De Poolse filosoof Barbara Skarga zat elf jaar gevangen in Rusland, omdat ze tijdens de Tweede Wereldoorlog actief was in het verzet. Jaren later heeft ze haar herinneringen beschreven in Na de bevrijding, wat voor het eerst werd gepubliceerd in 1985 in het Pools. Pas geleden is deze Nederlandstalige editie verschenen. Vroeger had iedereen De Goelag Archipel van Aleksandr Solzjenitsyn in de kast staan, waarin de Rus vertelt over zijn jaren in de kampen. Ik heb het nog niet gelezen. Dit boek is geschreven door een buitenlandse vrouw en die beleeft het toch heel anders dan een Russische man.

Barbara bracht eerst anderhalf jaar door in de gevangenis. Daar zat een hele groep vrouwen samen in een kale cel. Het enige meubelstuk was een lage tafel. En er was een parasja: een emmer waarmee water werd gehaald en als die dan weer leeg was deden ze hun behoefte erin. Het licht ging nooit uit en de dekens waren erg dun. Maar het was nooit koud, want de vrouwen lagen dicht bij elkaar.
Na de gevangenis zat Barbara in verschillende kampen, waar ze diverse werkzaamheden uitvoerde. Zo was ze verpleegster in een hospitaal. Ook werkte ze in een baksteenfabriek midden in de Siberische steppe. In de winter kan het daar wel vijftig graden vriezen en in de zomer is het er zeer warm. Ontsnappen had geen zin, want de dichtstbijzijnde stad was 800 kilometer verderop. Alleen per trein kon je er komen en vertrekken.
Verder lezen