Jaag je ploeg over de botten van de doden – Olga Tokarczuk

In een Pools gehucht woont een oudere vrouw. Ze is één van de drie inwoners die er de winter doorbrengen en ze houdt dan de huizen in de gaten van degenen die er alleen in de zomer wonen. Verder is deze mevrouw Duszejko lerares Engels. Ze houdt meer van kinderen en dieren dan van grote mensen. Eerst woonde ze nog samen met twee honden, maar die zijn verdwenen. Ze is ervan overtuigd dat de jagers ze hebben vermoord. Ze vindt het al vreselijk dat er op allerlei wilde dieren wordt geschoten, maar dat haar eigen meisjes er nu de dupe van zijn geworden is onverteerbaar.

Elke daad gaat uiteindelijk in de vorm van kleine fotontrillingen de Kosmos in, als een film, en zal tot het einde der tijden door de planeten worden bekeken.

Olga Tokarczuk laat de wereld zien door de ogen van Janina Duszejko. Wat als eerste opvalt is dat bepaalde woorden met een hoofdletter beginnen: Reeën, Nacht, Eksters, maar ook Woede, Politie en Straf. Ik denk dat het een manier is om die woorden nadruk te geven. Mevrouw Duszejko geeft mensen vaak een bijnaam, omdat ze hun echte namen maar willekeurig vindt en moeilijk te onthouden. In het begin vind ik Eunjer een rare naam voor een Poolse buurman, maar dat blijkt een Nederlands woord dat zoiets betekent als ‘een magisch wezen met boze bedoelingen’. Ik ben wel benieuwd wat de beweegredenen van vertalers Charlotte Pothuizen en Dirk Zijlstra is geweest om deze term te gebruiken. Zij hebben verder voortreffelijk werk geleverd.

Verder lezen

Het einde van de rode mens – Svetlana Aleksijevitsj

Hier in Nederland zijn we gewend aan het kapitalisme. We zijn ermee opgegroeid. Dat is anders in Rusland en andere landen die vroeger bij de Sovjet-Unie hoorden, zoals Wit-Rusland en Azerbeidzjan. Svetlana Aleksijevitsj interviewde talloze mensen uit verschillende staten over hun ervaringen voor en vlak na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991. Ze halen herinneringen op aan hun leven onder het communisme en vragen zich af wat er terecht is gekomen van de beloftes van Gorbatsjov met zijn glasnost en perestrojka.

Verder lezen

Leesreis om de wereld: Egypte

Nobelprijswinnaar Nagieb Mahfoez is één van de bekendste Arabische schrijvers. Op mijn boekenlijst staat zijn roman Tussen twee paleizen, maar dat is een vrij dik boek. Ik had meer zin in een verhalenbundel en daarom koos ik voor Taveerne De zwarte kat. Hierin staan zeventien verhalen, variërend van vijf tot 28 bladzijden. Het liefst heb ik ze nog iets korter, maar dit is ook prima.

Nagieb Mahfoez schrijft licht surrealistisch, waar ik erg van houd. Hij had van mij nog wel ietsje meer mogen fantaseren. Maar op deze manier krijg ik juist een mooi beeld van het leven in Egypte. Wat mij erg opvalt is dat vrouwen amper een rol spelen. Ze lijken amper te bestaan en als ze toch voorkomen dan gaat het erom of ze huwbaar zijn. Eén keer heeft een weduwe de hoofdrol, maar eigenlijk gaat het dan ook meer om de man die haar aan de haak slaat. Ik vraag mij af of dat nog steeds zo is.

Verder lezen

De stad der blinden – José Saramago

Het stoplicht springt op groen, maar één auto trekt niet op. De andere toeteren, maar hij komt niet in beweging. Het portier gaat open: ‘Ik ben blind!’ De bestuurder ziet alleen nog maar wit licht. Hij wordt door een behulpzame stadsgenoot naar huis gereden. Maar als die de man thuis heeft gebracht en daarna besluit de auto mee te nemen, wordt hij ook plotseling blind. De blinden komen bij de oogarts en die wordt ook getroffen. Het lijkt wel een besmettelijke ziekte.

2015-11-05 16.30.08

Verder lezen

Wij houden van Tsjernobyl – Svetlana Aleksijevitsj

Twee jaar geleden las ik De generatorgeneratie van Franka Hummels, over jonge mensen in Wit-Rusland. De kernramp in Tsjernobyl in 1986 heeft veel invloed op hun leven: ze kampen met gezondheidsklachten, onvruchtbaarheid en veel familieleden zijn overleden. Voor hen is dat echter de normaalste zaak van de wereld en er wordt weinig over gepraat. Franka schetst een indrukwekkend beeld van deze generatie. Daarom vroeg ik haar om een boek uit Wit-Rusland voor mijn leesreis om de wereld, waarop zij Wij houden van Tsjernobyl aanraadde.

9053304711

Svetlana Aleksijevitsj bezorgde me echt kippenvel. Ze laat veel verschillende mensen aan het woord: echtgenotes van overleden mannen die als eersten bij de net ontplofte reactor aan het werk moesten, militairen die zonder informatie naar Tsjernobyl gestuurd werden, oudjes die nog in de verlaten spookdorpen wonen. Verder lezen

Barrevoetse februari – Herta Müller

BarrevoetseFebruari_LR

Herta Müller kreeg in 2009 de Nobelprijs voor de Literatuur, omdat zij ‘met poëtische verdichting en prozaïsche zakelijkheid het landschap van de ontheemden optekent.’ Deze beschrijving past ook goed bij Barrevoetse februari, een bundel verhalen die zich op het platteland van Roemenië afspelen, het geboorteland van de schrijfster.

De stijl is bijzonder, met zeer korte zinnen. Vaak zijn zinnen in stukken gehakt in kleinere zinnen, zodat veel zinnen met ‘En’ beginnen. Er worden veel chiasmes gebruikt: ‘Hij had een lip en tanden had hij.’ Ook zitten er veel beeldspraak en moeilijke woorden in. Dat vond ik niet zo passen bij het verhaal waarin een kind de hoofdpersoon was. Ook voelde het niet logisch dat de diverse hoofdpersonen allemaal hetzelfde taalgebruik hebben, wat toch opvalt bij zo’n bijzondere stijl. 

Net als Vrije val van Saskia de Coster is dit geen makkelijk leesbaar boek. Het verschil is dat ik bij Saskia de Coster veel beschrijvingen lees die ik prachtig vind, terwijl ik de metaforen van Herta Müller gewoonweg niet begrijp. Daarom is het me niet gelukt om dit boek uit te lezen. Het is net als met een muziekstuk of een schilderij: het raakt de ene persoon diep, terwijl een ander er niets mee heeft. Ik ben dan ook zeer benieuwd naar de andere blogs over dit boek, die je hier kunt lezen.