Het lukte me niet om een boek te vinden van een schrijver die in Armenië is geboren. Wat ik wel vond is veel informatie over de Armeense kwestie, ofwel de genocide die meermalen in de geschiedenis is gepleegd op dit volk. Daardoor zijn ze verspreid over de hele wereld. Antonia Arslan woont in Italië, maar haar grootvader Yerwant kwam uit een Armeense familie die in Anatolië (Turkije) woonde. In Het huis met de leeuweriken vertelt ze wat de familieleden overkwam rond 1915.

In begin van het boek komen veel verschillende personen voor en het duizelt me af en toe wel van de namen. Het zou handig zijn geweest als ik vanaf het begin een namenlijstje had bijgehouden, maar ik besluit me op de sfeer te richten als ik de inhoud niet helemaal kan volgen. In de eerste helft van het boek wordt een grote aanloop genomen naar het tweede deel.  Het leven in het Anatolische dorpje wordt levendig beschreven. Je voelt als lezer aankomen wat er gaat gebeuren en als je het nog niet ziet, vertelt de schrijfster in schuingedrukte alinea’s al iets over de komende gruwelijkheden. Er heerst een grote haat van Turken tegen Armeniërs: ze zijn een ander volk en bovendien zijn het christenen en geen moslims. Deze eerste helft gaat het lezen moeizaam. Ik besluit toch door te lezen, omdat Antonia Arslan mooi schrijft en omdat ik wil lezen wat er is gebeurd met de Armeniërs.

En dan worden de mannen van het dorp vermoord door Turken. De vrouwen worden gedwongen tot een voettocht richting Aleppo en dat betekent dat ze door de woestijn zullen trekken. Onderweg worden kinderen vermoord, jonge vrouwen verkracht en oude vrouwen verdwijnen zomaar. Het is een vreselijke tocht. Er is bijna niets te eten. Zoals vaker lees ik steeds vlotter naarmate het verhaal vordert. Hoe zal het aflopen met de vrouwen? Lukt het de niet-Armeense vrienden om de overgebleven familieleden te redden? Soms stop ik even, omdat het zo heftig is wat ik lees. Antonia Arslan heeft goed geluisterd naar haar opa en geeft razend knap weer hoe het geweest moet zijn. Manon Smits heeft het zo goed vertaald dat ik vergeet dat ik een vertaling zit te lezen.

Armenië, het is een land, maar het is vooral een volk dat verspreid is over de hele wereld. Ze hebben veel overleefd en daarom zijn het sterke mensen. Ondanks de genocide zullen hun nakomelingen overal zijn. Het is een bijzonder verhaal. Helaas doet het me ook sterk denken aan andere volken die zoveel tegenslag hebben gehad, zoals de joden en recenter de Hutu’s en Tutsi’s in Rwanda. Genocide is nog steeds niet uitgeroeid en daarom blijft het belangrijk dat deze verhalen doorverteld worden.