Wie het mooist valt gaat over Ana, die tien jaar is als in Joegoslavië oorlog uitbreekt. Kroatië wil zich onafhankelijk maken. Ineens wordt er onderscheid gemaakt tussen Kroatische en Servische buren. Maar door de ogen van een kind verandert er nog niet zo veel. Ana fietst door Zagreb met haar vriendje Luka en ze gaan gewoon naar school. Wel moeten ze af en toe een schuilkelder in als het luchtalarm gaat. Verder worden de winkels leger, de elektriciteit hapert steeds vaker en op een dag komt er geen water meer uit de kraan. Op televisie zien ze dat het 100 kilometer verderop aan de grens wordt gevochten.

In het begin aarzel ik nog bij de vertaling door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap, omdat ik een paar woorden tegenkom die niet logisch vertaald zijn. Maar verderop gebeurt dat niet meer. Het leest als een trein en ik heb er geen spijt van dat ik voor de vertaling in plaats van het Engelse Girl at war heb gekozen. 

Dan gebeurt er iets gruwelijks, wat het leven van Ana voorgoed verandert. Sara Nović kiest ervoor om het verhaal daarna te laten verspringen naar tien jaar later. Ana studeert in New York en heeft de gebeurtenissen uit haar jeugd diep weggestopt. Ze vertelt nooit aan iemand waar ze echt vandaan komt. Toch is er iemand die haar nog van vroeger kent en ze wordt gevraagd om een praatje te houden bij de VN over haar ervaringen als kind in de oorlog. Alle herinneringen komen weer boven. Ana is helemaal van slag en kan niet slapen. Ze besluit om terug te gaan naar Kroatië. In Zagreb gaat ze op zoek naar haar oude vriend Luka.

In het volgende deel wordt pas verteld wat Ana is overkomen na die vreselijke gebeurtenis. Alle volwassen mannen zijn opgeroepen om te vechten aan het front. Daardoor lopen kinderen en opa’s met geweren rond om zich te verdedigen tegen de vijand. De enige reden dat ze niet meteen worden doodgeschoten is dat er voedselpakketten van de VN kwamen, die de militairen onderscheppen voor zichzelf.

Ana ontsnapt een paar keer aan de dood, door hulp van anderen en doordat ze hard kan rennen. Van veel mensen die dicht bij haar stonden, weet ze jarenlang niet of ze nog leven. Door de manier waarop Sara Nović het vertelt, ben ik helemaal meegesleept in het verhaal en heeft het indruk gemaakt. Voor oorlogsfeiten moet je andere boeken lezen. Dit gaat over wat oorlog met een kind doet. Maar je kunt het nog breder trekken: elk mens wil geliefd worden en het is extra fijn als dat door iemand is die je als kind ook al kende en die weet wat je hebt meegemaakt.

Dit boek las ik tegelijkertijd met Karin en haar blog verschijnt ook vandaag.