Op mijn boekenlijst stond The year of the flood van Margaret Atwood. In de bibliotheek ontdekte ik dat dit het middelste deel is van een trilogie. De boeken kunnen afzonderlijk van elkaar gelezen worden, maar ik besloot om braaf bij het eerste deel te beginnen: Oryx and Crake. Het derde deel is vorig jaar verschenen en heet MaddAddam. De boeken zijn ook naar het Nederlands vertaald. Het Engels is wel pittig, maar ik zou dit toch niet in vertaling willen lezen, vanwege de vele fantasiewoorden.

Oryx en Crake spelen belangrijke rollen in het boek, maar de hoofdpersoon is hun goede vriend Jimmy, die later Snowman is gaan heten. Het verhaal start op het moment dat Snowman één van de laatste nog overgebleven mensen is, of misschien wel de allerlaatste. Hij denkt terug aan hoe het zover gekomen is, startend bij zijn jeugd waarin hij Crake leerde kennen. Ik vond de jeugd van Snowman interessant, het schetst een beeld van de wereld in de jaren voor de fatale ramp. Dit speelt zich af in de nabije toekomst. De scènes uit het verleden van Jimmy worden afgewisseld met het leven van Snowman na de ramp. Hij moet zien te overleven en hij moet zorgen voor de Crakers: genetisch gemanipuleerde mensen die door Crake zijn gemaakt, naar zijn ideaalbeeld van de mens. De spanning wordt er goed in gehouden door deze afwisseling. Aan het begin wordt je nieuwsgierigheid gewekt en daarna wordt steeds meer onthuld van de geschiedenis die tot de fatale ramp heeft geleid.

Margaret Atwood heeft een rijke fantasie, soms tot in het absurde. Veel zaken vond ik erg goed uitgekiend, terwijl sommige andere wat minder geloofwaardig zijn, maar dat stoorde me niet. Dit boek is 11 jaar geleden geschreven is en daarom kloppen sommige dingen niet helemaal, omdat de ontwikkelingen op technisch vlak inmiddels een iets andere kant uit zijn gegaan. Genetische manipulatie en kruisingen van dieren komen veelvuldig voor. Dieren en mensen kunnen naar wens worden aangepast, met de Crakers als ultiem resultaat. Het levert oplossingen voor diverse problemen, maar brengt ook gevaren met zich mee. Ook klimaatverandering is duidelijk aanwezig, met extreme hitte en elke dag storm.

Natuurlijk komen ethische vragen dan om de hoek kijken: Jimmy vraagt zich af of het wel ethisch verantwoord is om een kip te maken zonder snavel, ogen en met minder hersenen zodat het ‘ding’ geen pijn kan voelen en bijna alleen uit kippenborst bestaat om op te eten. Er komen ook vegetariërs en veganisten voor in het boek, terwijl aan de andere kant veel mensen wel vlees blijven eten. Ze eten wel veel surrogaatvoedsel, omdat er blijkbaar tekorten zijn aan vlees, kaas, koffie en bier.

Oryx and Crake schetst een beeld van hoe onze toekomst eruit zou kunnen zien. Ik vermoed dat het weleens dichter bij de waarheid zou kunnen liggen dan wij ons kunnen voorstellen. Daarom denk ik dat de grote fantasie van fictie-schrijvers een belangrijke bijdrage kan leveren aan wetenschapsfilosofie en ethiek.