De kans is groot dat je weleens hebt gehoord van de Perzische dichter Rumi. Hij leefde eeuwen geleden en toch wordt zijn werk nog veel gelezen en voorgedragen, zoals ook vroeger bij Kader Abdolah thuis in Iran. Toen hij later in Nederland woonde, vroeg hij zich af: hoe zou dit in het Nederlands klinken? Voorzichtig begon hij vertalingen te maken van een aantal beroemde gedichten.

Wat je zoekt, zoekt jou begint met een novelle over het leven van Rumi, die werd geboren als Djalal. Hij moest vluchten voor het Mongoolse leger onder leiding van Dzjengis Khan. Samen met zijn vader ging Djalal op reis. Onderweg kwamen ze allerlei geleerden tegen. Djalal ging op verschillende plekken naar school, onder andere in Bagdad en Damascus. Hij ontwikkelde zich tot filosoof, mysticus en dichter. Al jong ging hij zelf lesgeven en hij werd nog beroemder dan zijn vader.

Rumi werd één van de grondleggers van het Soefisme, dat stelt dat God niet buiten je is, maar dat je Hem in jezelf kunt vinden. Rumi bedacht het dansen waarbij je om je eigen as draait. Alleen je kern staat dan nog stil en dat is God in jou.

Niets is stil, niets zit vast
alles is in beweging naar een plek
die geen begin kent en geen einde
Alles naar de oneindigheid.

Ik vind het prachtig om te lezen over deze beroemde man. Kader Abdolah heeft zijn fantasie gebruikt om er een lopend verhaal van te maken, maar geeft hier en daar aan waar zijn bronnen onduidelijk zijn of tegengestelde informatie geven. In dit levensverhaal van Rumi wordt al wat poëzie van hem geciteerd.

Ik ben verloren in de golven van de liefde
totaal zorgeloos.

Het middelste gedeelte van het boek bevat 92 van Rumi’s gedichten. De regels zijn kort en er zit vaak herhaling in. Het is niet moeilijk om te lezen en toch gaat het diep. De liefde is een belangrijk thema. Regelmatig wordt de naam van Shams genoemd. In de voorafgaande biografie is de zeer hechte vriendschap tussen Rumi en Shams beschreven. In de gedichten komt ook de mystieke filosofie van Rumi regelmatig terug.

De hele dag denk ik eraan,
en de hele nacht ben ik ermee bezig
Waar kom ik vandaan?
Wat was de bedoeling van dit allemaal
En waarom begrijp ik het niet?

(…)

Ik ben een vogel uit de tuin daarboven
Ik pas hier niet
Zo laag op de aarde
Maar ik weet dat
Ik toch een tijdje moet vastzitten
In de kooi van mijn lichaam
Maar de dag zal komen waarop ik
Naar die tuin terugkeer.

Het derde deel van het boek bevat 53 korte verhalen. Die zijn niet van Rumi zelf, maar het zijn klassiekers waar hij naar verwijst in zijn gedichten. Er zijn een aantal stukken bij die ik herken, omdat ze ook in de bijbel voorkomen. Ik heb het gedeelte met de verhalen tegelijk gelezen met de gedichten. Beide delen lees je niet achter elkaar uit. En omdat in de gedichten hier en daar naar de verhalen wordt verwezen, leek het mij handig om die eerst of tegelijk te lezen.

Kader Abdolah zegt zelf in het voorwoord dat hij met dit boek een blijvend werk wil geven aan zijn lezers. Het is inderdaad een uitgave om te laten pronken in je boekenkast en af en toe nog eens open te slaan, om zo’n mooi gedicht of inspirerend verhaal te lezen.