Bij mijn vorige werkgever hing er op mijn kamer een grote wereldkaart. Regelmatig gebruikten collega’s die kaart om aan te wijzen waar ze op vakantie waren geweest of waar ze nog graag heen zouden willen. Kaarten spreken tot de verbeelding. Ook Judith Schalansky is gefascineerd door landkaarten. Voor De atlas van afgelegen eilanden, waarvan nu een pocketeditie is verschenen, dook ze de archieven in. Ze beschrijft vijftig eilanden die ze nooit zal bezoeken. Bij het lezen wordt ook wel duidelijk waarom: ze zijn zo afgelegen en vaak zo onherbergzaam dat je er het liefst alleen vanuit je luie stoel heen reist. Bovendien merkt ze op:

Als je de hele aardbol kunt bereizen, bestaat de echte uitdaging erin thuis te blijven en de wereld daarvandaan te ontdekken.

Het boek is prachtig vormgegeven, waardoor het al een mooie ervaring is om er zomaar door te bladeren. De schutbladen vormen samen wereldkaarten, voor het overzicht. Verder is het boek ingedeeld naar de vijf oceanen die onze aarde telt. Van elke oceaan is een kaart opgenomen waarop je kunt zien hoe ver de eilanden van het vasteland liggen.

Elk eiland begint met een beschrijving en een landkaart. Bij de beschrijving is ook een klein plaatje waarop de locatie is aangegeven op de wereldbol. Aan zulke details kan je zien dat er goed over de indeling is nagedacht. De landkaartjes hebben allemaal dezelfde schaal. Daardoor bedekken sommige eilanden bijna de hele bladzijde, maar andere zijn heel klein. Dat geeft mooi weer hoe eenzaam het eiland daar in de oceaan ligt en hoe klein het is ten opzichte van die grote zee. Ik vind het heerlijk om naar de exotische namen te kijken van de bergen en de kapen van een eiland.

Daarna volgt een tekst over het eiland. Soms vind ik het iets te beknopt, maar het zorgt wel voor een extra mysterieuze sfeer. Historische verhalen, maar ook mythes en legenden worden verteld. Wat echt is gebeurd en wat niet, dat doet er niet toe. Judith Schalansky vertelt het met verve en Goverdien Hauth-Grubben heeft voor een goede vertaling uit het Duits gezorgd. De verhalen zijn om van te smullen. Het gaat over ontdekkingsreizigers en eilandbewoners, over vreemde dieren en over extreme weersomstandigheden. Er wordt vaak schipbreuk geleden en de teleurstelling is groot als een eiland niets blijkt te bieden. Toch hebben landen gevochten om bepaalde eilanden aan hun territorium toe te voegen.

Dit boek is de ultieme ervaring van armchair travelling. Ik heb er zeer van genoten en dit boek krijgt een mooie plaats in mijn boekenkast, zodat ik af en toe nog eens kan afreizen naar zo’n ver, vreemd oord, om me dan gelukkig te prijzen dat ik niet op een afgelegen eiland zit.

Lees ook wat Suzanne van deze atlas vond. Met dank aan uitgeverij Signatuur voor het opsturen van een recensie-exemplaar.