De bergen zingen is het eerste boek dat Nguyễn Phan Quế Mai in het Engels schreef, na een stapeltje romans in het Vietnamees. Het voordeel hiervan is dat ze bij het schrijven rekening heeft gehouden met lezers die de Vietnamese geschiedenis en cultuur niet kennen.

Op de een of andere manier wist ik dat er nooit meer oorlog zou komen als mensen bereid waren zich in elkaar te verdiepen en het licht van een andere cultuur te zien.

Hier is hoofdpersoon Huong aan het woord, die is geboren in 1960. Ze vertelt over haar leven vanaf 1972. Het eindigt met een terugblik in 2017. In de jaren zeventig is het oorlog in Vietnam. Huong woont bij haar oma, want haar ouders zijn allebei ver weg aan de frontlinie: haar vader als soldaat en haar moeder als arts. Maar ook in haar woonplaats Hanoi vallen regelmatig bommen en dan moet ze zo snel mogelijk een schuilput zien te vinden.

Haar oma heeft al een zeer bewogen leven achter de rug. Afgewisseld met Huongs belevenissen zijn er hoofdstukken met haar levensverhaal. Daarin gebeuren de gruwelijkste dingen. Familieleden zijn vermoord omdat ze land bezaten en een paar boeren in dienst hadden. Zij zelf is met vijf kinderen op het nippertje aan de dood ontsnapt door te vluchten.

Hier en daar zegt iemand iets in het Vietnamees en daarna volgt de vertaling. Ik vind dat echt wat toevoegen en ik probeer me voor te stellen hoe het klinkt. Het doet me ook terugdenken aan wat ik over het Vietnamees las in het eerste hoofdstuk van Babel, over de twintig grootste talen van de wereld. De vertaling naar het Nederlands van Mary Presser is prettig om te lezen. De Vietnamese spreekwoorden vind ik mooi gekozen.

Als de oorlog in Huongs tijd voorbij is, is de ellende nog lang niet afgelopen. Een oom komt terug zonder benen. Kinderen worden zwaar misvormd geboren doordat bij de oorlogsvoering giftige gassen zijn gebruikt. Huongs moeder komt getraumatiseerd thuis, maar van haar vader horen ze niks. En oom Minh is al sinds de vlucht van oma spoorloos.

De familieband is sterk, maar ook aangetast door de vreselijke keuzes die ze moesten maken om te overleven. Ook nu kiezen ze andere wegen: terwijl een oom zich aansluit bij de communistische partij en zich aan alle regels wil houden, is oma actief als handelaar op de zwarte markt. Dat wringt.

Ondertussen groeit Huong op en gaat naar school. Ze heeft geen vriendinnen, maar ontmoet een aardige jongen. Dat resulteert in een romantische verhaallijn, die enorm contrasteert met de oorlogsverhalen. Dit is een goede tegenhanger van de narigheid. Het helpt om door te zetten en dat heb ik nodig bij dit vrij dikke boek. Vietnam is meer dan alleen oorlog.

Lees ook wat Elske over dit boek schreef.