Hildegard von Bingen is één van de beroemdste vrouwen uit de Middeleeuwen. Misschien is ze wel de eerste vrouwelijke componist waar muziek van bewaard is gebleven. Ze was ook de eerste vrouw die een klooster stichtte, iets wat eigenlijk was voorbehouden aan mannen met een hoge geestelijke positie. Mary Sharratt vertelt het levensverhaal van Hildegard in Illuminations, een roman gebaseerd op verschillende bronnen.
waargebeurd
Kenau – Tessa de Loo
‘Zij is een echte Kenau’ is een uitdrukking die we nog steeds kennen. Kenau Simonsdochter Hasselaer is misschien wel één van de bekendste vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis. Haar verhaal is al vaak verteld, maar Tessa de Loo doet het nog een keer, naar aanleiding van een film (die ik niet gezien heb). Het is lang geleden dat ik iets van Tessa de Loo heb gelezen, maar ik kan me herinneren dat ik De meisjes van de suikerwerkfabriek wel kon waarderen en daarom verheugde ik me op dit historische verhaal.
Het is een ijskoude winter in 1564 en de steden van Nederland worden één voor één ingenomen door de Spanjaarden. Haarlem is nog ongeschonden, maar het stroomt al vol met vluchtelingen uit onder andere Naarden, waar het grootste deel van de bevolking is vermoord. Claes weet als enige van zijn gezin te ontkomen en reist van Naarden naar Haarlem om bij zijn tante Kenau aan te kloppen. Ze schrikt van het nieuws en deelt dit met de bestuurders van de stad. Ze is dan wel een vrouw, maar ze kent een aantal van de mannen goed. Na de dood van haar man heeft ze de leiding over de scheepswerf en dat gaat haar goed af. Verder lezen
Leesreis om de wereld: Suriname
‘Dit boek gaat over de grootste hoer van Suriname,’ vertelde mijn vriendin over haar lievelingsboek. Ze had het inmiddels twee keer gelezen en daarom vond ik het erg leuk dat ze mij De koningin van Paramaribo voor mijn verjaardag gaf.
Agneta – Jan van der Mast
Agneta Matthes wordt geboren in 1847 in een welgestelde familie. Als jonge vrouw valt ze als een blok voor de charmante Jacques van Marken. In 1869 trouwen ze, een paar maanden nadat Jacques een fabriek voor gist en spiritus heeft opgericht in Delft. Het bedrijf loopt goed en Jacques heeft grote dromen. Hij wil kapitaal en arbeid verzoenen. Ook Agneta vindt dat zij als directeursechtpaar niet boven de arbeiders moeten staan. Ze willen goed voor hun mensen zorgen en daarom kopen ze een stuk grond om daar het ‘Agnetapark’ op te bouwen, speciaal voor de fabrieksarbeiders. Zelf zullen ze in een villa te midden van de arbeiders gaan wonen.
De officier – Robert Harris
In 1895 wordt de Franse officier Alfred Dreyfus naar Duivelseiland verbannen, omdat hij zou hebben gespioneerd voor de Duitsers. Vlak daarna wordt Georges Picquart hoofd van de afdeling Statistiek van het Franse leger, oftewel de geheime dienst. Hij start een zeer geheim onderzoek naar Dreyfus. Picquart zag van tevoren tegen deze functie op, maar hij gaat voortvarend te werk en ontdekt een andere verrader. Zou Dreyfus onterecht zijn veroordeeld?
Rode liefde, een Oost-Duitse familiegeschiedenis – Maxim Leo
Maxim Leo werd in 1970 in Oost-Berlijn geboren. Hij maakte dus als 19-jarige de val van de Berlijnse Muur mee, één van de belangrijkste gebeurtenissen van de twintigste eeuw. Ook zijn ouders en grootouders waren aanwezig bij gebeurtenissen die elke jongere nu op school leert. In Rode liefde vertelt Maxim Leo zijn familiegeschiedenis, die hij schreef aan de hand van interviews, dagboeken, brieven en officiële documenten.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland verdeeld in vier stukken: het oosten kwam onder leiding van Rusland te staan, in het westen waren stukken land voor Frankrijk, Amerika en Groot-Brittannië. Ook Berlijn werd in vier stukken opgedeeld. In het begin was dit alleen een formele indeling en de bevolking merkte er weinig van. Maar er ontstond verschil tussen oost en west. Maxims vader Wolf woonde als jongen in de jaren vijftig in Oost-Berlijn. Met zijn vriendjes ging hij na school graag naar het westen, omdat daar meer te koop was in de winkels en er waren Amerikaanse films te zien. Wolf begreep niet waarom zijn vader beweerde dat Oost-Duitsland zoveel beter was. De overheid werd steeds strenger. Alles kon tegen je gebruikt worden: heb je een spijkerbroek aan? Dan zal je wel voor de Amerikanen zijn en tegen de communisten, iets waarvoor je opgepakt kon worden. In één nacht werd de grens gesloten en daarna werd de Berlijnse Muur gebouwd, zodat Oost-Duitsers niet meer naar het westen konden reizen.
De parttime-junkie – Renee Kelder
Renee Kelder was zes jaar lang verslaafd aan onder andere GHB en alcohol. In De parttime-junkie vertelt ze hoe ze verslaafd werd en hoe ze weer van de drugs af kwam. Het begint bij haar jeugd in een heel normaal gezin waar literatuur en cultuur hoog in het vaandel stonden. Zus Eva speelt ook een belangrijke rol. Omdat Eva’s debuut Het leek stiller dan het was mijn lievelingsboek is, wilde ik De parttime-junkie ook heel graag lezen.
De scheiding van hun ouders was een heftige gebeurtenis in het leven van de zusjes. Renee was toen dertien jaar en Eva achttien. Daardoor heeft Renee zich verwaarloosd gevoeld in haar puberteit en ze ontwikkelde een angststoornis. Ook kwam ze al jong in aanraking met alcohol en XTC. Als negentienjarige student kreeg Renee GHB van vrienden en ze vond het heerlijk: haar onzekerheid was weg en het was veel makkelijker om een spontaan gesprek te voeren. Ook andere drugs zoals coke waren heel normaal in deze nieuwe vriendenkring.
Homoseksualiteit in de literatuur
Een tijd geleden zette een liedje van Claudia de Breij mij aan het denken. Het ging erover dat liedjes en boeken vaak over de liefde tussen een man en een vrouw gaan, maar nooit over relaties tussen twee mensen van hetzelfde geslacht. Zij kon zich er niet in herkennen.
Inderdaad, wanneer heb jij voor het laatst een boek gelezen waarin de hoofdpersoon homo of lesbisch is? Er komen weleens homo’s voor in boeken, maar meestal in bijrollen. Een voorbeeld is Marnix, één van de vijf studenten in Dogma. Ik besloot om nu eens een boek te kiezen dat draait om een homoseksuele hoofdpersoon. Het was @DeDaanmans die het filmpje van Claudia de Breij twitterde. Hij raadde me Oranges are not the only fruit aan.
Kinderen van het ruige land – Auke Hulst
In de proloog van Kinderen van het ruige land wordt Kai opgebeld door zijn moeder, die hem om geld vraagt. Ze zit in Frankrijk en heeft zich weer eens in de schulden gestoken. Mijn aandacht is getrokken: hoe is dat zo gekomen? Dat wordt verteld in de rest van het boek, dat gaat over het gezin dat in een Groningse boerderij woonde: broers Kurt en Kai, zussen Shirley Jane en Deedee en hun moeder. Hun vader was al jong overleden. Moeder is echter meer bezig met haar eigen leven dan met de opvoeding van haar kinderen. Soms lijkt dat wel leuk, want ze kunnen doen wat ze willen.
De jongens hebben veel fantasie en ze maken bijvoorbeeld plannen voor hun eigen ruimtevaartprogramma. Ze zitten uren te tekenen en als het ontwerp van de lanceerbasis klaar is, gaat moeder naar de bouwmarkt om beton en hout te halen. Welke moeder doet dat nou? Verder is de wildernis rondom de boerderij een geweldige plek om lekker te spelen en avonturen te beleven. Toch kom ik niet zo snel door het boek heen. Ongemerkt worden de jongens ouder, maar het is fragmentarisch geschreven. Bovendien heb ik wat moeite om me in te leven in jongens die stoer willen doen.
Leesreis om de wereld: Armenië
Het lukte me niet om een boek te vinden van een schrijver die in Armenië is geboren. Wat ik wel vond is veel informatie over de Armeense kwestie, ofwel de genocide die meermalen in de geschiedenis is gepleegd op dit volk. Daardoor zijn ze verspreid over de hele wereld. Antonia Arslan woont in Italië, maar haar grootvader Yerwant kwam uit een Armeense familie die in Anatolië (Turkije) woonde. In Het huis met de leeuweriken vertelt ze wat de familieleden overkwam rond 1915.
Lalagè leest 