Agneta Matthes wordt geboren in 1847 in een welgestelde familie. Als jonge vrouw valt ze als een blok voor de charmante Jacques van Marken. In 1869 trouwen ze, een paar maanden nadat Jacques een fabriek voor gist en spiritus heeft opgericht in Delft. Het bedrijf loopt goed en Jacques heeft grote dromen. Hij wil kapitaal en arbeid verzoenen. Ook Agneta vindt dat zij als directeursechtpaar niet boven de arbeiders moeten staan. Ze willen goed voor hun mensen zorgen en daarom kopen ze een stuk grond om daar het ‘Agnetapark’ op te bouwen, speciaal voor de fabrieksarbeiders. Zelf zullen ze in een villa te midden van de arbeiders gaan wonen.

De schrijver springt per hoofdstuk heen en weer tussen het einde van Agneta’s leven en twintig jaar eerder. Daardoor wordt spanning opgebouwd. Steeds als ik aan het einde van een hoofdstuk ben, een natuurlijk punt om te stoppen, wil ik verder lezen. Toch zal ik nu iets verklappen van de rode draad van het verhaal, dus als je een erg goed geheugen hebt, spring dan meteen door naar de laatste alinea die start met de dikgedrukte naam van de schrijver…

Jacques is zeer geliefd bij zijn werknemers en Agneta ontpopt zich als ware parkmoeder. Maar niet alles is zo mooi als het lijkt. Jacques lijdt aan ernstige zenuwpijnen en functioneert niet zonder een dagelijkse dosis morfine. Als hij voor een paar weken in een kuuroord verblijft, neemt Agneta de directeurstaken over. Op een dag ontvangt ze een brief van ene Maria, die vraagt waar haar toelage blijft…

Zo ontdekt Agneta dat haar man drie kinderen heeft bij een andere vrouw. Dat is extra pijnlijk, omdat ze zelf ongewild kinderloos is gebleven. Agneta denkt goed na en spreekt met Maria af niets te zeggen tegen Jacques. Ze wil dat de kinderen er geen last van krijgen. Maar Maria is dan al ziek en ze overlijdt een paar jaar later aan tuberculose. Dan neemt Agneta een onconventionele beslissing: ze zullen de kinderen in huis nemen.

Uit deze korte beschrijving blijkt al dat Agneta een bijzondere vrouw is: doortastend en trouw. Ze heeft grote moeite met Jacques’ dubbelleven, maar ze houdt zoveel van hem dat ze zelfs in staat is om de positieve kant ervan te zien: ze wordt toch nog moeder. Maar in stilte heeft ze veel geleden, onder de ziekte van haar man en zijn ontrouw.

Jan van der Mast heeft een zeer soepele schrijfstijl. Het is alsof hij bij Jacques en Agneta in de huiskamer heeft gezeten. Ik heb het boek dan ook vlot uitgelezen. De ideeën van Jacques worden niet uitgekauwd, maar helder beschreven. Hij was zeer vooruitstrevend voor zijn tijd, maar wist het zo te vertellen dat mensen erg onder de indruk van hem waren. Hij sprak bijvoorbeeld zelfs met de Franse president. Het enige wat mist is de beleving vanuit de arbeiders, maar daar zijn vast genoeg andere boeken over te lezen.

Dit boek heb ik gelezen voor de boekenclub ‘Een perfecte dag voor literatuur’. Klik om te lezen wat andere bloggers hier vandaag over hebben geschreven. Met dank aan uitgeverij Nieuw Amsterdam voor het recensie-exemplaar.