Het geloof van mijn vader – Corien van Zweden

Wat erf je van je ouders en van hun ouders? Bepaalde eigenschappen, denkbeelden die ze je hebben meegegeven, en voorwerpen na hun overlijden. Corien van Zweden erfde de dagboeken van haar vader. Hij drukte haar op het hart dat ze ermee mocht doen wat ze wilde, wetend dat zijn dochter net als hij journalist was geworden. Tien jaar na zijn overlijden begint ze erin te lezen. En dan duurt het nog een paar jaar, maar nu ligt dit boek er. In Het geloof van mijn vader beschouwt Corien de levens van haar vader en haar opa, en welke invloed zij hebben gehad op haar eigen levenspad.

Kees van Zweden, de vader van Corien, was tien jaar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Hij maakte mee dat zijn woonplaats Den Helder werd gebombardeerd. In 1943 werd zijn vader Jaap gearresteerd, nadat hij was betrapt op het luisteren naar de Engelse radio. Het gezin Van Zweden zat met vijf kinderen aan tafel toen er werd aangebeld. Kees liep naar de deur en twee politie-agenten kwamen binnen. Ze kenden hen wel van gezicht en naam. De agenten kwamen Jaap arresteren, waarop hij ze verzocht om even te wachten, zodat hij de maaltijd met zijn gezin kon afronden. Niemand kon meer een hap door de keel krijgen, behalve Jaap, die rustig zijn bord leegat. Vervolgens pakte hij de bijbel, las een psalm en sprak een gebed uit waarin elk van de gezinsleden werd genoemd. Toen was hij klaar om te gaan.

Verder lezen

Tussentijds – Peter Zantingh

Robin zit in de trein met zijn tweejarige zoontje Mats. Ze zijn onderweg naar een boekhandel in Duitsland, waar Robins vrouw Tess haar prentenboek presenteert. Ze maakt prachtige tekeningen, waar Robin vaak taferelen uit hun eigen leven in herkent. Maar deze keer staat hij er niet op. Wat betekent dat? Hij wil het zo snel mogelijk met Tess bespreken en stapt spontaan in de internationale trein.

Tijdens de reis denkt Robin terug aan hoe hij zijn vrouw heeft ontmoet en hoe ze na een tijdje nadachten over hun kinderwens. Zij dacht dat ze het wel wilde. Hij neigde ernaar om het niet te willen, want is het wel verantwoord om nog een kind op de wereld zetten in tijden van klimaatverandering?

Robins vader zette zich in tegen de snelweg door Amelisweerd. En toen die snelweg er lag, protesteerden ze samen tegen de verbreding ervan. In een bepaalde periode leest Robin alles wat hij kan vinden over klimaatverandering en de gevolgen ervan. Tess maakt zich er juist helemaal niet druk over.

Verder lezen

Pier en oceaan – Oek de Jong

Als het in een boek over Nederland in de jaren vijftig gaat, geeft dat me vaak een nostalgisch gevoel. Er komen dan beelden op van toen ik als kind bij mijn opa en oma was, die geen televisie maar wel een kolenhok, een petroleumstel en een trekbel hadden. Aan het begin van het dikke, autobiografische Pier en oceaan weet Oek de Jong de sfeer van toen meteen op te roepen, met het gerinkel van melkflessen in de straat. Maar ook het beklemmende gevoel is er direct, want Dina is zwanger geraakt terwijl ze nog niet is getrouwd met Lieuwe. Ze hebben al zeven jaar verkering en plannen om te trouwen zodra hij zijn dienstplicht heeft vervuld. En toch is het een schande dat ze nu in verwachting is. Dina voelt zich diep ongelukkig.

Het perspectief blijft nog een tijd bij Dina, totdat haar zoon Abel oud genoeg is om herinneringen te hebben. Hij is de hoofdpersoon van het boek. Maar eerst gaat het nog over Dina’s geheime liefde Elena. Hun gevoelens zijn sterk, maar Dina wil kinderen en kiest toch voor haar verloofde. Dat geworstel met emoties komt later in alle hevigheid terug in Abels tienertijd.

Abel groeit op midden in de natuur. Hij vindt het heerlijk om naar de kikkertjes te kijken in de sloot waar hij later met een polsstok overheen springt. Met opa gaat hij zeilen op de Friese meren. Als het gezin naar Zeeland verhuist, gaat Abel vaak zwemmen in de Oosterschelde. Later rijdt hij op zijn brommer door de weilanden en gaat mee varen met een vriend. De natuurbeschrijvingen blijven prachtig.

Verder lezen

Hars – Ane Riel

Liv woont met haar ouders op een klein eiland, dat via een smalle verbinding aan een groter eiland vastzit. Ze gaat niet naar school, maar leert van haar vader allerlei handige dingen, zoals werken met een mes en van alles over het bos naast hun huis. Maar zo idyllisch begint Hars niet. Op de eerste bladzijde vertelt Liv dat haar vader haar oma om het leven heeft gebracht. En dat hij zoveel spullen verzamelde dat ze amper meer door het huis konden lopen. En dat haar moeder zo dik was dat ze de slaapkamer niet meer uit kon. Maar Ane Riel geeft niet meteen alles weg. Ze vertelt precies genoeg om je razend nieuwsgierig te maken naar dit verhaal. Verder lezen

De acht bergen – Paolo Cognetti

Iedereen heeft een hoogte waarop hij of zij zich het lekkerst voelt. Voor de vader van Pietro is dat boven de boomgrens, waar alleen nog rotsen en sneeuw je omringen. Elke zomervakantie gaat hij de Alpen in. Op een gegeven moment mag Pietro mee en zo maakt hij kennis met een andere kant van zijn vader, waar hij later over zegt:

…dat ik twee vaders had gehad: de eerste was de vreemdeling met wie ik twintig jaar in de stad had gewoond en met wie ik de tien jaar daarna alle banden had doorgesneden; de tweede was de vader uit de bergen, van wie ik slechts een glimp had opgevangen maar die ik beter kende, de man die achter me over de paden liep, die van gletsjers hield.

Verder lezen

Wees onzichtbaar – Murat Isik

De Turkse Metin is vijf jaar als hij met zijn ouders en zus in Nederland gaat wonen. Ze betrekken een ruime flat in de Bijlmermeer, een ooit veelbelovende nieuwbouwwijk die dan al aan het verloederen is. Wees onzichtbaar gaat over de jeugd van Metin, totdat hij negentien is. Het is vast gebaseerd op de jeugd van Murat Isik zelf, al hoop ik dat zijn vader anders was…

Metins vader zorgt voor een gespannen sfeer binnen het gezin. Hij kan namelijk elk moment uitbarsten, dreigende taal uitslaan en als hij het nodig vindt zijn vuisten gebruiken. Het is de kunst om te zorgen dat hij niet geïrriteerd raakt, maar dat is vrijwel onmogelijk. Hij vindt zichzelf geweldig, ook al werkt hij niet, want hij is communist en wil niet meedoen aan het kapitalisme. Dat een uitkering ontvangen ook onderdeel is van het kapitalistische systeem, praat hij op een kromme manier recht. Aandacht voor vrouw en kinderen heeft hij niet. Toch doet zijn moeder af en toe een poging door Metin mee te sturen met zijn vader en dat voelt ongemakkelijk.

Liever gaat Metin voetballen met zijn vrienden uit de buurt. Sommigen zitten ook bij hem in de klas. Ze hebben allerlei nationaliteiten, maar dat speelt geen rol, hoogstens in de diverse heerlijke gerechten die de jongens krijgen voorgeschoteld. Verder lezen

Hemel die nergens ophoudt – Marlen Haushofer

Hemel die nergens ophoudt vertelt over de jeugd van Meta. Het begint bij haar vroegste herinnering, als ze 2,5 jaar is, en het eindigt als ze een jaar of 12 is. Ze heet niet echt Meta, maar wordt zo genoemd naar haar favoriete sprookje. Meta is een enorme boekenwurm. Ze kan al jong lezen en haar leeshonger voert haar naar de klassieken uit de boekenkast van haar vader, die boswachter is. Het kost wel wat moeite om dat voor elkaar te krijgen, want haar moeder vindt die boeken ongeschikt voor een klein meisje. Dat is niet het enige conflict tussen moeder en dochter. Meta is geen braaf meisje dat altijd binnen zit te lezen; ze gaat ook vaak op avontuur rond de boswachterij. Haar vrienden zijn de dieren, de bomen en de grote steen. Als ze weer eens met vieze of kapotte kleren thuiskomt, verzucht haar moeder waarom ze niet eens braaf kan zijn. Ondertussen ruikt mama wel lekker en soms is er toch een moment van vrede tussen de twee. Verder lezen

Diepe aarde – Maria Vlaar

De Biesheuvelprijs werd dit jaar gewonnen door een schrijver waar ik nog niet eerder van had gehoord: Maria Vlaar. Zij blijkt wel bekend te zijn in het boekenvak vanwege haar werk als redacteur en journalist. Diepe aarde is haar debuut. Het is een bundel van zeventien korte verhalen. In de meeste daarvan worden herinneringen worden opgehaald aan huiselijke taferelen van gezinnen die inmiddels niet meer bestaan, doordat de leden ervan gescheiden, ouder geworden of dood zijn.

Verder lezen

Staal – Silvia Avallone

Twee zuid-Italiaanse hartsvriendinnen staan centraal in Staal. De associatie met de boeken van Elena Ferrante is snel gemaakt, maar dit debuut van Silvia Avallone was er eerder. Met haar beeldende schrijfstijl weet ze me meteen mee te slepen: ik zie de flatgebouwen aan de kust zo voor me, met spelende kinderen en flanerende pubers op het strand. Even verderop is de staalfabriek waar hun vaders werken. Het enorme terrein met ‘bunkers, bulldozers, schoorstenen, afvoerpijpen, doodlopende rails en transportbanden’ wordt op een poëtische manier beschreven, waarbij de hitte van het gesmolten staal haast voelbaar is.

Anna en Francesca wonen in dezelfde flat. Ze kennen elkaar al vanaf hun tweede. Nu zijn ze dertien jaar en onafscheidelijk. Verder lezen

Wij en ik – Saskia de Coster

In één van de villa’s op de berg woont het gezin Vandersanden: moeder Mieke, vader Stefaan en dochter Sarah. In Wij en ik staan hun gedachten en herinneringen, dingen die ze nooit aan een ander mens zouden vertellen. Naar buiten toe zijn ze immers het ideale gezin. Stefaan is manager bij een farmaceutisch bedrijf en Mieke wijdt zich aan het onderhoud en de inrichting van hun enorme huis plus tuin.

Mieke en Stefaan waren al jaren getrouwd toen Sarah geboren werd. Voor Stefaan was het de ultieme bekroning op hun geluk, maar Mieke had getwijfeld. Toch doet ze haar uiterste best om Sarah netjes op te voeden. Die moet het minstens twee weken tevoren in de familie-agenda aangeven als ze een avond op stap wil en over de tijd van thuiskomst valt ook niet te twisten. Verder lezen