Afrika

24 augustus 2025

Leesreis om de wereld: Eritrea

Saba is de dochter van een Eritrese moeder en een Ethiopische vader. Ze is met haar moeder en haar broer Hagos gevlucht voor de oorlog. Als tiener woont ze een tijd lang in een vluchtelingenkamp in Soedan en daar speelt Stilte is mijn moedertaal zich af. Sulaiman Addonia heeft zijn eigen ervaringen gebruikt voor dit boek.

Saba droomt ervan om dokter te worden, maar in het kamp is geen school. De hulpverleners heeft ze hier wel om gevraagd en er is een vlakte aangewezen waar ooit een school zal worden gebouwd, maar wanneer, dat weet niemand. Net als hoe lang ze nog gevangen zullen worden gehouden in dit kamp. Saba kent er allerlei mensen.

Verder lezen
25 augustus 2024

Het meisje met de luidende stem – Abi Daré

Adunni groeit op in een dorp in Nigeria. Ze is een jonge tiener als haar moeder overlijdt, na een tijdje ziek te zijn geweest. Adunni moet dan voor haar vader en broers koken en schoonmaken. Toch besluit haar vader om haar uit te huwelijken als ze veertien jaar is, want hij kan de huur niet meer betalen en heeft de bruidsschat nodig. Adunni gaat dan al niet meer naar school, maar haar grote droom is om verder te leren en zelf lerares te worden.

Het meisje met de luidende stem leest gemakkelijk. Arjaan en Thijs van Nimwegen (vader en zoon) hebben het knap vertaald uit het Engels. In de toelichting aan het einde vertellen ze hoe ze zijn omgegaan met Engels van verteller Adunni, dat vaak grammaticaal niet helemaal klopt. Ze hebben in het Nederlands hier en daar ook incorrecte zinsconstructies en woorden gebruikt, maar niet te veel, zodat het niet gaat irriteren. Ik vind dat ze dat precies goed hebben gedaan.

Verder lezen
26 maart 2023

Leesreis om de wereld: Ethiopië

In 1974 gaat Dawit de straat op om te protesteren tegen keizer Haile Selassie van Ethiopië. Het land lijdt onder hongersnood. Het is vaak droog in Ethiopië en dan mislukken de oogsten, al zijn er ook jaren waarin het juist te veel regent. De keizer ontbreekt het echter nooit aan iets.

Bij de protesten vallen veel gewonden. Een jonge man komt gewond in het ziekenhuis bij chirurg Hailu. Die moet denken aan zijn zoon Dawit, die even oud is en hetzelfde gevaar loopt. Ook broer Yonas heeft Dawit gewaarschuwd. Telkens komt hij pamfletten tegen in de achterbak van hun auto. Yonas is bang dat die gevonden worden en dat hij zelf opgepakt zal worden, terwijl hij thuis een vrouw en dochter heeft.

Verder lezen
19 mei 2022

Leesreis om de wereld: Mali

Rond 1800 was Ségou in Mali al een grote stad. Daar woonde de Bambara-familie Traoré. De aarde wallen, het eerste van twee dikke boeken, gaat over drie generaties van deze uitgebreide familie.

In die tijd is slavernij nog aan de orde van de dag. Europeanen verschepen talloze Afrikaanse mensen, maar de Afrikanen zelf hebben ook slaven om hun land te bewerken. De buitenlanders nemen nieuwe godsdiensten mee. Er is een Traoré die met een christenvrouw trouwt. De islam krijgt steeds meer de overhand. De eerste Traoré die moslim wordt stuit op veel weerstand, maar hij zet door en gaat de Koran bestuderen in een andere stad. Daarvoor moet hij wel eerst Arabisch leren lezen. Ook andere zonen maken reizen.

Verder lezen
5 november 2021

Berichten uit de Sahara – Sanmao

Sanmao was een Chinese die in de jaren zeventig in de Sahara ging wonen. Haar verhalen over wat ze daar meemaakte werden al gauw populair in China. Pas een paar jaar geleden werden ze vertaald in Westerse talen, waaronder het Nederlands in 2019. In het voorwoord geeft vertaler Annelous Stiggelbout wat achtergrondinformatie, zodat je als lezer de context begrijpt. Daarna volgt een brief van Sanmao aan haar lezers, waaruit blijkt hoe beroemd ze was.

Sanmao is een nieuwsgierig en reislustig mens. Samen met haar Spaanse geliefde José gaat ze in een stadje in de Sahara wonen, dat in die tijd onder het bestuur van Spanje staat. José werkt in een fosfaatmijn, 100 kilometer verderop. Hij doet zijn best om elke dag bij Sanmao te komen eten. Het leven in de woestijn kent geen luxe. Overdag is het verzengend heet en ’s nachts ijskoud. José en Sanmao hebben een klein huisje, dat ze toch met smaak weten in te richten. Ze maken al gauw contact met de buren, die van alles komen lenen, wat ze zelden terugbrengen.

Verder lezen
13 april 2021

Kintu – Jennifer Nansubuga Makumbi

Bij een boek uit een ver land kan je je afvragen welk publiek de schrijver voor ogen heeft gehad, vooral als die geëmigreerd is naar een ander werelddeel. Is het boek dan geschreven voor de inwoners van dat geboorteland, die de nodige voorkennis hebben, of worden bepaalde zaken uitgelegd met het oog op buitenlandse lezers? Ik had me nooit zo gerealiseerd dat het laatste vaak het geval is, totdat Jennifer Nansubuga Makumbi bij Het Grote Gebeuren werd geïnterviewd. Ze vertelde dat haar eerste boek Kintu door Britse uitgevers was geweigerd omdat het ‘te Afrikaans’ was. Mijn eerste gedachte was: maar dat is toch juist interessant, daarom maak ik die leesreis door de wereld! Aan de andere kant creëert het misschien meer afstand en is het moeilijker om het verhaal te volgen als Europese lezer. Zo heeft Jennifer Makumbi heel wat woorden in het Luganda laten staan. Meestal wordt de betekenis uit de context wel duidelijk en ik vind het altijd wel mooi om zo een beeld te krijgen van een vreemde taal.

Verder lezen
6 oktober 2020

Babel: de 20 reuzentalen van de wereld

Vorig jaar won Gaston Dorren de allereerste Taalboekenprijs met Babel. Daarin illustreert hij de diversiteit en eigenaardigheden van mensentalen, door de twintig grootste talen van de wereld te bespreken. Het begint bij de nummer 20, het Vietnamees, en eindigt bij het Engels, dat nu de allermeeste sprekers heeft. In elk hoofdstuk vertelt hij over de eigenschappen van de taal en over de historie, waarbij de focus soms meer op taalkunde en soms meer op geschiedenis ligt. Het is steeds weer een verrassing waar de schrijver mee komt.

Verder lezen

3 oktober 2020

Leesreis om de wereld: Zuid-Afrika

Ooit las ik al eens een boek uit Zuid-Afrika: De bidsprinkhaan van André Brink. Deze bekende schrijver noemt Het vogelalfabet een hoogtepunt in de Afrikaanse literatuur. Het lezen van verhalen uit een ver land en andere cultuur is altijd even wennen, omdat er wordt gerefereerd aan plaatsen en gewoontes die ik niet ken. Maar dat maakt het juist ook interessant.

Verder lezen

8 september 2020

Bakhita – Véronique Olmi

Het levensverhaal van Bakhita begint in Soedan in de negentiende eeuw, waar ze geboren wordt tegelijk met haar tweelingzusje. Als kind speelt ze onder de Afrikaanse zon. Ze is bang voor slangen, maar verder voelt ze zich veilig in haar gezin: haar moeder die ’s ochtends naar de zonsopgang kijkt, haar zusjes en broertjes waar ze mee speelt, haar vader die de broer is van het dorpshoofd. Toch weet ze niet meer hoe ze toen genoemd werd. De naam die haar ouders haar gaven, is ze vergeten. Want als ze een jaar of zeven is, wordt ze uit het dorp geroofd door slavenhandelaren. Verder lezen

15 september 2019

Vreemde streken & Pas goed op jezelf – Renate Dorrestein

Traditioneel lees ik op zomervakantie een boek van Renate Dorrestein, want dat bevalt me altijd wel. Deze keer is het een oudje: Vreemde streken was haar tweede roman, die voor het eerst verscheen in 1984.

Het perspectief wisselt tussen Akelei en Fresia. Het begint in Afrika, waar Fresia naartoe is gegaan om voor een tijdschrift te schrijven. Ondertussen komt Akelei in Amsterdam een vreemde dame tegen. In terugblikken wordt duidelijk dat Akelei en Fresia een tijdje hebben samengewoond. Verder lezen