Schelpen, vissen, octopussen, walvissen, maar ook vogels, bloemen en bomen bevolken de verhalen van Ineke Riem. De hoofdpersonen zijn wel steeds mensen, van diverse leeftijden en in plaatsen over de hele wereld. Allemaal durven ze diep in hun ziel te kijken en als lezer kijk ik mee. Het is ontroerend om te lezen en ik krijg kippenvel van de prachtige zinnen. Het doet me denken aan de verhalen van Konstantin Paustovski, die ook zo goed is in observeren en beschrijven van mensen en landschappen.

Het verhaal Wiederkehr is één van mijn favorieten. Een dichter gaat terug naar de stad waar hij als kind een tijdje woonde, voor een poëziefestival. Een paar van de verzen die hij zal voordragen, zijn verwerkt in het verhaal. En ook hier komen de zeedieren naar boven:

de stad heeft vandaag vele armen om hem heen geslagen, ze lijkt een reuzenoctopus uit diepzee. Hij weet niet of hij zich zal kunnen losmaken uit de omhelzing.

Met een paar bloggers hebben we Ineke geïnterviewd over dit boek, met vragen over het schrijfproces en haar inspiratie. Ze vertelde dat ze verwachtte om veel over bomen te gaan schrijven, maar telkens kwamen de zeedieren tevoorschijn. De onderwaterwereld staat symbool voor je innerlijke wereld en je onderbewuste, waar je als een diepzeeduiker moeite voor moet doen om erbij te komen. Het kan er ook donker zijn.

Volgens mijn dochter zijn we allemaal onzichtbaar verbonden. Als de sterren van een sterrenbeeld en de bomen in het bos… maar ik voel het niet…

Het centrale thema van eenzaamheid en verbinding komt terug in de vorm. Er is een toneelstuk in zeven scènes. Er zijn tekeningen van schelpen en achterin staat een foto van een bos met mammoetbomen. De plaats en tijd van een verhaal zijn steeds een verrassing. Hier en daar herken ik een personage uit een vorig verhaal terug. Naast de natuurmotieven komt de voorbije liefde steeds terug, die vaak tragisch is maar ook mooie herinneringen heeft achtergelaten. 

Na het gesprek met de schrijver lees ik het hele boek nog een keer, om me weer te laven aan de prachtige beschrijvingen van bomen, dieren en emoties, letterlijk en in metaforen. Ik ontdek nog meer verbanden tussen de verhalen en pak er een potlood bij om mooie zinnen te markeren. Het geheel is zeer doordacht. Ineke vindt dat kunst uit je tenen moet komen: het moet doorvoeld zijn en weergeven wat je ten diepste beweegt. Dat komt allemaal naar boven in Onderwaterverhalen.

Met dank aan Cathelijne Esser en uitgeverij De Arbeiderspers.

Lees ook wat Jannie en Sue over dit boek schreven. Het blogartikel van Johanna volgt binnenkort.