Sinds kort is er een whatsapp-boekenclub die om klassiekers draait. Het idee is om eens in de twee maanden een gouwe ouwe te kiezen en die op een bepaalde avond te bespreken via de app. Het begint meteen goed met deze dikke Russische klassieker, die voor het eerst verscheen in 1858.

Ilja Iljitsj Oblomov komt de eerste tweehonderd bladzijden amper zijn bed uit. Dat klinkt saai, maar het is geweldig beschreven, tot in detail. Alles in het huishouden van Oblomov is tot stilstand gekomen. Hijzelf ligt veel te slapen. Alleen om wat te eten is hij nog te porren. Huisknecht Zachar zorgt daar nog wel voor, maar van schoonmaken komt niks terecht. Oblomov is eigenaar van een landgoed, dat hij van zijn vader heeft geërfd. Hij zou daar eens goed orde op zaken moeten stellen, maar daar ziet hij zo tegenop dat hij het steeds uitstelt en in de stad blijft. Zelfs het schrijven van een eenvoudige brief lukt hem niet meer.

Wie zijn pen in de inktpot doopte zou daar slechts een verschrikt zoemende vlieg uit opjagen.

Wat is hier aan de hand? Is deze man depressief? Hoe is hij zo geworden? Daar krijg je als lezer een soort antwoord op in de vorm van een droom. Meestal heb ik een hekel aan dromen in boeken, omdat ze vaak erg wazig zijn. Maar dit is meer een herinnering aan Oblomovs jeugd op het landgoed. Zijn ouders waren als beheerders gewend om al het werk over te laten aan hun boeren en bedienden. De kleine Oblomov werd aangemoedigd om zo weinig mogelijk zelf te doen. Wel moest hij naar school in een dorp verderop. Daar leerde hij Andrej Stolz kennen, waarmee hij altijd bevriend is gebleven.

Stolz en anderen blijven Oblomov bezoeken. Sommigen doen dat om bij hem te eten en hem kleding en geld af te troggelen. Stolz probeert Oblomov aan te sporen om weer te gaan leven, om te gaan reizen en om zijn landgoed goed te beheren. Het komt er steeds maar niet van. Totdat Oblomov via Stolz in contact komt met Olga. Ze kan prachtig zingen en Oblomov valt als een blok voor haar. Olga hoopt om hem te kunnen inspireren om wat van zijn leven te maken. Ivan Gontsjarov beschrijft helder hoe de verhouding tussen Olga en Oblomov is.

Zelf zag ze dat zij, ondanks haar jeugd, de hoofdrol in deze affaire zou moeten spelen, dat ze van hem slechts diepe genegenheid kon verwachten, hartsochtelijk-luie onderworpenheid, eeuwige harmonie met elke polsslag van haar, maar volkomen willoosheid en een volmaakt gebrek aan positieve ideeën.

Oblomov is een oprechte man en Olga is vol energie. De liefde verloopt echter niet soepel, wat resulteert in een wat moeizamer gedeelte van het verhaal. Maar de meeste van de honderden bladzijden heb ik mij prima vermaakt. Dialogen worden afgewisseld met filosofische gedachten in mooie zinnen. Anders dan in andere Russische klassiekers is het aantal personages beperkt. In het begin komen er wel wat namen voorbij, maar die blijken niet allemaal relevant. Het is daardoor goed te volgen. De vertaling van Arthur Langeveld uit 1994 is elegant en vloeiend.

Oblomov is een prachtig boek. Ik zal dit personage niet snel vergeten. En als ik een beetje lui ben, dan heb ik daar voortaan een mooi woord voor: oblomovisme.