De Maleisische rechter Teoh Yun Ling is net met vervroegd pensioen gegaan en kijkt terug op haar leven. Ze is teruggekeerd naar een bijzondere plek: Yugiri, wat avondnevel betekent. Hier is een Japanse tuin, aangelegd door Aritomo. Die was ooit hovenier van de Japanse keizer. Yun Ling heeft zijn bezittingen geërfd. Er is altijd veel belangstelling geweest voor Aritomo’s werk, waaronder zijn tuin en houtsnedes. Nu wil Yun Ling zorgen dat het bewaard blijft, ook als zij er niet meer is. Ze lijdt namelijk aan een ziekte die haar taalvermogen aantast.

De tuin van de avondnevel is een complex verhaal. In het begin van het boek kost het me moeite om te begrijpen wie de hoofdpersonen zijn. Vanuit het heden kijkt Yun Ling terug op de periode tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog, waarin Japan ook Maleisië aanviel. Yun Ling was de enige overlevende van een jappenkamp. Daar wil ze liever niet aan terugdenken, maar het is duidelijk dat het altijd veel invloed op haar leven heeft gehad. Als jurist was ze betrokken bij de berechting van oorlogsmisdadigers. Ze hoopte hiermee de locatie van het kamp te achterhalen, waar haar zus Yun Hong begraven lag.

Voor de oorlog hadden de zussen met hun ouders een reis gemaakt naar Japan, waar ze prachtige tuinen bewonderden. In het kamp hielden de zussen elkaar op de been door te fantaseren over hun eigen Japanse tuin. Een paar jaar na de oorlog klopte Yun Ling aan bij Aritomo, met de vraag om een tuin aan te leggen ter ere van haar overleden zus. Aritomo nam die opdracht niet aan, maar Yun Ling mocht komen werken in zijn tuin Yugiri om het vak van hovenier te leren. Dat was in de periode dat communisten probeerden de macht over te nemen in Maleisië, wat ze uiteindelijk niet lukte.

Tan Twan Eng schrijft helder en beeldend. Vooral de beschrijvingen van de tuin vind ik erg mooi. Er zijn regelmatig poëtische zinnen, die goed zijn vertaald uit het Engels door Reintje Ghoos en Jan Pieter van der Sterre.

Er zat regen in de lucht en rook die tintelend en metalig, alsof hij was verschroeid door de bliksem die verscholen zat in de wolken. De geur voerde me terug naar de tijd in het kamp, toen mijn geest zich vastklampte aan het kleinste, onbeduidendste dingetje dat afleiding bood: een vlinder die in het struikgewas zweefde, een spinnenweb dat met zijden draadjes vastzat aan takjes en de wind zeefde om insecten te vangen.

Haar concrete herinneringen aan het jappenkamp beschrijft Yun Ling tegen het einde van het boek. Pas na haar pensioen komt ze te weten wat het doel van het kamp was. Ook ontdekt ze welke rol Aritomo in de oorlog heeft gespeeld, door gesprekken met een man die een boek wil maken met de houtsnedes van Aritomo. Ik vraag me af of sommige verbanden niet iets te toevallig zijn, maar het maakt het verhaal wel mooi af en het blijft spanning houden tot het einde.

Lees ook wat Anna over dit boek schreef.