poëzie

22 april 2025

Leesreis om de wereld: Marshalleilanden

De Grote Podcastlas behandelt alle landen van de wereld, hoe groot of klein ze ook zijn. Afleveringen over kleine landen zijn wat korter, maar niet minder interessant. De Marshalleilanden leveren wel heel bijzondere verhalen op. Tussen 1946 en 1958 voerden Amerikanen kernproeven uit op het Bikini-atol, waardoor de eilanden jarenlang niet veilig waren om te bewonen. Op een gegeven moment mochten de mensen terugkomen, maar toen kregen ze nare ziektes en moesten ze toch weer weg. Weer jaren later werd het weer veilig verklaard en ging een deel van de mensen opnieuw terug. Hun gezondheid is nog steeds niet zo best, maar nu komt dat vooral doordat ze dol zijn op fastfood.

In de podcast wordt de poëzie van Kathy Jetñil-Kijiner genoemd, wat me nieuwsgierig maakt. Bij de lokale boekhandel bestel ik Iep Jāltok: poems from a Marshallese daughter. Kathy is opgegroeid op Hawaii, dat verder van de rest van de Verenigde Staten blijkt te liggen dan ik dacht. Toch voelt ze zich erg verbonden met de Marshalleilanden.

Verder lezen
7 april 2025

Wond – Oksana Vasjakina

Uit Rusland heb ik wel wat klassiekers gelezen, maar nog niet eerder een moderne roman. Door een tip op Boekmeter beland ik bij Oksana Vasjakina, een jonge, lesbische vrouw uit Siberië. In Rusland mag haar debuutroman niet worden verkocht, omdat het niet aansluit bij de klassieke visie op het gezin. Dan lezen we het wel hier!

Wond draait om het overlijden van Oksana’s moeder, als die begin vijftig is. Het is geen chronologisch verteld verhaal en diverse schrijfstijlen komen voorbij. Oksana is dichter, wat te merken is aan haar taal. Het is uitstekend vertaald door Yolanda Bloemen en Seijo Epema. In het midden staat een lang gedicht:

Verder lezen
19 november 2024

Lievegedicht – Joost Oomen

In het theater zag ik Joost Oomen gedichten voordragen, vol energie en enthousiasme. Gedichten van anderen en ook van zichzelf. Lievegedicht is zijn eerste, langverwachte bundel vol knotsgekke poëzie. Ik heb ervan genoten!

Elementen die regelmatig voorkomen zijn voedsel (veel fruit), kleuren en de liefde. Ik was dit boek al voor de tweede keer aan het lezen, toen ik het hartje in één van de o’s op de voorkant zag (linksonder van het midden).

Hier en daar laat Joost iets zien van hoe zijn gedichten ontstaan: als een lawine waar hij aan moet toegeven. Hij verbindt de gekste dingen aan elkaar en gebruikt graag opsommingen. Het mooiste vind ik het gedicht Tramvrede, dat zo begint:

het is idioot om te geloven dat
wanneer iedereen op hetzelfde moment
hetzelfde gedicht zou lezen
de wereldvrede uit zou breken

Ook dit seizoen is Joost te bewonderen in theaters. Zorg dat je erbij bent!

24 september 2024

Ruitjesblues – Jan Beuving

Liedjes zijn meestal niet mijn favoriete onderdeel van cabaret. Maar na de briljante voorstelling Restante van Jan Beuving, wilde ik de tekst van een bepaald lied nog eens teruglezen. Dat kon toen niet, maar nu wel. Want in Ruitjesblues heeft hij al zijn liedteksten tot nu toe gebundeld, van zes theatervoorstellingen plus een aantal losse liederen. De titel is al tekenend voor het taalgevoel van Jan, die steevast een overhemd met ruitjes draagt, als ode aan de wiskunde. Hij studeerde immers ooit wiskunde, net als ik.

Het lied dat ik graag wilde teruglezen begint met ‘God, vergeef mij dit gebed’. Het komt uit Jans meest recente voorstelling Restante, waarmee dit boek begint. Hij vertelde daarin voor het eerst over zijn christelijke achtergrond. Ik herkende me erg in hoe hij omgaat met het geloof dat hij van zijn ouders heeft meegekregen. Verder ging het ook over zijn vaste onderwerpen amateurvoetbal en wiskunde, met een ode aan de staartdeling. Achter elk van de liederen staat een toelichting over de aanleiding. Maar ik lees liever eerst de toelichting en dan het lied zelf.

Verder lezen
15 juni 2024

Wulk – Myrte Leffring

Eerder las ik poëzie van Myrte Leffring en daarom was ik benieuwd naar haar nieuwe werk. Wulk is een combinatie van de roman Vallen en de gedichtenbundel Opstaan; twee boeken die bij elkaar in een kartonnen hoes zitten. Bij elk proza-hoofdstuk hoort een gedicht. Ik besluit om het ook zo te lezen, telkens wisselend tussen de twee boeken. Dat is niet zo praktisch, maar ik begrijp de keuze wel, want het valt meer op. Dat is ook de bedoeling van de schrijver, die het ‘een niet eerder vertoond genre-experiment’ noemt.

Hoofdpersoon Lea Noorderveen is advocaat. Ze heeft geen sociale contacten buiten haar werk. Haar jongere zus Kim heeft ze al vijftien jaar niet gezien, sinds Lea uit huis ging. Maar nu belt Kim haar ineens op en vraagt Lea om mee te gaan naar een ziekenhuisafspraak. Lea vermoedt dat Kim ernstig ziek is. Door de tijd tussen het telefoontje en de afspraak, maakt de schrijver me nieuwsgierig: wat zou er aan de hand zijn? Op een gegeven moment blader ik wat vooruit om het vast te weten, want ik word ongeduldig.

Verder lezen
24 september 2023

Lalagè las nog meer…

Mijn blogfrequentie lag de afgelopen tijd iets lager, maar het tempo waarin ik boeken verslind niet. Daarom hier een paar korte aantekeningen bij een aantal boeken die ik gelezen heb, maar waarbij ik niet genoeg inspiratie had voor een heel blogartikel.

Slipperdagen en zomerjurken

Dit boek bevat vier verhalen van ervaren feelgood-schrijvers en vier winnaars van een verhalenwedstrijd. Het leukste verhaal is dat van Paula Heeger, die ik al jaren volg op haar blog Bookbreak en allerlei sociale media. Ze blijkt ook zelf heerlijke fictie te kunnen schrijven. Ik werd helemaal blij van dit liefdesverhaal dat zich afspeelt in een boekwinkel aan zee.

Verder lezen
17 juni 2023

Dijende gronden – Emily Brontë en Anjet Daanje

Tijdens het schrijven van Het lied van ooievaar en dromedaris ging Anjet Daanje op zoek naar Nederlandse vertalingen van de gedichten van Emily Brontë. De roman is immers gebaseerd op het leven van de zussen Brontë, die zowel romans als poëzie schreven. Veel gedichten zijn echter nog nooit in het Nederlands vertaald en daarom besloot Anjet om het maar zelf te proberen, met prachtige resultaten. Dijende gronden bevat deze vertalingen plus een aantal bijpassende gedichten door Anjet zelf.

Verder lezen
5 februari 2023

Wat je zoekt, zoekt jou – Kader Abdolah

De kans is groot dat je weleens hebt gehoord van de Perzische dichter Rumi. Hij leefde eeuwen geleden en toch wordt zijn werk nog veel gelezen en voorgedragen, zoals ook vroeger bij Kader Abdolah thuis in Iran. Toen hij later in Nederland woonde, vroeg hij zich af: hoe zou dit in het Nederlands klinken? Voorzichtig begon hij vertalingen te maken van een aantal beroemde gedichten.

Wat je zoekt, zoekt jou begint met een novelle over het leven van Rumi, die werd geboren als Djalal. Hij moest vluchten voor het Mongoolse leger onder leiding van Dzjengis Khan. Samen met zijn vader ging Djalal op reis. Onderweg kwamen ze allerlei geleerden tegen. Djalal ging op verschillende plekken naar school, onder andere in Bagdad en Damascus. Hij ontwikkelde zich tot filosoof, mysticus en dichter. Al jong ging hij zelf lesgeven en hij werd nog beroemder dan zijn vader.

Rumi werd één van de grondleggers van het Soefisme, dat stelt dat God niet buiten je is, maar dat je Hem in jezelf kunt vinden. Rumi bedacht het dansen waarbij je om je eigen as draait. Alleen je kern staat dan nog stil en dat is God in jou.

Niets is stil, niets zit vast
alles is in beweging naar een plek
die geen begin kent en geen einde
Alles naar de oneindigheid.

Ik vind het prachtig om te lezen over deze beroemde man. Kader Abdolah heeft zijn fantasie gebruikt om er een lopend verhaal van te maken, maar geeft hier en daar aan waar zijn bronnen onduidelijk zijn of tegengestelde informatie geven. In dit levensverhaal van Rumi wordt al wat poëzie van hem geciteerd.

Verder lezen
7 oktober 2022

Doodgewoon – Bette Westera

In de Grote Vriendelijke 100 (met de beste jeugdboeken ooit) staat een gedichtenbundel over de dood. Het belandde op mijn lijstje van boeken die ik móet lezen, maar ik aarzel. Wanneer lees je zoiets? Is het beter om te wachten tot je zelf in een rouwperiode zit? In mijn boekenkast staan al een paar boeken met die gedachte. Maar wie zegt dat je dan behoefte hebt om erover te lezen? Na al dat geaarzel haal ik Doodgewoon uit de bibliotheek. Het blijkt een prachtig boek te zijn.

Verder lezen
9 maart 2022

Doe het toch maar – Babs Gons

Babs Gons is al jaren actief als spoken word-artiest, maar nu staat haar poëzie ook op papier. Het voorwoord van Doe het toch maar is meteen het eerste gedicht. Het gaat over taal, over wat woorden kunnen doen en hoe dynamisch ons taalgebruik is. Ik vind het meteen geweldig en ook de verzen die daarna komen zijn erg sterk.

precies goed

soms wil je gewoon je hoofd op de aarde leggen
je vuist naar de hemel heffen
de tranen laten komen en zeggen
het is zeker omdat ik zwart, wit, vrouw
dik, dun, te groot, te klein
te lief, onaardig
omdat ik lelijk, eerlijk
direct, poëtisch, welbespraakt
te zichtbaar, onzichtbaar
kwetsbaar
onbegrepen, geprezen
arm, trots en confronterend ben?
daarom zeker!

en dat de aarde je dan met haar zachte handen
heel voorzichtig omhoogduwt
je op de wang kust en fluistert
het is omdat je zo ontzetten mens bent
niet te veel, niet te weinig, gewoon genoeg mens
net zo mens als andere mensen
precies goed

Verder lezen