Terwijl ik gestaag vorder in een roman van Simon Vestdijk, heb ik behoefte aan iets wat makkelijker leest. Ik ben immers op vakantie op Vlieland, wat me moe maakt van het wandelen en de zon. Op mijn e-reader vind ik een boek van Rosita Steenbeek, waar ik eerder al het mooie Ander licht van las. Rose begint in 1920 op Wangeroog, ook een Waddeneiland. Dat is ook toevallig. Ik begin te lezen en ga meteen op in het verhaal dat Rosita heeft gebaseerd op het leven van haar Duitse oma.

In 1920 is Rose een tiener en ze is op Wangeroog voor de bruiloft van drie van haar neven, die met drie zusjes trouwen. Op het eiland hebben een oom en tante van Rose een hotel en de familie brengt de zomers er altijd door. Het is vlak na de Eerste Wereldoorlog. De mensen hebben opgelucht ademgehaald en hopen dat er nu nooit meer oorlog komt.

Wanneer Rose een vrouwelijke trambestuurder ziet, een vrouw achter een kraam, een vrouw die kranten verkoopt, sigaretten, vraagt ze zich af waar hun mannen het leven lieten, hun broers, hun zonen. Bij Tannenberg, Ieper, Lille, Verdun, de Marne of de Somme? Spatte hij uiteen door het vuur uit een kanon, is hij leeggebloed, doodgevroren, opgevreten door de ratten? Rende hij misschien het mitrailleurvuur tegemoet om ervanaf te zijn?

Op de bruiloft danst Rose met haar neven en met haar vader, die haar influistert dat hij hoopt dat ze een goede man zal krijgen. Zelf blijft hij niet trouw aan zijn vrouw, wat ervoor zorgt dat Rose hem niet meer ziet, terwijl ze zo dol op elkaar waren. Het geluk komt weer in Roses leven als ze de Nederlandse Gerhard ontmoet. Het is liefde op het eerste gezicht. Na de korte ontmoeting schrijven ze elkaar stapels brieven en kaarten. Rose is joods en opgegroeid met de bijbehorende gebruiken. Als ze domineesvrouw wordt, zal ze gedoopt moeten worden. Dit kost haar moeite, maar ze heeft het ervoor over en houdt zich voor dat ze toch dezelfde God hebben.

Het paar krijgt kinderen en ze hebben het goed met elkaar. Maar van familie in Duitsland krijgen ze verontrustende berichten: joden krijgen het steeds moeilijker, worden gediscrimineerd. Er zijn ooms en tantes die naar Amerika of Palestina emigreren. Rose haalt haar moeder naar Nederland. De schok is groot als Hitler Nederland binnenvalt. Rosita Steenbeek beschrijft op een indringende manier hoe de familie de oorlog doormaakt. Ze blijven rustig en optimistisch en als domineesechtpaar zijn ze een grote steun voor velen. Gerhard wordt ook actief in het verzetswerk. Ik besef hoe lang vijf jaar oorlog moeten zijn geweest. Elke keer is er hoop dat het snel voorbij is, maar het duurt langer en hongerige mensen komen langs de deur om eten te vragen. Ze blijven nog lang in onwetendheid over het lot van hun geliefde familieleden. Pas lang nadat de oorlog voorbij is, krijgen ze bericht van de één na de ander. Niet iedereen heeft het overleefd. Voor wie al veel over de oorlog heeft gelezen, voegt dit boek misschien niet zo veel toe, maar ik vond het indrukwekkend.

Lees ook wat Marloes en Antoinette over dit boek schreven en kijk naar Rosita Steenbeek bij Het Vermoeden.