Een paar maanden geleden plaatste ik een poll met vier boeken, waarbij Een handvol sneeuw op de tweede plaats kwam, na Stephen King. Mijn aandacht werd al getrokken door de mooie voorkant van dit boek, maar ook de beschrijving maakte me nieuwsgierig. Afgelopen zaterdag kreeg de Duitse auteur Jenny Erpenbeck samen met vertaler Elly Schippers de Europese Literatuurprijs uitgereikt voor dit boek en daarom besloot ik het nu te lezen.

Aan het begin van de twintigste eeuw wordt er in Galicië (in Polen, niet in Spanje) een meisje geboren. Na acht maanden overlijdt ze in een koude nacht. Haar katholieke vader verdwijnt zomaar; hij vertrekt naar Amerika. Haar joodse moeder gaat weer bij haar moeder wonen en samen runnen ze een kruidenierswinkel. In korte hoofdstukken wordt afwisselend verteld hoe het de man en de vrouw vergaat. De man observeert emigranten die in hun nieuwe land aankomen en maar moeten afwachten of ze wel echt naar binnen mogen of dat ze de lange bootreis terug moeten gaan maken. De vrouw gaat af en toe naar bed met een man om zich een nieuw paar kousen of een nieuwe jurk te kunnen veroorloven.

Maar stel nu eens dat het heel anders was gegaan. Stel dat in die ene nacht de moeder wél wist wat ze met het blauw aangelopen kind moest doen. Ze pakte een handvol sneeuw en stopte het bij het kindje onder de kleren. Het kind ging weer ademen. Die nacht zou tot een vage herinnering worden. Er wordt nog een dochter geboren. Het gezin verhuist naar Wenen, waar ze de oorlog meemaken. Ze lijden honger en kou. Jenny Erpenbeck vertelt het op een haast poëtische, observerende manier. Aan het einde van dit deel overlijdt de dochter.

Weer volgt een overweging: wat als de samenloop van omstandigheden net een beetje anders was en de dochter zou verder leven? In het derde deel is ze in Moskou beland. Ze is actief communist. De bijzondere schrijfstijl zorgt er nu voor dat ik het verhaal moeilijk kan volgen. Maar ik ben al over de helft van het boek en wil het niet zomaar opgeven. Ook aan het einde van dit deel komt ze te overlijden en in het vierde deel wordt verteld wat er zou zijn gebeurd als het toch een beetje anders was gegaan. De hoofdpersoon verhuist naar Berlijn. Het vijfde deel speelt ook daar, maar dan na de val van de muur.

Ik ben de verbinding met de hoofdpersonen halverwege kwijtgeraakt. Het boek is erg mooi geschreven, maar ik voel me niet meer betrokken. Wellicht komt dat doordat het verhaal steeds een stukje terug in de tijd gaat en dan een andere wending neemt. Zo is het moeilijker om mee te leven. Of zou het toch liggen aan de poëtische schrijfstijl? Een handvol sneeuw is een bijzonder boek met een originele vorm, maar ik ben blij dat ik het achter de rug heb.