De Turkse Metin is vijf jaar als hij met zijn ouders en zus in Nederland gaat wonen. Ze betrekken een ruime flat in de Bijlmermeer, een ooit veelbelovende nieuwbouwwijk die dan al aan het verloederen is. Wees onzichtbaar gaat over de jeugd van Metin, totdat hij negentien is. Het is vast gebaseerd op de jeugd van Murat Isik zelf, al hoop ik dat zijn vader anders was…

Metins vader zorgt voor een gespannen sfeer binnen het gezin. Hij kan namelijk elk moment uitbarsten, dreigende taal uitslaan en als hij het nodig vindt zijn vuisten gebruiken. Het is de kunst om te zorgen dat hij niet geïrriteerd raakt, maar dat is vrijwel onmogelijk. Hij vindt zichzelf geweldig, ook al werkt hij niet, want hij is communist en wil niet meedoen aan het kapitalisme. Dat een uitkering ontvangen ook onderdeel is van het kapitalistische systeem, praat hij op een kromme manier recht. Aandacht voor vrouw en kinderen heeft hij niet. Toch doet zijn moeder af en toe een poging door Metin mee te sturen met zijn vader en dat voelt ongemakkelijk.

Liever gaat Metin voetballen met zijn vrienden uit de buurt. Sommigen zitten ook bij hem in de klas. Ze hebben allerlei nationaliteiten, maar dat speelt geen rol, hoogstens in de diverse heerlijke gerechten die de jongens krijgen voorgeschoteld. Metin voelt zich niet onveilig in de buurt, ook al hangen er junks rond in de openbare ruimtes van hun flatgebouw. Ik vind het boeiend om te lezen hoe hij de wijk ervaart. Sommige plekken herken ik van toen wij een jaar in Amsterdam zuid-oost woonden. Ik koos er toen voor om me niet bang te laten maken, maar in de avond ging ik wel liever op de fiets dan met de metro naar huis en uiteraard meed ik het winkelcentrum naast station Bijlmer na sluitingstijd.

Metin wordt pas echt bang als hij op de middelbare school alleen komt te staan. Zijn vader heeft afgedwongen dat hij naar het vwo gaat. Hij wordt gepest door de hele klas, aangevoerd door de grote Surinaamse Dino. Net als thuis is Metins tactiek om zo min mogelijk op te vallen en hij zwijgt vrijwel altijd. Gelukkig krijgt hij na een paar jaar toch een goede vriend, wat zijn leven meer kleur geeft.

Het is boeiend om te lezen over de Bijlmer, waarvan het idee zo mooi was: een wijk met veel groen, waar auto’s op verhoogde straten rijden en kinderen zorgeloos buiten kunnen spelen. Daarover vertelt buurman Rolf als Metin hem interviewt voor een schoolopdracht. Helaas werden de plannen tijdens het bouwen van de wijk al herzien vanwege geldgebrek. Meneer Rolf maakt een haarscherpe analyse van zijn geliefde wijk, die zo anders uitpakte vanwege het grote aantal werkloze immigranten.

Het boek leest als een trein. In elk kort hoofdstuk wordt spanning opgebouwd en is er een ontknoping. Ik kan me helemaal inleven en gun Metin en zijn lieve moeder een mooie toekomst. Zal het hem lukken om zijn diploma te halen, ondanks zijn moeite met wiskunde? En hoe lang blijft zijn moeder de grillen van zijn vader verdragen? Ondanks de dikte van dit boek, lees ik het zo uit. Ik vind het helemaal terecht dat dit boek de Libris Literatuurprijs heeft gekregen.

Lees ook wat Manjo, Koen, Marcia en Kim over dit boek schreven.