De Amerikaanse schrijver Ted Chiang publiceert niet vaak een verhaal, maar als hij het doet is het zeer doordacht en hij heeft er al vele prijzen mee gewonnen. Ik kwam op zijn spoor doordat striptekenaar Barbara Stok De verhalen van jouw leven en anderen aanraadde. Dit is een bundeling van acht verhalen met een lengte tussen de vier en vijftig bladzijden.

Het eerste verhaal, De toren van Babel, vind ik fantastisch. De bouwers van de toren hebben het hemelgewelf bereikt en nu worden mijnwerkers naar boven gestuurd om daarin te gaan graven. De reis omhoog duurt een paar maanden. In de toren wonen hele gezinnen, die zelfs nog nooit beneden zijn geweest. Ze leven van wat er naar boven gebracht wordt en verbouwen groenten op balkons. Dit klinkt ongelooflijk, maar Ted Chiang zet het verhaal zo op en vertelt het zo beeldend dat ik het helemaal voor me zie.

De verhalen daarna zijn meer wetenschappelijk van aard. Begrijp gaat over een man die na hersenschade een behandeling krijgt waardoor hij hyperintelligent wordt. In Delen door nul heeft een vrouwelijke wiskundige een bewijs gevonden waardoor de hele rekenkunde op losse schroeven komt te staan. En in Het verhaal van jouw leven leert een taalkundige communiceren met buitenaardse wezens, die een andere waarneming van tijd hebben dan mensen.

Ik koos voor de Nederlandse vertaling omdat die te leen is in de online bibliotheek, maar de vertaling door Arie Storm valt me tegen. Het Engels schemert er nogal in door, zowel in zinsbouw als woordkeus. Ik blijf regelmatig steken doordat ik zit te bedenken wat een betere vertaling van een bepaalde zin zou zijn.

Het vijfde verhaal speelt zich af in de negentiende eeuw, maar wel met robots. De wetenschap van toen is gemengd met een soort science fiction, wat weer heel knap gedaan is, maar hier vind ik de uitwerking te uitgebreid en het wordt saai, dus dit verhaal lees ik wat vluchtiger. Het had van mij niet het langste verhaal van de bundel hoeven zijn. Daarna komt het kortste verhaal, iets metawetenschappelijks, leuk voor de liefhebber.

Vervolgens gaat het over hemel en hel. Ik moest al aan Belcampo denken, maar nu nog meer. Engelen brengen regelmatig een bezoek aan mensen en er zijn ook momenten waarop het aardoppervlak doorzichtig wordt en de levenden een blik op de helbewoners in het onderaardse kunnen werpen. Weten waar je overleden geliefde is beland heeft uiteraard invloed op je gedrag.

Tot slot wordt een nieuwe term geïntroduceerd: kijkisme, analoog aan racisme, maar dan wordt er onderscheid gemaakt op grond van hoe knap iemands gezicht is. In het verhaal is er een manier om te zorgen dat je niet meer kunt zien of iemand knap is en er zijn kinderen die daarmee opgroeien. Volwassenen mogen zelf bepalen of ze dit inzicht wel of niet willen hebben. Er komen diverse personen aan het woord die hun ervaringen hiermee vertellen.

Het zijn alle acht originele, surrealistische verhalen, maar het eerste blijft mijn favoriet.