renate Dorrestein. Het begint met mensen die tot het laatst toe ontkenden dat ze dood zouden gaan. Daarna volgen degenen die juist heel bewust afscheid namen en genoten zo lang het nog kon.

Verder lezen

De flat aan het einde van de wereld

Het IJslandse kinderboek De flat aan het einde van de wereld trok onze aandacht in de boekhandel vanwege de mooie voorkant, geschilderd door Linde Faas. Nieuwsgierig geworden leende ik het uit de bibliotheek.

Björk gaat met haar ouders op bezoek bij haar oma. Die heeft ze nog nooit ontmoet, want deze oma Eiland woont op een afgelegen eiland, waar je alleen per veerboot kunt komen. Björks vader is als tiener vertrokken, om nooit meer terug te komen. Maar nu heeft oma Eiland haar bekken gebroken en de arts heeft aangegeven dat ze veel hulp nodig zal hebben, dus besluit het gezin om af te reizen naar dat verre eiland. Daar aangekomen staat oma niet te juichen om haar zoon met zijn gezin te ontvangen.

Björk gaat ervan uit dat ze niet lang zullen blijven. Maar ze blijken de laatste veerboot voor de winter te hebben genomen… Ze zullen maandenlang blijven en deel worden van de gemeenschap van bijna tweehonderd mensen. Die wonen allemaal in hetzelfde flatgebouw met twaalf verdiepingen. Het is een hechte gemeenschap, die kritisch is op de nieuwelingen.

Verder lezen

Half a lifelong romance – Eileen Chang

Een paar jaar geleden had ik een Chinese collega. Zij vertelde me over één van haar lievelingsschrijvers: Eileen Chang. Haar werk is niet in het Nederlands vertaald, maar wel in het Engels. (Dit boek is wel in het Nederlands vertaald! Zie de reacties onder dit artikel.) De bibliotheek in de provincie Utrecht heeft één van haar boeken in de collectie: Half a lifelong romance, dat voor het eerst verscheen in 1948. De vertaling van Karen Kingsbury uit 2014 vind ik erg goed, want het Chinese schijnt erin door, terwijl de zinnen goed lopen.

De roman speelt zich af itijdens de jaren 1930 in Shanghai. Shuhui en Shijun, twee mannen die collega’s en vrienden zijn, ontmoeten Manzhen tijdens de lunch. In de periode die volgt, lunchen ze elke dag met haar samen. Shijun zegt daarbij veel minder dan de andere twee. In stilte wordt hij verliefd op Manzhen. Het duurt even voor hij dat aan haar durft te bekennen en dan gaat het nog in zeer bedekte termen. Maar zij begrijpt het. Hun impliciete manier van communiceren maakt het niet makkelijker, maar ook de omstandigheden zijn niet ideaal.

Verder lezen

De beesten – Gijs Wilbrink

In de jaren ’90 verhuist Isa Keller van de Achterhoek naar Utrecht om te studeren. De familie die ze achterlaat staat slecht bekend. Haar opa zit in de gevangenis en haar oudoom heeft een illegale nertsenfokkerij. In Utrecht zegt de achternaam Keller niemand iets. Isa komt in contact met punkers en krakers. Voor het eerst in haar leven krijgt ze een beste vriendin: Erva. Die haalt haar over om mee te doen aan acties tegen dierenleed.

Ze was hierheen gekomen om te worden wie ze al die jaren had moeten zijn, zonder teruggefloten te worden door een achternaam die verried dat je vader een mislukkeling was, je oom een dierenbeul, je grootvader crimineel.

Verder lezen

Schemerleven – Jaap Robben

Jaap Robben schreef al een aantal boeken voor kinderen en twee romans voor volwassenen, waarin de hoofdpersonen kinderen zijn. In zijn derde roman gooit hij het over een andere boeg: de hoofdpersoon is bejaard en net verhuisd naar een aanleunwoning. Frieda kon al langer niet meer goed voor zichzelf zorgen, maar haar man was mantelzorger. Hij is plotseling overleden en dus gaat Frieda na vijftig jaar ergens anders wonen.

Ik vind het erg knap hoe Jaap Robben zich heeft ingeleefd in iemand op leeftijd: hoe het voelt om afhankelijk te worden van anderen, een bril en gehoorapparaatjes nodig te hebben, en hoe het eraan toe gaat in een verzorgingstehuis. Frieda moet erg wennen, maar wil zich niet laten kennen. Alleen als iets echt belangrijk is, vraagt ze het aan haar zoon. Die raakt geïrriteerd, want hij heeft het druk gehad met het regelen van de uitvaart en het leeghalen van het ouderlijk huis. Bovendien is zijn vriendin zwanger. En nog vraagt zijn moeder om meer aandacht.

Verder lezen

De laatste dag – Beppe Fenoglio

Meestal kies ik boeken op grond van het thema, maar liever zou ik kiezen vanwege de schrijfstijl. Dat zie je echter niet in een flaptekst en daarom moet je het hebben van tips van anderen. Zo belandde Beppe Fenoglio op mijn verlanglijstje, die ook in Italië niet bij de bekendste schrijvers hoort. Maar wie hem kent, rekent hem tot de beste Italiaanse schrijvers, zegt Alessandro Baricco in het voorwoord.

Meteen op de eerste bladzijde is duidelijk dat hier een meesterverteller aan het woord is. Ik zie helemaal voor me hoe Ettore ruziemaakt met zijn moeder, in de keuken. Hij is erg brutaal. Zijn ouders willen dat hij gaat werken, maar Ettore denkt nog na over wat hij wil. Hij is 22 jaar en sinds kort terug uit de oorlog. Hij vocht aan de kant van de partizanen (dat zijn mensen die niet met een officieel leger vechten; in dit geval niet aan de kant van de fascisten, maar tegen de Duitsers). Voor Ettore is het onmogelijk om zomaar terug in het gewone leven te stappen. Als zijn vader een baan voor hem heeft geregeld, gaat Ettore wel de deur uit, maar stapt nooit het kantoor van de chocoladefabriek binnen.

Verder lezen

Langste. Kerst. OOIT. – Lisette Jonkman

Een spiksplinternieuw boek van Lisette Jonkman, daar heb ik zin in! Van haar vorige negen romans heb ik gesmuld en toch heb ik er geen één in de kast staan, dus ik besluit mijzelf te trakteren op nummer tien. En ook al lees ik dit eind oktober terwijl iedereen nog in zomerjas loopt, ik ben meteen in kerstsferen met deze pageturner.

Noëlle is jarig op Eerste Kerstdag en ze heeft de traditie om elk jaar een etentje te geven voor haar familie en haar beste vriendin. Haar dertigste verjaardag moet helemaal perfect worden, met de juiste aankleding van haar bescheiden woonkamer en het heerlijkste eten. Ze is al tijden bezig met de voorbereidingen en als de wekker dan eindelijk gaat op de grote dag, kan ze zich helemaal vinden in het liedje dat uit de radio klinkt: Why couldn’t it be Christmas every day?

Verder lezen