Tsjernobyl

29 april 2021

All that is solid melts into air – Darragh McKeon

De eerste en enige roman van de Ierse theaterregisseur Darragh McKeon speelt zich af in 1986 in de Sovjetunie. Daarbij denk je misschien aan de kernramp van Tsjernobyl, die inderdaad een rol speelt. Maar het begint bij Yevgeni van negen jaar, die in Moskou woont. Hij speelt prachtig piano en wil naar het conservatorium. Als hij zijn vinger breekt, gaat hij naar zijn tante Maria, die hem naar het ziekenhuis brengt. Daar werkt haar ex Grigory als arts en die zorgt ervoor dat er gauw een röntgenfoto wordt gemaakt.

We hebben dan al drie personages en de bijbehorende perspectieven. Daarna verspringt het verhaal ook nog naar Artyom, een jongen die 10 kilometer vanaf de kerncentrale van Tsjernobyl woont. Na de ontploffing moet zijn vader ernaartoe om bomen te kappen en te begraven, want die zijn radio-actief geworden. McKeon beschrijft de ramp op een poëtische manier, wat het gek genoeg mooi maakt om te lezen.

Verder lezen
23 februari 2018

Het einde van de punk in Helsinki – Jaroslav Rudiš

Ole is eigenaar van café Helsinki, in een industriële stad in het oosten van Duitsland. Boven de straat lopen buizen waar water door ruist. Onder de stad wordt een tunnel gegraven. Er wordt met springstof gewerkt, dan trilt de aarde en de glazen in het café rinkelen. De stamgasten trekken zich er niets van aan en steken nog een sigaret op of bestellen een biertje of een bord soljanka: soep die Gabi heeft gekookt. Met veel humor vertelt Jaroslav Rudiš over deze mensen. Op een gegeven moment fantaseert Ole over een plaat over café Helsinki, met tien nummers over de vaste bezoekers. Het zijn acht grappige portretjes inclusief typische uitspraken, zoals van Oles huisgenoot de Prager:

De basis voor een goede maaltijd zijn goede ingrediënten en er zo min mogelijk mee doen. Misschien geldt dat ook wel voor relaties. Maar de goede ingrediënten zijn vermoedelijk op.

Verder lezen

29 november 2015

De generatorgeneratie – Franka Hummels

In 1986 ontplofte er een kerncentrale in Tsjernobyl, Oekraïne, vlakbij de grens met Wit-Rusland. De communistische overheid zorgde ervoor dat er geen paniek uitbrak in Wit-Rusland. Pas na een paar dagen werden jodiumpillen uitgedeeld en na een aantal weken werden er nog dorpen in de buurt van de kerncentrale geëvacueerd. In Nederland mochten we geen verse spinazie eten en de koeien mochten een tijd niet naar buiten. Maar in Wit-Rusland zijn de gevolgen van de kernramp bijna dertig jaar later pas echt te overzien, voor wie goed kijkt. Dat heeft Franka Hummels gedaan.

Verder lezen

14 mei 2014

Wij houden van Tsjernobyl – Svetlana Aleksijevitsj

Twee jaar geleden las ik De generatorgeneratie van Franka Hummels, over jonge mensen in Wit-Rusland. De kernramp in Tsjernobyl in 1986 heeft veel invloed op hun leven: ze kampen met gezondheidsklachten, onvruchtbaarheid en veel familieleden zijn overleden. Voor hen is dat echter de normaalste zaak van de wereld en er wordt weinig over gepraat. Franka schetst een indrukwekkend beeld van deze generatie. Daarom vroeg ik haar om een boek uit Wit-Rusland voor mijn leesreis om de wereld, waarop zij Wij houden van Tsjernobyl aanraadde.

9053304711

Svetlana Aleksijevitsj bezorgde me echt kippenvel. Ze laat veel verschillende mensen aan het woord: echtgenotes van overleden mannen die als eersten bij de net ontplofte reactor aan het werk moesten, militairen die zonder informatie naar Tsjernobyl gestuurd werden, oudjes die nog in de verlaten spookdorpen wonen. Verder lezen