kunst

28 september 2022

Zwarte schuur – Oek de Jong

Het huwelijk van kunstschilder Maris Coppoolse en zijn vrouw Fran loopt niet zo lekker. Bij een grote overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum heeft zij deze keer amper meegeholpen met de selectie van de stukken. De tentoonstelling trekt veel belangstelling. Een bekend weekblad schrijft er een artikel over. Maar als dat uitkomt, blijkt het vooral te gaan over een ingrijpende gebeurtenis uit de jeugd van Maris, waarbij een buurmeisje om het leven is gekomen in een afgelegen schuur.

In het begin van Zwarte schuur wordt de spanning enorm opgebouwd: wat is er precies gebeurd in die schuur in het geboortedorp van Maris op Walcheren? De eerste ongeveer honderd bladzijden zijn daardoor geweldig om te lezen. Dan is wel duidelijk wat Maris toen is overkomen, maar we zitten pas op een kwart van het boek. De enige vraag die dan nog overblijft is: zal het huwelijk van Maris en Fran ten einde lopen of gaan ze elkaar weer vinden?

Verder lezen
25 april 2022

De zee, de zee alleen – Tineke Hendriks

De Noorse zeeschilderes Betzy Akersloot-Berg bracht het laatste deel van haar leven door op Vlieland. Daar overleed ze in 1922, dus dit jaar precies een eeuw geleden. Ter gelegenheid daarvan is de geromantiseerde biografie De zee, de zee alleen verschenen. Ik las het tijdens een paar dagen op Vlieland, waar zelfs een straatje naar Betzy is genoemd.

In 1850 werd Betzy Berg geboren in het zuiden van Noorwegen. Tekenen en schilderen was haar liefste bezigheid. Ze wilde graag een kunstopleiding doen, maar dat konden haar ouders niet zomaar betalen. Betzy voelde zich beklemd door de verwachtingen van haar als jonge vrouw. Daarom meldde ze zich aan als zendeling en vertrok voor vijf jaar naar het noordelijkste puntje van Noorwegen, waar het in de zomer bijna niet donker wordt en de zon zich tijdens de ijskoude winter een paar maanden lang niet laat zien.

Verder lezen
8 december 2021

De reis van haar leven – Ruth Kornberger

Maria Sibylla Merian leefde rond 1700 en is bekend geworden door haar tekeningen van rupsen en vlinders. Als dochter van een Duitse schilder begon ze als meisje met het tekenen van bloemen. Daarbij horen ook insecten en Maria was gefascineerd door de wereld van kleine diertjes. Ze had er alles voor over om ook aan de andere kant van de oceaan vlinders te bestuderen. De proloog van De reis van haar leven vindt plaats in het regenwoud van Suriname. Als lezer weet je dus al dat het Maria lukt om haar grote droom waar te maken. Maar de eerste helft van het boek speelt zich af in Nederland.

Maria Merian woont met haar twee dochters in Friesland bij de labadisten, een geloofsgemeenschap. Maria kan zich echter niet zo voegen in de strenge regels en vertrekt naar Amsterdam. Als alleenstaande vrouw moet ze zelf de kost verdienen met haar schilderijen en tekenlessen. Dat is niet gemakkelijk, maar ze krijgt het voor elkaar. Haar dochters Dorothea en Johanna helpen mee met tekenen. Ze proberen de rupsen steeds af te beelden samen met de plant waar ze van eten en de vlinder die ze worden.

Verder lezen
9 juni 2021

Frida’s pijn – Slavenka Drakulić

Het leven van de Mexicaanse kunstenaar Frida Kahlo werd getekend door pijn. Als zesjarige kreeg ze kinderverlamming en moest ze maandenlang in bed blijven. Toen ze zestien was, overleefde ze op het nippertje een vreselijk busongeluk. Ze brak veel botten, onder andere in haar been en haar onderrug. De jaren erna onderging ze talloze operaties aan haar ruggengraat. Later werd haar been geamputeerd en ze moest opnieuw leren lopen met een kunstbeen, maar vaak kon ze alleen maar op bed liggen en de pijn ondergaan. Ze moest wel schilderen, om de pijn te uiten en een gezicht te geven.

Verder lezen
28 december 2019

Twaalf keer tucht – Anna Enquist

In de bibliotheek lees ik de eerste bladzijde van Twaalf keer tucht, over een Rotterdamse arts die in mei 1940 het bombardement meemaakt. Ik ben meteen gegrepen. Ook de volgende twee verhalen spelen zich dan en daar af, maar dan hoor ik de bommen door de oren van een dierentuinmedewerker en een jonge vrouw die aan haar geliefde denkt. Anna Enquist heeft het zeer invoelend beschreven.

Ik lees korte verhalen altijd tussen romans door, want het schakelen vraagt wat extra aandacht, dus ik lees het liever niet allemaal achter elkaar. Het favoriete thema van Anna Enquist staat in een aantal verhalen centraal: muziek. Er is een mooi portret van Alma Mahler en een heel kort verhaal over de zus van Mozart. Ook beschrijft Anna haar eigen ervaringen met het instuderen van een stuk van Schumann. De bladmuziek is op de linkerbladzijde afgedrukt en de tekst op de rechter.  Verder lezen

28 juli 2018

Een hemel zonder schroeven – Marieke van Meijeren

In 2065 begraaft Maria haar man Aron. Ze vindt het een heel naar idee dat hij nu onder de koude aarde ligt. Haar zoon Seth, die normaal in Oeganda woont, logeert bij haar. Maar hij is vaak op stap, onder andere om een plek in een verzorgingstehuis te vinden voor zijn moeder. Maria ziet dat niet zitten, want dan kan ze haar twee katten niet meenemen.

Maria’s gedachten zijn vaak warrig en Marieke van Meijeren geeft dat op een poëtische manier weer. In het begin kost het me daarom moeite om in het verhaal te komen, ook omdat er veel flashbacks naar vroeger zijn. Die gaan met name over de tijd dat Seth een peuter was en Maria gedwongen werd opgenomen op een psychiatrische afdeling. Ze was depressief doordat ze in Afrika in een oorlogsgebied had geleefd. Maar dat haar kind tijdelijk door anderen werd verzorgd, leverde ook een trauma op.

Verder lezen

25 januari 2015

De consequenties – Niña Weijers

Meestal vind ik het verhaal van een kunstenaar minstens zo interessant als zijn werk. Dat zou ook het geval kunnen zijn bij de fictieve Minnie Panis, die conceptuele kunst maakt. Haar vriend gaat bij haar weg en op dezelfde dag zet ze haar bank te koop. Dat leidt tot een kunstproject waarbij ze probeert om alles te verkopen wat ze heeft. Na vijf maanden is haar huis leeg, op een bed, wat kleding en haar tandenborstel na. Dat vind ik interessant, omdat ik de afgelopen tijd veel heb gehoord over minimalisme: leven met zo min mogelijk bezittingen, zodat je je kunt richten op wat je echt belangrijk vindt in het leven. Minnie fotografeert dit hele proces. Het wordt een tentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag.

Verder lezen