Na de bevrijding – Barbara Skarga

De Poolse filosoof Barbara Skarga zat elf jaar gevangen in Rusland, omdat ze tijdens de Tweede Wereldoorlog actief was in het verzet. Jaren later heeft ze haar herinneringen beschreven in Na de bevrijding, wat voor het eerst werd gepubliceerd in 1985 in het Pools. Pas geleden is deze Nederlandstalige editie verschenen. Vroeger had iedereen De Goelag Archipel van Aleksandr Solzjenitsyn in de kast staan, waarin de Rus vertelt over zijn jaren in de kampen. Ik heb het nog niet gelezen. Dit boek is geschreven door een buitenlandse vrouw en die beleeft het toch heel anders dan een Russische man.

Barbara bracht eerst anderhalf jaar door in de gevangenis. Daar zat een hele groep vrouwen samen in een kale cel. Het enige meubelstuk was een lage tafel. En er was een parasja: een emmer waarmee water werd gehaald en als die dan weer leeg was deden ze hun behoefte erin. Het licht ging nooit uit en de dekens waren erg dun. Maar het was nooit koud, want de vrouwen lagen dicht bij elkaar.

Na de gevangenis zat Barbara in verschillende kampen, waar ze diverse werkzaamheden uitvoerde. Zo was ze verpleegster in een hospitaal. Ook werkte ze in een baksteenfabriek midden in de Siberische steppe. In de winter kan het daar wel vijftig graden vriezen en in de zomer is het er zeer warm. Ontsnappen had geen zin, want de dichtstbijzijnde stad was 800 kilometer verderop. Alleen per trein kon je er komen en vertrekken.

Verder lezen

Jaag je ploeg over de botten van de doden – Olga Tokarczuk

In een Pools gehucht woont een oudere vrouw. Ze is één van de drie inwoners die er de winter doorbrengen en ze houdt dan de huizen in de gaten van degenen die er alleen in de zomer wonen. Verder is deze mevrouw Duszejko lerares Engels. Ze houdt meer van kinderen en dieren dan van grote mensen. Eerst woonde ze nog samen met twee honden, maar die zijn verdwenen. Ze is ervan overtuigd dat de jagers ze hebben vermoord. Ze vindt het al vreselijk dat er op allerlei wilde dieren wordt geschoten, maar dat haar eigen meisjes er nu de dupe van zijn geworden is onverteerbaar.

Elke daad gaat uiteindelijk in de vorm van kleine fotontrillingen de Kosmos in, als een film, en zal tot het einde der tijden door de planeten worden bekeken.

Olga Tokarczuk laat de wereld zien door de ogen van Janina Duszejko. Wat als eerste opvalt is dat bepaalde woorden met een hoofdletter beginnen: Reeën, Nacht, Eksters, maar ook Woede, Politie en Straf. Ik denk dat het een manier is om die woorden nadruk te geven. Mevrouw Duszejko geeft mensen vaak een bijnaam, omdat ze hun echte namen maar willekeurig vindt en moeilijk te onthouden. In het begin vind ik Eunjer een rare naam voor een Poolse buurman, maar dat blijkt een Nederlands woord dat zoiets betekent als ‘een magisch wezen met boze bedoelingen’. Ik ben wel benieuwd wat de beweegredenen van vertalers Charlotte Pothuizen en Dirk Zijlstra is geweest om deze term te gebruiken. Zij hebben verder voortreffelijk werk geleverd.

Verder lezen

De laatste wens – Andrzej Sapkowski

Op Boekmeter is een groepje enthousiaste lezers actief. Elk kwartaal wordt er een boek gekozen om samen te lezen en te bespreken. Ik heb nog maar één keer eerder meegedaan, omdat de stemmers over het algemeen niet dezelfde smaak hebben als ik. Voor dit kwartaal besloot ik om toch eens deel te nemen, want ik was wel nieuwsgierig naar deze Poolse fantasy. Dat kom je toch niet vaak tegen. Vlak nadat ik dit boek uit de bibliotheek had gehaald, vond ik een Pools fantasyboek in mijn eigen kast. Geen idee waar dat vandaan is gekomen; het lijkt wel magie…

De laatste wens bestaat uit zes avonturen die Geralt van Rivia heeft beleefd. Hij is een hekser: iemand die ingehuurd kan worden om bedreigende wezens om te brengen, zoals een kikimora, chimaera, striga of zwelgvamp. Als je niet meer weet wat dat voor monster is, kan je achterin kijken voor de lijst met omschrijvingen. De zes verhalen worden afgewisseld door een zevende verhaallijn in het heden, waarin Geralt herstelt in een heiligdom waar hij wordt verzorgd door een priesteres. Blijkbaar is het er bij zijn laatste gevecht nogal heftig aan toe gegaan. Verder lezen