In 2065 begraaft Maria haar man Aron. Ze vindt het een heel naar idee dat hij nu onder de koude aarde ligt. Haar zoon Seth, die normaal in Oeganda woont, logeert bij haar. Maar hij is vaak op stap, onder andere om een plek in een verzorgingstehuis te vinden voor zijn moeder. Maria ziet dat niet zitten, want dan kan ze haar twee katten niet meenemen.

Maria’s gedachten zijn vaak warrig en Marieke van Meijeren geeft dat op een poëtische manier weer. In het begin kost het me daarom moeite om in het verhaal te komen, ook omdat er veel flashbacks naar vroeger zijn. Die gaan met name over de tijd dat Seth een peuter was en Maria gedwongen werd opgenomen op een psychiatrische afdeling. Ze was depressief doordat ze in Afrika in een oorlogsgebied had geleefd. Maar dat haar kind tijdelijk door anderen werd verzorgd, leverde ook een trauma op.

Op de achterkant van het boek ligt de nadruk op Maria’s opname, maar het verhaal gaat vooral over de oudere Maria. Wat me opvalt is dat je aan niets merkt dat het 2065 is. Alles in de omgeving is hetzelfde als nu, wat mij onwaarschijnlijk lijkt.

Seth wordt verder niet zo uitgewerkt, maar Maria wordt wel heel realistisch neergezet. Ze is streng gelovig opgevoed en dat heeft haar hele leven een rol gespeeld, wat zich uit in spirituele gedachten over Jezus. Net als vroeger is ze nog steeds gek op kunst. Toen ging ze naar voorstellingen en tentoonstellingen, maar nu bladert ze in de kunstboeken en koopt ze tekenspullen in het winkeltje in de stad.

Maria besluit om samen met Seth een grafmonument voor Aron te maken. Ze tekent een ontwerp op papier en daarna zetten ze het beeld van een danseres met schelpen en mozaïek samen in elkaar. Er is spanning, maar het samen werken doet ze goed.

De schrijfstijl past goed bij een demente oudere: soms is Maria heel helder, dan weer verward. Het maakt niet zo veel indruk op me als andere boeken over dit thema, zoals Hersenschimmen van Bernlef of Gestameld liedboek van Erwin Mortier. Misschien komt het doordat Maria al niet meer zo helder is dat ze zich enorm verzet tegen het verzorgingstehuis. Ze is in haar eigen wereld met de katten, de kunst en Jezus. Ze rouwt, maar kan zich een moment later weer in iets kleins verliezen. Dat is ergens ook wel mooi. De verhuizing wordt niet meer beschreven; het eindigt met een dromerige beschrijving van Maria die haar eigen begrafenis aanschouwt. Ik hoop dat ze uiteindelijk haar man terugziet, daarboven, in Een hemel zonder schroeven.