In een Pools gehucht woont een oudere vrouw. Ze is één van de drie inwoners die er de winter doorbrengen en ze houdt dan de huizen in de gaten van degenen die er alleen in de zomer wonen. Verder is deze mevrouw Duszejko lerares Engels. Ze houdt meer van kinderen en dieren dan van grote mensen. Eerst woonde ze nog samen met twee honden, maar die zijn verdwenen. Ze is ervan overtuigd dat de jagers ze hebben vermoord. Ze vindt het al vreselijk dat er op allerlei wilde dieren wordt geschoten, maar dat haar eigen meisjes er nu de dupe van zijn geworden is onverteerbaar.

Elke daad gaat uiteindelijk in de vorm van kleine fotontrillingen de Kosmos in, als een film, en zal tot het einde der tijden door de planeten worden bekeken.

Olga Tokarczuk laat de wereld zien door de ogen van Janina Duszejko. Wat als eerste opvalt is dat bepaalde woorden met een hoofdletter beginnen: Reeën, Nacht, Eksters, maar ook Woede, Politie en Straf. Ik denk dat het een manier is om die woorden nadruk te geven. Mevrouw Duszejko geeft mensen vaak een bijnaam, omdat ze hun echte namen maar willekeurig vindt en moeilijk te onthouden. In het begin vind ik Eunjer een rare naam voor een Poolse buurman, maar dat blijkt een Nederlands woord dat zoiets betekent als ‘een magisch wezen met boze bedoelingen’. Ik ben wel benieuwd wat de beweegredenen van vertalers Charlotte Pothuizen en Dirk Zijlstra is geweest om deze term te gebruiken. Zij hebben verder voortreffelijk werk geleverd.

In de loop van het verhaal worden vier jagers vermoord. De politie verhoort diverse mensen, waaronder mevrouw Duszejko. De dorpsbewoners vragen zich uiteraard ook af wie de dader zou kunnen zijn. Duszejko oppert dat de reeën het hebben gedaan, om de moord op hun vriendin te wreken. Anderen zeggen dat ze dat beter niet kan rondbazuinen, omdat mensen dan zouden denken dat ze gek is. Maar ze schrijft er wel brieven over naar de politie. Daarin zet ze ook haar astrologische inzichten uiteen, want ze heeft de horoscopen van de vermoorde mannen berekend en trekt daaruit haar conclusies.

De moorden zijn belangrijke gebeurtenissen, maar Jaag je ploeg over de botten van de doden is absoluut geen thriller. Het vraagt om aandachtig lezen en het gaat vooral over de belevingswereld van de hoofdpersoon, waar ik helemaal in meega. In het begin vind ik haar interesse in astrologie nog oninteressant en ik heb de neiging om haar geklets daarover maar half te lezen, maar het past goed in het verhaal van een buitenbeentje. Haar filosofische gedachten vind ik vaak raak.

Het boek eindigt met een ontknoping die ik niet had zien aankomen. Nu ik zo alles op een rijtje zet is het geen verrassing, maar doordat ik zo werd meegesleept in de vertelsels van mevrouw Duszejko, had ik er niet bij stilgestaan dat het zo in elkaar zou kunnen zitten. En ook de politie zat op een heel ander spoor. Ik kan me voorstellen dat het interessant is om het boek nog eens te lezen met de kennis van de laatste hoofdstukken, maar dat ga ik niet doen. Wel ben ik van plan om nog eens wat van deze Poolse schrijver te lezen. De stijl van dit boek hoort helemaal bij deze hoofdpersoon en Olga Tokarczuk zou weleens zo’n geweldige schrijver kunnen zijn die telkens met iets totaal anders komt.