homoseksualiteit

28 september 2025

De kleuren van de zee – Miriam Bruijstens

Hannah is 17 jaar als ze ziet dat er een vuurtoren met een huis eraan te koop staat. Ze weet haar ouders te overtuigen en het hele gezin verhuist naar de kust. Daar maakt Hannah met haar nieuwe vrienden een zalige zomer mee, die beschreven wordt in dit warme debuut.

Hannah heeft een zus en drie ouders: Julie, David en Nick. Zij zijn alledrie verliefd op de andere twee. Met hun drie inkomens kunnen ze de vuurtoren kopen. Bovendien is Nick goed in klussen, heel handig. Onder Hannah’s nieuwe vrienden is een stelletje van twee meisjes, een jongen die bi is en een non-binair persoon. Verder heeft Hannah ADHD, haar moeder heeft MS en vriend Nathan gebruikt een rolstoel. Allerlei menselijke eigenschappen komen zo voorbij, misschien een beetje veel, maar de variatie maakt het juist interessant om te lezen.

Verder lezen
11 maart 2025

Zij kwam voor hulp – Minke Douwesz

Minke Douwesz had aangekondigd geen romans meer te schrijven, maar nu is er toch weer een boek van haar hand verschenen. Nog een verrassing: dit is een toekomstverhaal, dat zich afspeelt rond 2085, nadat een grote overstroming een deel van Nederland voorgoed onder de zeespiegel heeft doen verdwijnen. Er heerst een streng regime, waarin natuurbescherming heel belangrijk is. Alles is op de bon en de tijd dat iedereen een zakcomputer bij zich heeft is ook voorbij. Zelf koken kan wel, maar de meeste mensen eten in een soort kantines. Ook zijn er strenge morele wetten. Vrouwen moeten in principe rokken dragen, tenzij dat echt te onpraktisch is bij bepaalde bezigheden. Homoseksualiteit is niet strikt verboden, maar wordt erg ontmoedigd.

Verder lezen
15 oktober 2024

Buitenleven – Nina Polak

Twee jaar geleden las ik dit boek, toen het net uit was. Nu gaan we het bespreken met de boekenclub en ik ben te veel vergeten om erover mee te kunnen praten, dus heb ik het nog eens gelezen. Het beviel me beter dan de eerste keer.

Rivka en Esse verhuizen van de grote stad Amsterdam naar het platteland van Groningen, waar ze een boerderij hebben gekocht. Esse heeft er een baan gevonden als basketbaltrainer van veelbelovende tieners. Rivka is schrijver, dus die kan overal werken. Buitenleven is vooral geschreven vanuit Rivka’s perspectief, maar af en toe wisselt dat naar Esse.

In het tuinhuisje zet Rivka haar bureau neer, voor het raam. Ze kijkt uit over de uitgestrekte velden. Het is stil. Totdat ze iets felgekleurds ziet bewegen. Het is een wandelaar in een windjack. Zijn vrouw volgt. Even later komt er nog een wandelaar langs. Het blijkt dat het huis van Rivka en Esse voortaan aan het Pieterpad ligt, omdat de route is verlegd. Rivka vindt het maar niks. Ik denk: geef dat dan even door aan de onderhouders van het Pieterpad, wie weet kunnen ze er wat aan doen. Maar dat is blijkbaar te praktisch gedacht voor in een roman. Deze scène had ik in elk geval wel onthouden van de eerste leesbeurt, zo beeldend is het.

Verder lezen
30 augustus 2024

De bewaring – Yael van der Wouden

Binnen een paar bladzijden weet ik dat ik een goed geschreven en fascinerend verhaal aan het lezen ben. Isabel gaat met haar twee broers uit eten. Maar Louis heeft weer eens een nieuwe vriendin die hij aan ze wil voorstellen. In het restaurant wordt er een stoel bijgeschoven. Isabel baalt ervan dat ze niet met z’n drieën zijn en laat dat goed merken. Toch zegt Eva aan het eind van de avond dat ze het geweldig vond.

Mijn nieuwsgierigheid is meteen gewekt: wat is dit voor gezin? Louis, Isabel en Hendrik zijn eind twintig en hun ouders zijn overleden. Het is 1961 en ze hebben de Tweede Wereldoorlog dus bewust meegemaakt. In 1944 verhuisden ze van Amsterdam naar een mooi huis in Salland, waar Isabel nog steeds woont.

Isabel heeft geen baan en wel een hulp in de huishouding. Ze ontvangt een toelage, maar van wie? Waarom gaat ze niet werken? Het huis is gekocht door oom Karel en zal na zijn dood naar Louis gaan, de oudste broer, maar Isabel woont er. Waarom laat oom Karel het dan na aan Louis? Deze vragen worden niet beantwoord.

Verder lezen
23 oktober 2023

De kapperszoon – Gerbrand Bakker

Simon is kapper, net als zijn vader en zijn opa. Die vader heeft hij echter nooit gekend, omdat die is omgekomen bij het vliegtuigongeluk op Tenerife in 1977. Simons opa komt regelmatig langs in de kapperszaak. Ze kunnen het goed met elkaar vinden.

Simons moeder noemt hem indolent: niet actief. Zelf is ze heel anders. Elke zaterdag begeleidt ze mensen met een beperking in het zwembad. Als haar collega daar vertrekt naar een zonnig eiland, moet Simon invallen. Hij moet nogal wennen aan de omgangsvormen van de zwemmers. Nouja, eigenlijk kan er maar eentje echt zwemmen. De anderen poedelen wat rond en meppen elkaar met flexibeams, van die kunststof staven. Er is een jongen bij die er knap uitziet, maar niet kan praten. Simon fantaseert over hem.

Verder lezen
20 januari 2023

To paradise – Hanya Yanagihara

Na het dikke, Amerikaanse Een klein leven had ik wel even genoeg van Hanya Yanagihara. Maar toen iemand van mijn boekenclub To paradise uitkoos om samen te bespreken, keek ik er toch naar uit. Ik besloot om deze keer de originele Engelse versie te lezen en niet de vertaling. Zoals ik al dacht, is het Engels is niet erg moeilijk. Bovendien worden Yanagihara’s lange Engelse zinnen in het Nederlands vaak nóg langer, dus ik heb geen spijt van deze keus.

To paradise is ook dik en Amerikaans. Het bestaat uit drie delen, die zich afspelen in achtereenvolgens 1893, 1993 en 2093. Het eerste verhaal sleept me al gauw mee en ik lees dit vrij vlot. Het gaat over David Bingham, een rijke jongeman die het aan niks ontbreekt. Hij woont met zijn opa in het familiehuis, terwijl zijn jongere broer en zus al zijn uitgevlogen. David heeft wel een blauwe maandag gewerkt bij de bank waar zijn familie eigenaar van is, maar vanwege depressieve periodes is hij daarmee gestopt. Hij geeft eens in de week tekenles op een school. Daar ontmoet hij Edward Bishop. Het is liefde op het eerste gezicht.

Toch is het gelijke geslacht van de geliefden niet het probleem in dit verhaal. Dit is namelijk een alternatieve geschiedenis, waarin een paar Amerikaanse staten, waaronder New York, zich hebben afgescheiden van de rest van Amerika. En in deze Free States is het homohuwelijk al gelegaliseerd. Davids broer is met een man getrouwd en zijn zus met een vrouw. Ze hebben kinderen geadopteerd van vluchtelingen uit het zuiden. Kindertehuizen zitten vol met wezen en kinderen waarvan de ouders te arm zijn om voor ze te zorgen. Ik vind het een mooie vondst om een historisch verhaal te schrijven waarin een bepaald aspect van de geschiedenis is veranderd.

Verder lezen
21 april 2022

Girl, woman, other – Bernardine Evaristo

Girl, woman, other heeft twaalf hoofdstukken waarin steeds een andere Engelse vrouw aan het woord komt. Allemaal hebben ze Afrikaanse voorouders. De vrouwen zijn met elkaar verbonden op verschillende manieren: er zijn moeders en dochters, collega’s, vriendinnen en geliefden. Ze zijn jong of al ouder, donkerbruin tot bijna wit van huidskleur, ze worden verliefd op mannen en vrouwen en ze hebben allemaal min of meer feministische denkbeelden.

Het begint met Amma, die probeert door te breken als theaterregisseur. Het tweede hoofdstuk vind ik het leukste, over Amma’s dochter Yazz. Amma heeft haar feministisch opgevoed, maar zoals het bij een jongere generatie hoort, vindt Yazz dat alweer achterhaald. Zij vindt geslacht totaal niet interessant, want in de toekomst wordt iedereen non-binair. Verderop in het boek komt Megan aan het woord, die is geboren als vrouw, maar zich nu als non-binair identificeert. Haar oude oma vindt dat prima, al begrijpt ze er niks van. Ik moet nog wennen aan het gebruik van ‘they’ in de enkelvoudige betekenis, wat soms verwarrend is.

Verder lezen
8 september 2021

Het paradijs ontvlucht – Adriënne Nijssen

Toen ik in een studentenflat woonde, had ik eens een huisgenoot die bij de Jehova’s Getuigen bleek te horen. Zelf bezocht ik in die tijd kerken van allerlei stromingen en ik vond het dan ook interessant om met deze jongen in gesprek te gaan. Wat mij opviel, was dat hij steeds in de wij-vorm sprak: ‘Wij vinden dit…’ Ik vroeg: ‘Maar wat vind jij er dan van, wat betekent het voor jou?’ Daar kwam geen antwoord op.

Dat Jehova’s Getuigen gepaste antwoorden moeten geven en niet zelf leren denken, vertelt ook Ingrid Keessen in Het paradijs ontvlucht. Ze groeide op in deze gesloten gemeenschap, trouwde en kreeg kinderen. Maar het ging niet goed met haar. Ingrid probeerde een paar keer zelfmoord te plegen en zocht uiteindelijk hulp in de reguliere geestelijke gezondheidszorg, iets waar de Getuigen nogal huiverig tegenover staan. Bij de groepstherapie kwam er een vrouw binnenlopen waar Ingrid verliefd op werd. Ze besloot het op te biechten aan de ouderlingen. Zo kon het niet langer: ze was lesbisch en wilde zichzelf worden. Ingrid werd uitgesloten en verloor alles wat ze had.

Verder lezen
4 mei 2021

Een schitterend vergeten leven: de eeuw van Frieda Belinfante

Frieda Belinfante was de eerste vrouw ter wereld die de vaste dirigent werd van een professioneel orkest. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat ze in het verzet, terwijl ze zelf joods was. Toni Boumans merkt dan ook op aan het begin van haar biografie:

Ik wist (…) dat het boek niet meer zou moeten zijn dan een eenvoudige chronologische weerslag van de belangrijke momenten uit haar leven. Zonder ingewikkelde capriolen. Haar leven zelf voldeed.

Deze zin staat aan het einde van de proloog, die ik een beetje lastig vind. Er worden namelijk veel mensen in geïntroduceerd: auteur Toni Boumans vertelt aan Frieda’s Californische vriendin Bobbie over Frieda’s voorouders. Zij waren Sefardische joden en de muzikaliteit gaat een paar generaties terug. Gelukkig is de rest van het boek chronologisch ingedeeld. Frieda’s leven blijkt inderdaad spannend genoeg om me steeds te blijven boeien.

Verder lezen
25 februari 2021

Pier en oceaan – Oek de Jong

Als het in een boek over Nederland in de jaren vijftig gaat, geeft dat me vaak een nostalgisch gevoel. Er komen dan beelden op van toen ik als kind bij mijn opa en oma was, die geen televisie maar wel een kolenhok, een petroleumstel en een trekbel hadden. Aan het begin van het dikke, autobiografische Pier en oceaan weet Oek de Jong de sfeer van toen meteen op te roepen, met het gerinkel van melkflessen in de straat. Maar ook het beklemmende gevoel is er direct, want Dina is zwanger geraakt terwijl ze nog niet is getrouwd met Lieuwe. Ze hebben al zeven jaar verkering en plannen om te trouwen zodra hij zijn dienstplicht heeft vervuld. En toch is het een schande dat ze nu in verwachting is. Dina voelt zich diep ongelukkig.

Het perspectief blijft nog een tijd bij Dina, totdat haar zoon Abel oud genoeg is om herinneringen te hebben. Hij is de hoofdpersoon van het boek. Maar eerst gaat het nog over Dina’s geheime liefde Elena. Hun gevoelens zijn sterk, maar Dina wil kinderen en kiest toch voor haar verloofde. Dat geworstel met emoties komt later in alle hevigheid terug in Abels tienertijd.

Abel groeit op midden in de natuur. Hij vindt het heerlijk om naar de kikkertjes te kijken in de sloot waar hij later met een polsstok overheen springt. Met opa gaat hij zeilen op de Friese meren. Als het gezin naar Zeeland verhuist, gaat Abel vaak zwemmen in de Oosterschelde. Later rijdt hij op zijn brommer door de weilanden en gaat mee varen met een vriend. De natuurbeschrijvingen blijven prachtig.

Verder lezen