Karen woonde de eerste tien jaar van haar leven in een kelder in Mexico, grenzend aan een stukje strand aan de zee. Ze at zand als ze honger had. Toen kwam haar tante in beeld, die het meisje onder andere leerde praten. Karen bleek autisme te hebben, wat haar beperkingen gaf, maar ook een paar uitzonderlijke talenten.

In Zeedieren zijn stille wezens kijkt Karen als veertiger terug op haar leven tot nu toe. Ze is door haar tante betrokken bij de tonijnfabriek, die het zwaar heeft door strenge regels en overbevissing. Tijdens haar studie zoötechniek valt Karen ook op door haar kijk op de vee-industrie. Karen bekijkt de dingen anders. Ze zwemt tussen de tonijnen en leeft zich in, terwijl andere mensen alleen hun eigen belang zien.

Hun wereld van standaardmensen: een luchtbel waarin alleen het menselijke echt gehoord of gezien wordt, waarin niets anders dan het menselijke ertoe doet en de rest landschap, handelswaar of eten is.

Mensen met autisme komen in veel boeken voor en er is vaak kritiek op hoe ze worden beschreven. Bij dit boek vraag ik me bij sommige uitspraken van Sabina Berman af hoe mensen met autisme hier zelf naar kijken, bijvoorbeeld als Karen opmerkt dat ze geen fantasie heeft. Of zou dit iets zijn wat haar door anderen is aangepraat?

Het gefilosofeer over dieren en mensen bevalt me; het doet me denken aan de boeken van Mariken Heitman en Eva Meijer. De voorbeelden van hoe zeedieren leven vind ik mooi en het contrasteert met hoe Karens collega’s met de tonijnen omgaan. De vertaling van Arie van der Wal uit het Spaans is prima.

Karen hervormt de fabriek door tonijnenparadijzen te maken in grote kooien en zee, waarin de vissen zich zelfs voortplanten. Maar ook dan ziet haar collega alleen de voordelen voor de mens: lekkerder vlees, dat Karen zelf overigens niet eet. Ze proberen de tonijn te verkopen als diervriendelijk, maar hoe vriendelijk is het om dieren te doden?

Het is een origineel verhaal en ik blijf tot het einde nieuwsgierig of de ultieme consequentie komt, namelijk het opdoeken van het bedrijf. Wie trekt aan het langste eind, Karen of haar compagnon, de mensen of de tonijnen?