In de laatste 25 jaar is onze levensstijl meer dan ooit veranderd. Het internet speelt daar een grote rol in. Marleen Stikker was betrokken bij de introductie van het internet voor gewone mensen in Nederland, door het oprichten van De Digitale Stad in de jaren negentig. Hoe idealistisch het allemaal begon, beschrijft ze in het eerste deel van Het internet is stuk. Daarbij noemt ze erg veel namen: die deed dit en die bedacht dat. Dat is misschien leuk als je die mensen kent, maar het maakt de tekst taaier dan nodig. Andere stukken lezen wel vlot en het is bijzonder om te lezen hoe hackers en kunstenaars de eerste internetverbindingen in Amsterdam gebruikten. Zo zetten ze alle beleidsstukken van de gemeente Amsterdam online, zodat burgers goed beslagen ten ijs konden komen als ze inspraak wilden hebben in de gemeentelijke politiek.

De verwachtingen waren toen groot. Sommigen dachten zelfs dat de technologie de politiek overbodig zou maken. Maar er waren ook mensen die vanaf het begin de bedreigingen zagen: wat zou het internet betekenen voor het auteursrecht? En wie moest toezicht houden op de elektronische snelwegen? Marleen merkt op dat in de jaren negentig allerlei publieke voorzieningen werden geprivatiseerd en dat het daarom niet zo voor de hand lag dat de overheid er juist een taak bij zou krijgen.

In het tweede deel van het boek schetst ze een beeld van het internet zoals het nu is. Uitwisseling van data en gebruik van software bieden veel mogelijkheden, maar het geeft ook grote problemen. Dan kan je denken aan privacy en netneutraliteit, maar ook de belasting van ons ecosysteem doordat computers en datacentra ontzettend veel stroom gebruiken. Marleen trekt het nog breder en stelt ons economisch systeem en denken aan de kaak, dat gebaseerd is op groei.

In het derde deel beschrijft ze alternatieven, die gericht zijn op samenwerken in plaats van concurrentie. Ook doet ze voorstellen om de macht van de grootste techbedrijven te doorbreken. De grootste problemen van onze tijd kunnen alleen maar opgelost worden door betrokken burgers en een actieve overheid, die samen het systeem veranderen. Diverse organisaties zijn daar al mee bezig. De tekst van Het internet is stuk is hier en daar wat opsommerig, maar de boodschap ervan is boeiend en belangrijk.

Lees ook wat Marc van Oostendorp over dit boek schreef op Neerlandistiek.