Tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden de Duitsers concentratiekampen, maar ook de Russen deporteerden vele miljoenen mensen om in erbarmelijke omstandigheden voor ze te werken. In Litouwen is Lina is vijftien jaar als ze in haar nachthemd wordt meegenomen, samen met haar moeder en haar broertje Jonas van tien. Het is avond en hun vader is die dag niet thuisgekomen van zijn werk aan de universiteit. Ze worden naar het station gebracht en brengen dagenlang door in een vieze treinwagon. Ze krijgen amper te eten en de eerste doden vallen.
Verder lezengeschiedenis
How to stop time – Matt Haig
Ik wilde graag nog een boek lezen van Matt Haig, want met The Humans had hij me ontroerd en laten lachen. Qua thematiek lijkt How to stop time (Het eeuwige leven) er wel op: wat doet er nu echt toe in het leven en in hoeverre laat je je ware aard zien als je wezenlijk afwijkt van andere mensen?
Tom werd geboren in 1581 en zijn kindertijd was heel gewoon, totdat zijn ontwikkeling bleef steken. Vanaf zijn puberteit verouderde hij heel langzaam. Zelf schat hij het in op één jaar veroudering per vijftien levensjaren. Omdat hij niet verouderde, werd zijn moeder beschuldigd van hekserij. Ze werd in het water gegooid om te testen of ze echt een heks was. Ze bleeft niet drijven en was dus geen heks, maar verdronk hierbij wel. Tom vluchtte. Zijn leven lang kon hij nooit ergens langer dan een jaar of acht blijven, want dan viel het op dat hij er niet ouder uit ging zien.
Verder lezenHerinneringen – Aletta Jacobs
Aletta Jacobs (1854-1929) was de eerste vrouwelijke arts in Nederland. Ze stond ook aan het hoofd van de strijd voor het vrouwenkiesrecht in ons land. Tegen het einde van haar leven heeft ze haar levensloop zelf beschreven onder de titel Herinneringen. Het ouderwetse Nederlands komt elegant over en is nog prima te volgen. In de uitgave die ik heb gelezen, is de spelling aangepast naar die van onze tijd. Ook heeft redacteur Mia Meijer een voorwoord toegevoegd, maar ik ben veel te nieuwsgierig en haast me naar de inleiding van Aletta zelf. Daarin laat ze weten dat vrouwen hun leven meer zullen waarderen als ze door dit boek beseffen hoe de vrouwen voor hen hebben geleefd, wat ik kan beamen. Bovendien vindt ze dat de rol van vrouwen in grote maatschappelijke veranderingen onderbelicht is en daarom wil ze vastleggen hoe de vrouwenbeweging destijds te werk ging.
Verder lezenDe vrouwen van Vardø – Kiran Millwood Hargrave
In 1617 stak er plotseling een storm op in het noorden van Noorwegen. De mannen van het eiland Vardø waren uit vissen en alle veertig kwamen ze niet levend thuis. De vrouwen bleven achter, met een paar jongens en oude mannen. Er kwam al gauw een nieuwe dominee, maar verder moesten ze het met elkaar zien te rooien.
Maren Magnusdatter is twintig jaar als haar vader, haar broer en haar verloofde omkomen bij de storm. Ze is één van de vrouwen die het aandurft om uit vissen te gaan, onder leiding van de stoere Kirsten. Die moedigt de vrouwen aan: we willen toch niet verhongeren! Nu de mannen weg zijn, moeten ze wel. Kirsten heeft van haar echtgenoot geleerd hoe je een net netjes kunt opvouwen. Ook weet ze hoe het land bewerkt moet worden en ze ontfermt zich over de rendierkudde, waarvan ze regelmatig een dier slacht. Dan trekt ze zelfs een broek aan. Sommige vrouwen spreken er schande van.
Verder lezenVan bij ons
Eerder maakte ik een leesreis door de provincies door een hele rij boeken, maar in Van bij ons komt elk van de provincies aan bod met een volksverhaal. Tegen mijn gewoonte in begin ik niet bij het begin, want ik zie dat er een verhaal bij is over de Witte Wieven van Zwiep. Als kind was ik daar in de buurt op vakantie en we gingen mee met een nachtelijke tocht, op zoek naar die spookachtige wezens. Het was donker in het bos en onze lokale gids vertelde verhalen die ons kippenvel bezorgden. Dat doet het verhaal in dit boek ook.
De kathedraal van de zee – Ildefonso Falcones
De kathedraal van de zee stond al jaren op mijn leeslijst, omdat een collega het me ooit had aangeraden. Laatst besloot ik eindelijk eens tijd te maken voor dit dikke boek dat zich grotendeels afspeelt in Barcelona in de veertiende eeuw. Op de eerste bladzijden trekt Ildefonso Falcones me meteen het verhaal in: er wordt een bruiloft gevierd op een boerderij, maar het feest wordt bruut onderbroken door de heer van het land die zijn recht opeist om de eerste nacht de bruid te mogen verkrachten. Vervolgens wordt de bruidegom gedwongen om het huwelijk te consumeren, wat nog een verschrikkelijke scène oplevert. Negen maanden later wordt de hoofdpersoon van dit boek geboren: Arnau Estanyol.
Hij is nog een baby als zijn vader met hem naar Barcelona vlucht. Daar groeit Arnau op, terwijl zijn vader zich uit de naad werkt. Arnau ziet hoe sterke mannen (bastaixos) zware stenen sjouwen voor de bouw van een nieuwe kerk voor Maria. Samen met zijn vriendje Joan wil hij ook helpen en ze voorzien de mannen van vers water. Die kerk is de enige constante factor in Arnaus leven en het is mooi om te lezen hoe hij steun ervaart van de heilige Maria.
Verder lezenHet internet is stuk – Marleen Stikker
In de laatste 25 jaar is onze levensstijl meer dan ooit veranderd. Het internet speelt daar een grote rol in. Marleen Stikker was betrokken bij de introductie van het internet voor gewone mensen in Nederland, door het oprichten van De Digitale Stad in de jaren negentig. Hoe idealistisch het allemaal begon, beschrijft ze in het eerste deel van Het internet is stuk. Daarbij noemt ze erg veel namen: die deed dit en die bedacht dat. Dat is misschien leuk als je die mensen kent, maar het maakt de tekst taaier dan nodig. Andere stukken lezen wel vlot en het is bijzonder om te lezen hoe hackers en kunstenaars de eerste internetverbindingen in Amsterdam gebruikten. Zo zetten ze alle beleidsstukken van de gemeente Amsterdam online, zodat burgers goed beslagen ten ijs konden komen als ze inspraak wilden hebben in de gemeentelijke politiek.
Raadselvader – Jolande Withuis
Socioloog Jolande Withuis had al diverse boeken, waaronder biografieën, op haar naam staan toen ze de tijd rijp vond om te schrijven over haar eigen vader. Hij was overtuigd communist en dat heeft een enorme stempel op Jolandes jeugd gedrukt. In Raadselvader gaat ze op zoek naar wie haar vader Berry Withuis echt was. Tussen de verhalen over haar vader door vertelt ze over de invloed die hij op haar leven had, als kind maar ook daarna. Verder lezen
Bakhita – Véronique Olmi
Het levensverhaal van Bakhita begint in Soedan in de negentiende eeuw, waar ze geboren wordt tegelijk met haar tweelingzusje. Als kind speelt ze onder de Afrikaanse zon. Ze is bang voor slangen, maar verder voelt ze zich veilig in haar gezin: haar moeder die ’s ochtends naar de zonsopgang kijkt, haar zusjes en broertjes waar ze mee speelt, haar vader die de broer is van het dorpshoofd. Toch weet ze niet meer hoe ze toen genoemd werd. De naam die haar ouders haar gaven, is ze vergeten. Want als ze een jaar of zeven is, wordt ze uit het dorp geroofd door slavenhandelaren. Verder lezen
IJzerkop – Jean-Claude van Rijckeghem
Een meisje in het leger van Napoleon, zo luidt de ondertitel van IJzerkop. Oorlogsverhalen trekken me niet direct, maar Marcella blogde al enthousiast over deze genomineerde voor de Woutertje Pieterseprijs, dus ik ben klaar voor een spannend verhaal. Maar Jean-Claude van Rijckeghem bouwt het rustig op en het duurt wel honderd bladzijden voordat het meisje het leger in gaat. Eerst wordt uitgebreid beschreven hoe het leven van Stans en haar broertje Pier in Gent eruitziet voordat ze op avontuur gaan.
Stans is achttien en dat betekent dat ze aan trouwen toe is, maar aan het begin van het boek woont ze bij haar ouders, waar ze al haar tijd aan het huishouden besteedt. Toch weet ze er af en toe tussenuit te piepen. Haar broertje Pier is vier jaar jonger en krijgt toch regelmatig de opdracht om zijn zus in de gaten te houden. Stans is stoer en onstuimig; Pier is braaf en onhandig. Verder lezen
