Duitsland

29 november 2022

De gelijktijdigheid der dingen – Frouke Arns

Een Syrische jonge man fietst door de sneeuw over de grens van Rusland met Noorwegen. Hij heeft gehoord dat dit niet illegaal is. Lopend of met een auto mag niet, maar over fietsen staat niks in de wet. Onderkoeld komt hij aan bij het eenzame huis van Helena, midden in het bos. Zij ontfermt zich over de man, die later vertelt dat hij Nizar heet.

Deze verhaallijn in het nu is klein en mooi. Nizar slaapt lang en Helena kookt soep voor hem. Helena spreekt maar een beetje Engels, maar met handen en voeten komen ze een heel eind. Samen halen ze een kerstboom uit het bos. Hoe het afloopt, valt buiten dit boek. Het gaat meer om hun levens tot nu toe, die in terugblikken worden verteld.

Nizar komt uit Damascus, een kleurrijke stad. Hij houdt van zijn prachtige land en de mensen die er wonen. Maar het wordt er onveiliger en steeds meer mensen besluiten om te vluchten. Nizars vader ziet dat niet zitten, want wat blijft er nog over als iedereen vertrekt? Ook zijn moeder zal voor geen goud haar geboortegrond verlaten. Op een gegeven moment besluit Nizar om in zijn eentje te gaan. Hij vertelt het niemand.

Verder lezen
20 maart 2021

Ons soort mensen – Juli Zeh

Het dorp Unterleuten ligt in het oosten van Duitsland, midden in de bossen. Er wonen 200 mensen, waarvan sommigen hier geboren zijn en anderen zijn er pas net komen wonen. Juli Zeh wisselt elk hoofdstuk van perspectief en zo komen wel twaalf verschillende mensen aan het woord, waaronder tien dorpsbewoners. Toch is het vanaf het begin interessant om de mensen te leren kennen en te proberen om hun verhoudingen te begrijpen. Ik vind het ontzettend knap gedaan, want in zo’n dorp gaan allerlei verhalen rond en niemand weet alles, maar het past allemaal als puzzelstukjes in elkaar.

Op een dag krijgt de burgemeester iedereen bij elkaar in het plaatselijke restaurant, door een dorpsvergadering te plannen maar niet te vertellen waar het over zal gaan. De mensen komen uit nieuwsgierigheid. Een bezoeker van buiten houdt een presentatie. Het is de bedoeling dat er in de buurt van Unterleuten een windmolenpark komt. Dat slaat in als een bom, want dit zal het landschap enorm veranderen en invloed hebben op de dieren die er leven. Aan de andere kant valt er ook goed geld te verdienen met de opbrengsten van de windenergie. Sommige bewoners beginnen meteen te rekenen en te bedenken hoe het land rondom het dorp verdeeld is. Om een stuk groot genoeg voor een windmolenpark te maken, zal de gehaaide Linda een stukje van haar net gekochte land moeten verkopen aan één van de twee bezitters van de naastliggende percelen.

Verder lezen
1 maart 2021

Heimweeland – Kati Naumann

Milla wandelt in het Thüringer bos, op zoek naar een zogenaamde ‘Lost Place’: een plek die verlaten is, maar waar nog sporen van het verleden te vinden zijn. Er zijn hele groepen mensen die foto’s van zulke plekken op internet zetten. Het mooiste is als je een nog ongerept gebouw vindt, wat nog niemand voor jou heeft gevonden. Nu is het de beurt aan Milla, want onder een berg bladeren en bouwafval vindt ze een luik. Ze knipt het slot open en doet het luik omhoog. Met kloppend hart loopt ze voorzichtig over de trap naar beneden, de kelder in. Daar is dertig jaar lang niemand geweest. Er staan potten jam uit de jaren zeventig en er ligt een hele stapel schoolschriften.

Ik vind het raar dat Milla bang is om de weg kwijt te raken in het bos, omdat ze geen bereik heeft met haar telefoon. Met een gps-apparaat kan je toch gemakkelijk bijhouden waar je bent en waar je hebt gelopen. Ik zet me hier maar overheen, want hoe spannend is het om op zo’n oude kelder te stuiten. Milla gaat op onderzoek uit. Ze ontdekt dat hier vroeger hotel Waldeshöh stond. Het lukt haar om de familie Dressel te vinden, die vroeger in het hotel woonde. Zij moesten gedwongen verhuizen, nadat ze jarenlang in het grensgebied van Oost- en West-Duitsland woonden.

Verder lezen
23 september 2019

De bibliotheek van Heidelberg

Tijdens onze vakantie waren we in de mooie oude stad Heidelberg. De universiteitsbibliotheek zit in een sprookjesachtig gebouw, maar de binnenkant viel tegen. De openbare bibliotheek wilde ik eerst overslaan, maar op een warme dag besloten we er toch heen te wandelen en de collectie bleek geweldig te zijn. Dus in dit artikel zie je vooral foto’s van boeken, maar eerst een plaatje van de universiteitsbieb.

Verder lezen

3 september 2019

De oorlogsbruid – Edith Hahn Beer

De joodse Edith Hahn Beer overleefde de Tweede Wereldoorlog door een paar keer geluk te hebben, hulp van andere mensen en door niet op te vallen. Ze trouwde zelfs met een Duitse nazi. Na de oorlog is ze doorgegaan met hierover te zwijgen, maar haar dochter wilde heel graag weten wat haar ontstaansgeschiedenis is. Daarom heeft Edith haar autobiografie geschreven, met hulp van de Engelse auteur Susan Dworkin. De Nederlandse vertaling is gemaakt door Ineke van Bronswijk en die heeft dat goed gedaan, want ik heb tijdens het lezen niet gemerkt dat het vertaald is.

Het boek begint bij haar jeugd in Wenen, met haar ouders en twee zussen. Ze weten wel dat ze joods zijn, maar gaan zelden naar de synagoge en spraken geen jiddisch. In de jaren dertig gaat Edith rechten studeren, bijzonder voor een vrouw in die tijd! Haar ambities zijn groot. Ze heeft een vriend, Pepi, waarmee ze graag filosofeert. Hij zorgt ervoor dat Edith in Wenen blijft als Oostenrijk in 1938 wordt ingelijfd door Duitsland, terwijl haar zussen net op tijd naar Palestina zijn gevlucht.

Ik vind het weer ontstellend om te lezen hoe diep de joden gehaat werden, terwijl ze daarvoor juist belangrijke functies hadden. Verder lezen

23 februari 2018

Het einde van de punk in Helsinki – Jaroslav Rudiš

Ole is eigenaar van café Helsinki, in een industriële stad in het oosten van Duitsland. Boven de straat lopen buizen waar water door ruist. Onder de stad wordt een tunnel gegraven. Er wordt met springstof gewerkt, dan trilt de aarde en de glazen in het café rinkelen. De stamgasten trekken zich er niets van aan en steken nog een sigaret op of bestellen een biertje of een bord soljanka: soep die Gabi heeft gekookt. Met veel humor vertelt Jaroslav Rudiš over deze mensen. Op een gegeven moment fantaseert Ole over een plaat over café Helsinki, met tien nummers over de vaste bezoekers. Het zijn acht grappige portretjes inclusief typische uitspraken, zoals van Oles huisgenoot de Prager:

De basis voor een goede maaltijd zijn goede ingrediënten en er zo min mogelijk mee doen. Misschien geldt dat ook wel voor relaties. Maar de goede ingrediënten zijn vermoedelijk op.

Verder lezen

24 juni 2016

De zielenbreker – Sebastian Fitzek

Juni is de maand van het spannende boek. De trouwe lezer weet dat ik zelden thrillers lees, maar toen ik laatst ziek op de bank lag had ik wel behoefte aan een pageturner. Ik koos voor Sebastian Fitzek, de favoriete auteur van Nadine die juist wel veel spannende boeken leest. Ook in de bibliotheek merkte ik dat Fitzek populair is: bijna alle boeken van hem waren uitgeleend. Ik vond twee beduimelde exemplaren, waaronder De zielenbreker dat zich afspeelt in een psychiatrische kliniek. Dat trekt me toch meer dan een of andere inspecteur.

Het grootste deel van het boek beslaat een medisch dossier, met een andere paginanummering dan het boek zelf. Een paar studenten gaan het dossier lezen in ruil voor een financiële vergoeding. Het kan gevaarlijk zijn om het dossier te lezen, maar daar laat ik me natuurlijk niet door weerhouden. In het dossier is Caspar de hoofdpersoon. Die naam heeft hij pas sinds een paar dagen, want hij lijdt aan totaal geheugenverlies. Daarom zit hij in de psychiatrische kliniek waar hij wordt behandeld door dokter Sophia. Op een avond woedt er een sneeuwstorm en gebeuren er vreemde dingen. Het lijkt erop dat de zielenbreker in de kliniek is om zijn vierde slachtoffer te maken. Zijn tactiek is om mensen te hypnotiseren, zodat ze in een dodelijke slaaptoestand terechtkomen. Er volgt een nacht vol spannende, gruwelijke gebeurtenissen. Verder lezen

19 september 2015

Mijn Berlijn – Marjolein van der Kolk

Mijn Berlijn

Vakantie is niet alleen leuk als je op reis bent. De voorpret en het nagenieten vind ik misschien nog wel fijner! Daarom bladerde ik deze zomer regelmatig in het boek Mijn Berlijn van blogger Marjolein van der Kolk. Zij woont sinds 2006 in Berlijn en weet daarom precies waar je moet zijn. Bovendien ziet het boek er heel mooi uit, met veel foto’s. Ook als je (nog) geen plannen hebt om naar de Duitse hoofdstad af te reizen, dan kan je toch een beetje de sfeer proeven van hoe het daar is.

Verder lezen

16 september 2015

Rode liefde, een Oost-Duitse familiegeschiedenis – Maxim Leo

Maxim Leo werd in 1970 in Oost-Berlijn geboren. Hij maakte dus als 19-jarige de val van de Berlijnse Muur mee, één van de belangrijkste gebeurtenissen van de twintigste eeuw. Ook zijn ouders en grootouders waren aanwezig bij gebeurtenissen die elke jongere nu op school leert. In Rode liefde vertelt Maxim Leo zijn familiegeschiedenis, die hij schreef aan de hand van interviews, dagboeken, brieven en officiële documenten.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland verdeeld in vier stukken: het oosten kwam onder leiding van Rusland te staan, in het westen waren stukken land voor Frankrijk, Amerika en Groot-Brittannië. Ook Berlijn werd in vier stukken opgedeeld. In het begin was dit alleen een formele indeling en de bevolking merkte er weinig van. Maar er ontstond verschil tussen oost en west. Maxims vader Wolf woonde als jongen in de jaren vijftig in Oost-Berlijn. Met zijn vriendjes ging hij na school graag naar het westen, omdat daar meer te koop was in de winkels en er waren Amerikaanse films te zien. Wolf begreep niet waarom zijn vader beweerde dat Oost-Duitsland zoveel beter was. De overheid werd steeds strenger. Alles kon tegen je gebruikt worden: heb je een spijkerbroek aan? Dan zal je wel voor de Amerikanen zijn en tegen de communisten, iets waarvoor je opgepakt kon worden. In één nacht werd de grens gesloten en daarna werd de Berlijnse Muur gebouwd, zodat Oost-Duitsers niet meer naar het westen konden reizen.

Verder lezen