zus

4 november 2024

Cécile en Elsa, strijdbare freules – Elisabeth Leijnse

Het is een dikke pil, deze biografie van twee zussen die leefden tussen 1866 en 1944. Elisabeth Leijnse legt niet uit wat de aanleiding voor dit boek was, niet aan het begin en ook niet aan het einde, behalve dat er veel bronmateriaal is. Ze begint zomaar te vertellen over de ouders van Cécile en Elsa, die van adel waren, maar niet heel rijk. Er komen al snel heel wat namen voorbij.

Cécile en Elsa de Jong van Beek en Donk worden erg beschermd opgevoed. Ze gaan niet naar school, maar krijgen samen thuis les van een juffrouw. Hierbij ligt de nadruk op vreemde talen, waarvan de zusjes er een paar vloeiend leren spreken en schrijven. In het boek staan foto’s uit het familie-archief, wat een beeld geeft van hoe deze mensen eruitzagen en waar ze woonden.

Verder lezen
7 december 2023

Een revolverschot – Virginie Loveling

Twee Vlaamse zussen wonen samen in hun ouderlijk huis. Hun vader was notaris en hij overleed terwijl beide dochters nog ongehuwd waren. Inmiddels is Georgine 20 jaar en Marie al 30 jaar oud. Verschillende personen uit het dorp zouden wellicht geschikt zijn als huwelijkspartner, waaronder de jonge notaris die hun vader heeft opgevolgd en gebruik mag maken van zijn werkkamer. De overbuurman Luc Hancq trekt echter de meeste aandacht van de dames. Hij komt regelmatig bij ze langs. Zijn huwelijkse staat weerhoudt hem er niet van om oog te hebben voor vrouwelijk schoon.

Virginie Loveling beschrijft dit alles in mooie Vlaamse zinnen van meer dan een eeuw geleden. Een revolverschot wordt haar beste roman genoemd. Het werd voor het eerst uitgegeven in 1911. Annelies Verbeke heeft de spelling gemoderniseerd en een aantal woorden van voetnoten voorzien, waar door het gemakkelijker te lezen is voor wie nu leeft. Het vraagt nog steeds iets meer dan gemiddeld van de lezer, maar ik vind het goed te doen en geniet van de taal. Soms zijn de zinnen wel erg lang of ik begrijp een woord niet helemaal, maar het verloop van het verhaal is prima te volgen.

De sfeer wisselt gedurende het boek. Er is veel drama, maar er zijn ook idyllische stukjes bij, waarin de dorpse natuur wordt beschreven. Dan gaat het bijvoorbeeld over zingende vogels. Het kan letterlijk bedoeld zijn, maar ook symbolisch.

De figuurlijke zon was opgegaan en blonk in goud van morgengloren over het spiegelvlak van Marie’s innerste wezen, er de blauwe hemel en de laatste verdampende nevelwolkjes van twijfel in weerkaatsend.

Na de dood van de vrouw van Luc Hancq hoopt de oudste zus met hem te kunnen trouwen. Tijdens een dromerige scène kust Luc haar en Marie vat hun gesprek zo op dat hij zich met haar wil verloven. Als lezer meen ik echter dat hij dit helemaal niet zo bedoelt. Later bekent Georgine aan Marie dat ze ook op Luc valt en eveneens in de veronderstelling is dat ze zich binnenkort zullen verloven. Voor de zussen is dit een grote ontdekking, terwijl vanaf het begin van het boek al duidelijk is dat ze op dezelfde man vallen. Het heeft grote gevolgen en het verhaal wordt nog spannender dan het al was!

Een revolverschot is een goed boek, dat je meeneemt naar een andere tijd. Het is terecht dat deze klassieker weer onder de aandacht is gebracht.

Luister ook naar de aflevering over dit boek van de podcast Fixdit, over klassiekers van vrouwelijke schrijvers.

14 juni 2023

Het lied van ooievaar en dromedaris – Anjet Daanje

Na wat moed verzameld te hebben, begin ik aan dit dikke boek. Binnen een paar zinnen glijd ik in het verhaal, dat zich afspeelt in een klein dorp in Yorkshire aan het begin van de negentiende eeuw. Het gebeurt in die tijd nog vaak dat mensen jong sterven, meestal aan infectieziektes of in het kraambed. Als er iemand overlijdt, wordt Susan Knowles geroepen om de overledene af te leggen. Zij maakt mee dat de vijf dochters van pastoor Drayden één voor één aan een longontsteking bezwijken. Sommigen zijn nog een meisje als ze gaan. Eliza May en Millicent worden wel volwassen. Zij zijn de centrale personages van Het lied van ooievaar en dromedaris. Maar het perspectief ligt bij elf anderen, die de delen van het boek vormen.

Deze dikke pil is geïnspireerd op de zussen Brontë. Hun boeken worden nog steeds veel gelezen. Eliza en Millicent schrijven ook allebei een roman, eerst alleen voor zichzelf. Millicent besluit hun manuscripten op te sturen naar uitgeverijen, in de hoop er wat geld mee te verdienen. Uiteindelijk lukt het om de boeken te publiceren, onder pseudoniemen met voornamen die zowel voor mannen als vrouwen gebruikt worden.

Verder lezen
23 mei 2018

De meisjes van Sjanghai – Lisa See

Pearl en haar zusje May groeien op in een welgesteld gezin in Sjanghai in de jaren dertig. Het ontbreekt ze aan niets, maar ze verdienen ook nog wat zakgeld als kalendermeisjes door te poseren voor een schilder van reclames. Hun makkelijke leventje wordt ruw onderbroken als de oorlog tussen China en Japan uitbreekt en dan blijkt dat hun vader al zijn geld heeft verloren met gokken. Om wat geld te verdienen heeft hij de meiden uitgehuwelijkt aan twee Chinese Amerikanen, zoons van een zakenman. Het is de bedoeling dat de zussen de jongens achterna reizen, al hadden ze zelf altijd gedroomd van een huwelijk uit liefde. Ze bedenken hoe ze aan deze huwelijken kunnen ontsnappen, totdat ze beseffen dat Sjanghai vanwege de oorlog voor niemand meer veilig is.

Verder lezen

18 juni 2017

Leesreis door de provincies: Zeeland

Bij Zeeland denk ik aan de eilanden, de zee en de Deltawerken. Als kind bracht ik al eens een bezoek aan de imposante Oosterscheldekering en hoorde ik de verhalen over de grote watersnoodramp van 1953. Maar hoe was het nu echt voor die mensen? Om je in te leven is een roman toch de beste manier. In De verdronkene gaat Lidy uit Amsterdam naar Zeeland op 31 januari 1953. Ze gaat in plaats van haar zus Armanda naar de verjaardag van diens petekind. Armanda wil liever naar een feestje van een vriendin en Lidy heeft wel zin in een reisje met de auto. Toevallig is Lidy getrouwd met de halfbroer van die vriendin (hier moest ik ook even op puzzelen) en dus gaat Armanda met haar zwager Sjoerd naar het feestje. Daar hebben Armanda en Sjoerd het wel erg gezellig… niet wetend welk onheil ondertussen op Lidy afkomt.

In afwisselende hoofdstukken wordt het verhaal van de zussen Lidy en Armanda verteld. Het leven van Armanda gaat door, terwijl de laatste dagen van Lidy uitgebreid worden beschreven. Verder lezen

1 februari 2017

Leesreis door de provincies: Belgisch Limburg

Juliette komt uit een muzikaal gezin. Haar vader is de zanger van een balorkest, haar broer Louis speelt daarin de trompet en Juliette danst erbij van jongs af aan. Later doet haar jongere zus Mia ook mee. Maar dan gebeurt er iets verschrikkelijks: tijdens een optreden krijgt Juliettes vader een hartaanval en overlijdt. Daarna glijdt het gezin af. Louis gaat op zichzelf wonen, want hij houdt het niet meer uit. Juliette voelt zich verantwoordelijk en blijft. Het is hartverscheurend om te lezen. Dit is een D-boek, maar het vraagt wel wat van de jeugdige lezer, door tussen de regels door te lezen. Ik moest bijvoorbeeld opzoeken wat laudanum ook alweer doet. Er worden heel wat hints gegeven naar wat gaat komen. Verder lezen

2 december 2015

Opstand – Michelle Visser

Utrecht, 1829. Tweelingzussen Sabine en Karlijn zijn achttien jaar. Sabine is serieus en werkt hard in de winkel bij de drukkerij van haar vader. Karlijn houdt zich liever bezig met haar spiegelbeeld en mooie jurken. De zussen zijn elkaars tegenpolen, maar ze houden veel van elkaar. Het is dan ook een grote verandering als Sabine wordt uitgehuwelijkt aan een oudere man en met hem naar Brussel vertrekt. Nu moet Karlijn achter de toonbank staan en glimlachen, ook al heeft ze één van haar chagrijnige buien.

2015-11-25 12.14.54

Verder lezen

15 maart 2015

Iedereen kan schilderen – Emma Curvers

Als haar vader het voor het zeggen had, lag het debuut van Emma Curvers niet meer in de winkel. Hij voelde zich gegriefd door het boek en eiste dat het niet meer verkocht zou worden, maar de rechter gaf hem geen gelijk. Zou hij zich dan toch in Iedereen kan schilderen herkend hebben, ook al benadrukt zijn dochter dat het fictie is?

Hans Kostons lijkt zo op het eerste gezicht een normale, vriendelijke man. Hij heeft een goed lopend bedrijf en daardoor woont het gezin in een groot huis met mooie spullen en een zwembad. Zijn echtgenote en zijn dochters Iris en Mia moeten echter wel aan de eisen van Hans voldoen. Anders kan het zomaar gebeuren dat moeder Elsbeth in de winter zonder jas buiten staat en niet meer naar binnen mag. Ze mag ook niet koken in de blinkende keuken, maar moet dat doen in de bijkeuken. Een ander voorbeeld is dat Elsbeth, Iris en Mia door Hans worden achtergelaten bij een tankstation, als ze onderweg zijn naar een tante om Pasen te vieren. Volgens Hans is dat een logische actie, want ze hebben zich niet aan de regels gehouden, waaronder ‘niet eten in de auto’. Verder sloopt Hans vaak dingen als hij boos is. Dat is niet zo erg, want dan kan hij mooi gaan winkelen om nieuwe spullen aan te schaffen.

Verder lezen

11 februari 2015

Leesreis om de wereld: Botswana

VoorbijdehorizonIn Botswana woont Mara met vier kinderen van twee mannen, die allebei uit beeld zijn. Binnen een jaar tijd verliest ze twee zonen aan aids. Tenminste, dat zeggen de witte dokters. Maar zij weet wel beter. Na de dood van haar tweede zoon Pule wordt een hele reeks rituelen uitgevoerd om te zorgen dat zijn ziel rust zal vinden. Mara geeft veel geld uit aan waarzeggers daarbij helpen. Mosa en Stan doen eraan mee voor hun moeder, maar ze zouden zich liever willen verzetten tegen de traditionele gang van zaken.

Verder lezen

5 oktober 2014

Leesreis om de wereld: Bangladesh (2)

Na de onafhankelijkheidsoorlog van 1971 hopen Maya en Sohail met hun moeder Rehana dat hun nieuwe land Bangladesh een democratie zal worden. Het loopt echter uit op een dictatuur. De hoofdstukken van Een deugdzaam man (vertaling van The good muslim) spelen zich afwisselend af vlak na de oorlog en in de jaren ’80. Sohail komt als soldaat levend terug uit de oorlog, maar hij zal niet meer de oude worden. Hij heeft veel ellende gezien en één van zijn beste vrienden is gestorven. Hij verandert van een vrolijke student in een serieuze, strenggelovige man. Hij verbrandt zelfs al zijn boeken, terwijl die hem zo dierbaar waren. Maar hij gelooft nu dat er nog maar Eén telt en dat is Allah. Er is dus ook maar één boek en dat is de Koran. Verder lezen