Gilbert heeft gedroomd dat zijn vrouw hem heeft bedrogen. Zij ontkent alles, maar hij kan het niet van zich af zetten, grist wat spullen bij elkaar en vertrekt naar Schiphol. Daar neemt hij de eerste intercontinentale vlucht die hij kan krijgen. Zo belandt Gilbert in Japan. Op het vliegveld aldaar koopt hij wat klassieke Japanse boeken, waaronder de werken van Bashō, een monnik en dichter uit de zeventiende eeuw.

Wat moest hij hier? Hij bevond zich, zo zei hij bij zichzelf, heel ver weg van alles waarmee hij ooit vertrouwd was geraakt. Hij had zich rechtstreeks naar het alleronbekendste begeven, naar de onbekendste omgeving die je maar kon bedenken, en het naargeestige daaraan was dat deze omgeving niet in de verste verte naargeestig overkwam, maar alleen maar functioneel, ietwat protserig en steriel.

Op het treinstation komt Gilbert een jonge Japanner tegen die van plan is zelfmoord te plegen, maar hij staat een beetje te treuzelen bij het spoor. Is dit wel de juiste plek? Het loopt erop uit dat Gilbert deze jonge man, Yosa, meeneemt naar zijn hotelkamer. Als Gilbert de haiku’s van Bashō leest, raakt hij bijzonder geïnspireerd. Daarom wil hij dezelfde pelgrimstocht afleggen, naar De pijnboomeilanden. Maar Yosa wil liever naar de plaatsen in zijn handboek voor zelfmoord, om te kijken waar hij het beste kan sterven. Hij schaamt zich namelijk enorm voor zijn leven dat gedoemd is te mislukken, ook al wijst nog niets daarop.

De mannen gaan samen op reis, als eerste naar het ‘zelfmoordbos’. Marion Poschmann beschrijft het als eng en mooi tegelijk. Er volgen nog meer plekken. De nadruk ligt niet zozeer op de praktische details van het reizen, als wel op de indrukken van Gilbert. De bomen worden op een poëtische manier beschreven en Gilbert schrijft samen met Yosa eigen haiku’s. Annemarie Vlaming heeft voor een elegante vertaling gezorgd. Er bestaat alleen geen Nederlandse vertaling voor het Duitse woord fernweh en daarom heeft ze dat maar laten staan. Ik moest het opzoeken: fernweh is het verlangen om weg te gaan van huis, in tegenstelling tot heimwee, waarbij je naar thuis verlangt.

Gilbert schrijft ook af en toe een bericht aan zijn vrouw, die niet gelooft dat hij in Japan is:

Een reisgids naar de pijnboomeilanden zou de route moeten beschrijven die daarheen leidt. De uiterlijke route is snel uitgelegd. Je stapt in de trein en je bent er. De beslissende vraag luidt echter: leidt deze route ook op een innerlijke manier naar het fenomeen van de Japanse zwarte den, zodat je uiteindelijk in staat bent om een boom te zíén?

Dan volgt nog wat gefilosofeer over de toestand tussen slapen en waken. Of Gilberts vrouw antwoordt weet ik niet en in welk land ze elkaar weer zullen zien blijft ook een raadsel. De dromerige sfeer, waarin soms de grens tussen werkelijkheid en fantasie wordt opgezocht, doet me een beetje denken aan Murakami. Kortom, dit dunne boek zit boordevol symboliek en mooie zinnen.

Met dank aan uitgeverij Ambo|Anthos voor het recensie-exemplaar.