dieren

21 mei 2023

Misjka – Edward van de Vendel & Anoush Elman

Eindelijk mogen Roya, haar broers en haar ouders definitief in Nederland blijven. Na hun vlucht uit Afghanistan woonden ze jarenlang in asielzoekerscentra en wisselden de kinderen een paar keer van school. In dit huis mogen ze blijven. Maar er ontbreekt nog iets, vindt Roya.

Bij een huis hoort een huisdier. Dat vind ik.

Bij de dierenwinkel kiezen ze een wit dwergkonijntje uit, dat de naam Misjka krijgt. Het hele gezin is dol op het diertje, dat veel wordt geaaid. Roya neemt hem mee naar haar kamer en vertelt over zichzelf. Daar hoort natuurlijk bij dat ze ooit in Afghanistan woonden. Maar daar weet Roya niks meer van. Ze was drie jaar toen het gezin vluchtte en ook daar kan zij zich niets van herinneren.

Verder lezen
14 mei 2022

Zeedieren zijn stille wezens – Sabina Berman

Karen woonde de eerste tien jaar van haar leven in een kelder in Mexico, grenzend aan een stukje strand aan de zee. Ze at zand als ze honger had. Toen kwam haar tante in beeld, die het meisje onder andere leerde praten. Karen bleek autisme te hebben, wat haar beperkingen gaf, maar ook een paar uitzonderlijke talenten.

In Zeedieren zijn stille wezens kijkt Karen als veertiger terug op haar leven tot nu toe. Ze is door haar tante betrokken bij de tonijnfabriek, die het zwaar heeft door strenge regels en overbevissing. Tijdens haar studie zoötechniek valt Karen ook op door haar kijk op de vee-industrie. Karen bekijkt de dingen anders. Ze zwemt tussen de tonijnen en leeft zich in, terwijl andere mensen alleen hun eigen belang zien.

Verder lezen
4 mei 2022

De filosoof, de hond en de bruiloft – Barbara Stok

De strips van Barbara Stok vind ik altijd geweldig om te lezen en bekijken, of ze nu over haar eigen leven gaan of over dat van een ander. Na haar prachtige boek over Vincent van Gogh is ze nu nog verder de geschiedenis in gedoken. De filosoof, de hond en de bruiloft gaat over Hipparchia. Zij was één van de weinige vrouwelijke filosofen uit de Griekse oudheid. Ik raad je aan om niks over haar op te zoeken voordat je dit boek leest, zodat je waarschijnlijk nog niet weet hoe het verhaal zal verlopen.

Verder lezen
13 april 2022

Wormmaan – Mariken Heitman

Elke is gewasveredelaar, wat betekent dat ze planten kweekt en selecteert tot ze de eigenschappen hebben die boeren graag zien. Vervolgens kunnen de zaden worden verkocht. Na zeven jaar heeft ze de ideale pompoen voor zich, maar een ander bedrijf is één dag eerder met het aanvragen van het patent voor een soortgelijk zaad. Alles is voor niks geweest en Elke neemt ontslag. Ze vertrekt naar een Waddeneiland (er wordt niet verteld welke) en daar denkt ze na over wie ze is en wat ze tot nu toe in haar leven heeft gedaan. Ze heeft erwtenzaden meegenomen en is van plan om die te laten verwilderen, dus het tegenovergestelde van veredelen.

De wateraap vond ik een fascinerend debuut en daarom was ik nieuwsgierig naar de tweede roman van Mariken Heitman. De hoofdpersoon van beide boeken is Elke, die er jaren later nog steeds mee worstelt dat ze niet zo vrouwelijk is als mensen van haar verwachten. Regelmatig wordt ze aangesproken als ‘meneer’. Ze heeft niet de wens om man te zijn, maar is het zat dat mensen van alles verwachten omdat ze officieel in het hokje ‘vrouw’ valt. Daarmee word je zo beperkt.

Verder lezen
1 april 2022

Zoönose: hoe dodelijke ziekten van dier naar mens overspringen

Infectieziekten interesseren mij sinds mijn studie wiskunde met biologie. De verspreiding van besmettelijke ziektes ligt immers op het snijvlak van die twee vakken. Toen de coronapandemie uitbrak, vond ik dat eng en spannend, maar ook interessant. Na een tijdje waren we het met z’n allen zat. Het duurde dan ook even voor ik zin had om een heel boek over dit onderwerp te lezen. Mijn interesse won het en ik begon aan de dikke pil Zoönose, een boek dat eerder onder de titel Van dier naar mens is uitgegeven.

De Amerikaanse David Quammen is geen epidemioloog, maar journalist voor onder andere National Geographic. Hij heeft zes jaar lang aan dit boek gewerkt en reisde daarvoor de hele wereld rond. Hij beschrijft uitgebreid hoe virologen op zoek gingen naar de oorsprong en verspreiding van diverse ziektes die zijn overgesprongen van dieren naar mensen. Bij elke wetenschapper begint hij met een korte beschrijving van diens uiterlijk. Misschien doet hij dat om je een beeld van die persoon te laten vormen, maar het komt niet altijd even aardig over. De schrijfstijl is erg gedetailleerd. Ik vind het eerste hoofdstuk zo langdradig dat ik in aarzel of ik verder wil met dit boek.

Verder lezen
4 september 2021

Schaduw van de leeuw – Linda Dielemans

Archeoloog Linda Dielemans zag in Frankrijk rotstekeningen van duizenden jaren geleden en stelde zich voor wie die hadden gemaakt. Zo ontstond Schaduw van de leeuw, dat zich 28.000 jaar geleden afspeelt. Joeni is een jonge vrouw, die deel uitmaakt van de stam van Uma. Deze groep mensen woont samen in een grot, die ze beschutting geeft. Na een tijdje trekken ze weer verder, op zoek naar rendieren en misschien wel mammoeten. Ze eten ook wel knollen, maar dieren geven ze vlees en huiden. Die hebben ze hard nodig om warm te blijven tijdens de ijzige winters.

Verder lezen
17 juli 2021

Watership Down – Richard Adams

De getekende konijnen in de film Waterschapsheuvel kan ik me na een jaar of 25 nog voor de geest halen. Pas later ontdekte ik dat dit een boekverfilming was van een klassieker uit 1971. Dat is bij het lezen wel te merken, want de beschrijvingen zijn vrij uitgebreid en het verhaal vordert in konijnentempo: deze beestjes kunnen wel rennen, maar dat doen ze alleen bij acuut gevaar. Meestal hopsen ze een beetje rond en staan regelmatig stil om even uit te rusten of om te controleren of er iets op de loer ligt…

Het verhaal begint als Fiver een angstig voorgevoel heeft: het leven van hun konijnengroep is in gevaar. Hij kan niet uitleggen waarom, maar ze kunnen wel zien dat mensen een bord hebben geplaatst. De lezer krijgt wel te weten wat daarop staat. Een paar mannetjeskonijnen besluiten samen te vluchten. Ze denken er niet aan om ook vrouwtjes mee te nemen (het wordt me niet helemaal duidelijk of die dat niet willen of er niet van weten) en zo gaat het groepje ervandoor.

Verder lezen
19 juni 2021

Jaag je ploeg over de botten van de doden – Olga Tokarczuk

In een Pools gehucht woont een oudere vrouw. Ze is één van de drie inwoners die er de winter doorbrengen en ze houdt dan de huizen in de gaten van degenen die er alleen in de zomer wonen. Verder is deze mevrouw Duszejko lerares Engels. Ze houdt meer van kinderen en dieren dan van grote mensen. Eerst woonde ze nog samen met twee honden, maar die zijn verdwenen. Ze is ervan overtuigd dat de jagers ze hebben vermoord. Ze vindt het al vreselijk dat er op allerlei wilde dieren wordt geschoten, maar dat haar eigen meisjes er nu de dupe van zijn geworden is onverteerbaar.

Elke daad gaat uiteindelijk in de vorm van kleine fotontrillingen de Kosmos in, als een film, en zal tot het einde der tijden door de planeten worden bekeken.

Olga Tokarczuk laat de wereld zien door de ogen van Janina Duszejko. Wat als eerste opvalt is dat bepaalde woorden met een hoofdletter beginnen: Reeën, Nacht, Eksters, maar ook Woede, Politie en Straf. Ik denk dat het een manier is om die woorden nadruk te geven. Mevrouw Duszejko geeft mensen vaak een bijnaam, omdat ze hun echte namen maar willekeurig vindt en moeilijk te onthouden. In het begin vind ik Eunjer een rare naam voor een Poolse buurman, maar dat blijkt een Nederlands woord dat zoiets betekent als ‘een magisch wezen met boze bedoelingen’. Ik ben wel benieuwd wat de beweegredenen van vertalers Charlotte Pothuizen en Dirk Zijlstra is geweest om deze term te gebruiken. Zij hebben verder voortreffelijk werk geleverd.

Verder lezen
5 juni 2021

De eik was hier – Bibi Dumon Tak

Waarom vinden mensen snelheid beter dan stilstaan? Dat vraagt de eik zich af die al 180 jaar op dezelfde plek staat. Tegenwoordig razen auto’s aan twee kanten langs hem heen, want er is een snelweg aangelegd en de oude eik is de enige boom die mocht blijven staan, in de middenberm van de A58. Soms staan de auto’s ook stil, in de file, en dan hoort de boom flarden van gesprekken. En er is een gaai die regelmatig langskomt om met de boom te kletsen.

De eik was hier is het kinderboek bij de maand van de filosofie. Het leest makkelijk, maar stiekem heeft Bibi Dumon Tak er heel wat filosofische gedachten in gestopt. De oude boom vertelt aan de gaai over zijn leven: eerst tussen de weilanden, toen tijdens twee wereldoorlogen en daarna kwam de snelweg. De gaai is nog jong en hij zal niet ouder dan een jaar of tien worden. De eik heeft zijn opa-opa-opa nog goed gekend. De tegenstellingen komen mooi uit de verf: oud of jong, hollen of stilstaan, langzaam of snel leven.

Verder lezen