Tijdens onze vakantie waren we in de mooie oude stad Heidelberg. De universiteitsbibliotheek zit in een sprookjesachtig gebouw, maar de binnenkant viel tegen. De openbare bibliotheek wilde ik eerst overslaan, maar op een warme dag besloten we er toch heen te wandelen en de collectie bleek geweldig te zijn. Dus in dit artikel zie je vooral foto’s van boeken, maar eerst een plaatje van de universiteitsbieb.
De joodse Edith Hahn Beer overleefde de Tweede Wereldoorlog door een paar keer geluk te hebben, hulp van andere mensen en door niet op te vallen. Ze trouwde zelfs met een Duitse nazi. Na de oorlog is ze doorgegaan met hierover te zwijgen, maar haar dochter wilde heel graag weten wat haar ontstaansgeschiedenis is. Daarom heeft Edith haar autobiografie geschreven, met hulp van de Engelse auteur Susan Dworkin. De Nederlandse vertaling is gemaakt door Ineke van Bronswijk en die heeft dat goed gedaan, want ik heb tijdens het lezen niet gemerkt dat het vertaald is.
Het boek begint bij haar jeugd in Wenen, met haar ouders en twee zussen. Ze weten wel dat ze joods zijn, maar gaan zelden naar de synagoge en spraken geen jiddisch. In de jaren dertig gaat Edith rechten studeren, bijzonder voor een vrouw in die tijd! Haar ambities zijn groot. Ze heeft een vriend, Pepi, waarmee ze graag filosofeert. Hij zorgt ervoor dat Edith in Wenen blijft als Oostenrijk in 1938 wordt ingelijfd door Duitsland, terwijl haar zussen net op tijd naar Palestina zijn gevlucht.
Ik vind het weer ontstellend om te lezen hoe diep de joden gehaat werden, terwijl ze daarvoor juist belangrijke functies hadden. Verder lezen
Ole is eigenaar van café Helsinki, in een industriële stad in het oosten van Duitsland. Boven de straat lopen buizen waar water door ruist. Onder de stad wordt een tunnel gegraven. Er wordt met springstof gewerkt, dan trilt de aarde en de glazen in het café rinkelen. De stamgasten trekken zich er niets van aan en steken nog een sigaret op of bestellen een biertje of een bord soljanka: soep die Gabi heeft gekookt. Met veel humor vertelt Jaroslav Rudiš over deze mensen. Op een gegeven moment fantaseert Ole over een plaat over café Helsinki, met tien nummers over de vaste bezoekers. Het zijn acht grappige portretjes inclusief typische uitspraken, zoals van Oles huisgenoot de Prager:
De basis voor een goede maaltijd zijn goede ingrediënten en er zo min mogelijk mee doen. Misschien geldt dat ook wel voor relaties. Maar de goede ingrediënten zijn vermoedelijk op.
Juni is de maand van het spannende boek. De trouwe lezer weet dat ik zelden thrillers lees, maar toen ik laatst ziek op de bank lag had ik wel behoefte aan een pageturner. Ik koos voor Sebastian Fitzek, de favoriete auteur van Nadine die juist wel veel spannende boeken leest. Ook in de bibliotheek merkte ik dat Fitzek populair is: bijna alle boeken van hem waren uitgeleend. Ik vond twee beduimelde exemplaren, waaronder De zielenbreker dat zich afspeelt in een psychiatrische kliniek. Dat trekt me toch meer dan een of andere inspecteur.
Het grootste deel van het boek beslaat een medisch dossier, met een andere paginanummering dan het boek zelf. Een paar studenten gaan het dossier lezen in ruil voor een financiële vergoeding. Het kan gevaarlijk zijn om het dossier te lezen, maar daar laat ik me natuurlijk niet door weerhouden. In het dossier is Caspar de hoofdpersoon. Die naam heeft hij pas sinds een paar dagen, want hij lijdt aan totaal geheugenverlies. Daarom zit hij in de psychiatrische kliniek waar hij wordt behandeld door dokter Sophia. Op een avond woedt er een sneeuwstorm en gebeuren er vreemde dingen. Het lijkt erop dat de zielenbreker in de kliniek is om zijn vierde slachtoffer te maken. Zijn tactiek is om mensen te hypnotiseren, zodat ze in een dodelijke slaaptoestand terechtkomen. Er volgt een nacht vol spannende, gruwelijke gebeurtenissen. Verder lezen
Verstopt tussen de winkels zien we een bibliotheek, naast de metrohalte die het dichtste bij ons vakantie-appartement in Prenzlauer Berg is. Daar wil ik uiteraard even een kijkje nemen. Het ziet er niet zo uit, maar het blijkt één van de oudste openbare bibliotheken van Berlijn te zijn. De bieb is vernoemd naar Bettina von Arnim, een schrijfster uit de negentiende eeuw.
Verder lezen
Vakantie is niet alleen leuk als je op reis bent. De voorpret en het nagenieten vind ik misschien nog wel fijner! Daarom bladerde ik deze zomer regelmatig in het boek Mijn Berlijn van blogger Marjolein van der Kolk. Zij woont sinds 2006 in Berlijn en weet daarom precies waar je moet zijn. Bovendien ziet het boek er heel mooi uit, met veel foto’s. Ook als je (nog) geen plannen hebt om naar de Duitse hoofdstad af te reizen, dan kan je toch een beetje de sfeer proeven van hoe het daar is.
Maxim Leo werd in 1970 in Oost-Berlijn geboren. Hij maakte dus als 19-jarige de val van de Berlijnse Muur mee, één van de belangrijkste gebeurtenissen van de twintigste eeuw. Ook zijn ouders en grootouders waren aanwezig bij gebeurtenissen die elke jongere nu op school leert. In Rode liefde vertelt Maxim Leo zijn familiegeschiedenis, die hij schreef aan de hand van interviews, dagboeken, brieven en officiële documenten.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland verdeeld in vier stukken: het oosten kwam onder leiding van Rusland te staan, in het westen waren stukken land voor Frankrijk, Amerika en Groot-Brittannië. Ook Berlijn werd in vier stukken opgedeeld. In het begin was dit alleen een formele indeling en de bevolking merkte er weinig van. Maar er ontstond verschil tussen oost en west. Maxims vader Wolf woonde als jongen in de jaren vijftig in Oost-Berlijn. Met zijn vriendjes ging hij na school graag naar het westen, omdat daar meer te koop was in de winkels en er waren Amerikaanse films te zien. Wolf begreep niet waarom zijn vader beweerde dat Oost-Duitsland zoveel beter was. De overheid werd steeds strenger. Alles kon tegen je gebruikt worden: heb je een spijkerbroek aan? Dan zal je wel voor de Amerikanen zijn en tegen de communisten, iets waarvoor je opgepakt kon worden. In één nacht werd de grens gesloten en daarna werd de Berlijnse Muur gebouwd, zodat Oost-Duitsers niet meer naar het westen konden reizen.
