Marthe is met haar gezin op vakantie. Op een Frans eiland zijn ze met z’n vijven op het strand. Haar dochter leest een boek, haar jongste zoon graaft een geul in het zand en haar oudste is met haar man in de zee. Als die twee al een tijdje onzichtbaar zijn geworden, raakt Marthe in paniek. Ze zullen toch niet verdrinken… Rustig blijven, ademhalen, spreekt ze zichzelf toe.

Dan springt het verhaal naar vier jaar eerder. Marthe werkt aan de vertaling van een Frans boek. Ze houdt van dit werk, maar deze keer wil het niet vlotten. Ze vraagt uitstel en dat wordt afstel. Haar gedachten zijn wazig. Ook het huishouden lijdt eronder. Tegelijkertijd is ze doodsbang dat haar kinderen of haar man iets ergs zal overkomen. Haar man Barend probeert tot haar door te dringen en ook haar ouders en haar zus hebben door dat het niet goed gaat.

In terugblikken kom je als lezer te weten hoe Marthe en Barend elkaar ontmoet hebben. Verder terug in de tijd is Marthe als kind al anders dan anderen. Ze zwijgt, want ze mag de stemmen in haar hoofd niet naar buiten laten komen.

In haar indrukwekkende boek Parnassia, over de Tweede Wereldoorlog, sprak de schrijfstijl van Josha Zwaan mij al aan. Daarom nam ik Dwaallicht mee op vakantie. Terwijl ik me door dikke klassieker De naam van de roos probeer te worstelen, is het een verademing om haar vlotte zinnen te lezen. Bovendien ben ik steeds nieuwsgierig hoe het verdergaat met Marthe. ‘Neem die pillen toch!’ denk ik haar toe. De antipsychotica geven haar helderheid in haar hoofd, maar maken haar ook vlak en dat wil ze niet. Ze ontsnapt uit het psychiatrische ziekenhuis waar ze is opgenomen en belandt dan tussen de zwervers. Op straat en in inloophuizen ontmoet ze lotgenoten.

Als lezer weet je al dat het goed komt, want aan het begin is ze immers op vakantie met haar gezin. Maar tijdens het lezen vergeet ik dat nogal eens en voel mee met Marthes verwarring. Soms wisselt het perspectief naar Barend, die zich ook machteloos en wanhopig voelt. Cello spelen helpt om dit te uiten, maar op een gegeven moment neemt hij toch een impulsieve beslissing en dat levert ook spannende scènes op. Binnen een paar dagen heb ik het boek uit. Het is niet dik, maar nu ik erop terugkijk, zie ik eigenlijk pas hoe rijk het is: het gaat over muziek en poëzie, ouders en kinderen, grote liefde, religie, psychiatrische ziekte, leven op straat, natuur. Josha Zwaan verstaat de kunst om op een toegankelijke manier over zware thema’s te schrijven. Ik wil zeker meer van haar lezen.

Lees ook wat Jannie over dit boek schreef.