In mijn laatste poll had ik vier boeken gezet waar ik een beetje tegenop zag. Louis Couperus won het net van Philippe Claudel. Eerder had ik van Couperus al Eline Vere gelezen, wat ik mooi vond, en als tiener was ik onder de indruk van De stille kracht. Ik verwachtte daarom dat Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan… me ook zou bevallen.
Het ouderwetse taalgebruik is weer even wennen, maar het leest al snel vlot. Couperus maakt lange zinnen met veel komma’s. Hij geeft gesprekken vrij letterlijk weer, inclusief haperingen, dat doet geen enkele moderne schrijver. Typisch is het taalgebruik van de oude dokter: ja-ja, zo-zo… Die drie puntjes komen veelvuldig terug. Sommige woorden hoor je nooit meer, zoals ‘bonhomie’ maar ook ‘versneukerend’, wat toch grappig klinkt. Meestal kan ik uit de context prima begrijpen wat het betekent.
Waar ik in het begin ook aan moet wennen zijn de vele personages. Dit boek gaat over een uitgebreide familie en het perspectief wisselt vaak. Bovendien zijn er drie vrouwen die Ottilie heten: de oude oma van 97, haar dochter van 60 en die heeft ook weer een dochter met dezelfde naam. Oma krijgt elke dag wel van iemand bezoek. Het doet me denken aan mijn eigen overgrootmoeder, waar ook altijd wel wat familieleden zaten. Maar bij deze oma gaan ze om de beurt naar haar toe, terwijl de anderen beneden wachten. Anders zou het te druk worden voor het oude mensje.
Naast de familie komt de oude meneer Takma vaak op bezoek. Hij heeft een geheim wat nooit is uitgesproken maar velen al wel hebben geraden: de middelste Ottilie is zijn dochter. Haar geboorte was ruim negen maanden na de dood van haar wettelijke vader. Nog een groter geheim is hoe die om het leven gekomen is. Het was een moord in Nederlandse-Indië waarvan in de loop van het boek de details uit de doeken worden gedaan. De ouderen denken dit geheim mee in hun graf te nemen, maar oom Harold, die destijds dertien jaar was, heeft het ook gezien.
Tussen de bedrijven door filosoferen diverse personages over het ouder worden. Lot Pauws, die nu 38 jaar is, lijkt het vreselijk om zo af te takelen als zijn oma. Hij worstelt nu al met het leven. Zijn huwelijk met de veel jongere Elly is liefdevol, maar hij heeft de nodige twijfels. Het stel reist naar Frankrijk en Italië.
Het is een aparte familie, met veel onuitgesproken gedoe. Misschien komt het door de veelheid aan personen dat ik me voor niemand echt interesseer. De vele herhalingen gaan me vervelen, zowel de gedachten die in kringetjes gaan en de gesprekken waarin steeds hetzelfde wordt gezegd, als de uitspraken die door het boek heen telkens terugkomen. Hoe het precies zit met die moord kan me ook weinig schelen. Kortom, dit viel me tegen. Wel ben ik benieuwd hoe ik De stille kracht nu zou ervaren: ben ik ongeduldiger dan vroeger geworden of zou ik het nog steeds zo’n knap boek vinden? Het staat in elk geval op het lijstje van te herlezen boeken.
Lees ook wat Inge over dit boek schreef.
Lalagè leest 
Grappig om jouw recensie te lezen, hoe anders jij het boek ervaren hebt. Zelf heb ik echt genoten van de focus op het kleine, want ondanks de vele personages gaat het naar mijn idee vooral om het familie gedoe en het geheim, en ik geef toe dat het taalgebruik voor mij ook wel sterk bijdroeg aan de positieve leeservaring.
LikeGeliked door 1 persoon
Toch wel zin om het opnieuw te gaan lezen. Ik ben blijkbaar alles vergeten. Dank je wel om het opnieuw onder de aandacht te brengen.
LikeLike
Heb nog nooit iets van Couperus gelezen (en ik woon nota bene in zijn stad), maar De stille kracht moet nog ergens in m’n boekenkast staan…
LikeGeliked door 1 persoon
Ik vind het leuk om te lezen hoe jij het boek ervaren hebt. Gewoon met onbevangen 21 eeuwse blik is het boek blijkbaar niet meer goed te volgen. Ik was steeds wel nieuwsgierig of en hoe het grote taboe van de moord en een buitenechtelijk kind “uit” zou komen. Hoewel ik dacht dat Couperus nog heel goed leesbaar is, moet je hem blijkbaar toch in zijn tijd plaatsen en lezen om hem te waarderen. Toch een eye opener voor mij.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik heb deze vroeger voor mijn lijst gelezen, en ook het toneelstuk gezien. Die toneelbewerking was mooi, en ik vond die toen (als tiener) erg verhelderend! Volgens mij heeft die cast er toen ook een hoorspel van gemaakt, dat is ook een aanrader.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik heb zowel van De stille kracht, als Van oude mensen een tv-serie gezien. Dan is het gemakkelijker de hoofdpersonen te herkennen en je er in te leven. Ik vond beide series erg boeiend. Mensen bleven er ook voor thuis. Op donderdagavond was het stil op straat. De stille kracht vond ik het mooiste, je had het gevoel echt in Indië te zijn, met de geluiden van de dieren en de stromende moessonregens op de achtergrond. Het mystieke en de geheime zaken die speelden werden er nog broeieriger door. Wat zou ik die serie graag nog eens terugzien.
LikeGeliked door 1 persoon
Precies, die sfeer vond ik zo knap beschreven! Ik kon me helemaal voorstellen hoe het was.
LikeLike
Hoi Jannie, de serie van “De stille kracht” is al vanaf 3,50 euro plus verzendkosten te koop op dvd via marktplaats. Hij wordt zeer regelmatig aangeboden. Groetjes, Erik
LikeGeliked door 1 persoon
Dank Erik! Ik ga eens opletten.
LikeLike