Planten zijn net buitenaardse wezens: ze zijn zo anders dan wij dat we niet inzien hoe intelligent ze zijn. In Briljant groen laat hoogleraar Stefano Mancuso je de schellen van de ogen vallen. Hij begint daarvoor met de visie van de meeste mensen op planten, die gevoed is door religie en filosofie. Het zit in onze cultuur dat we de mens als meest ontwikkelde wezen zien. Daarbij vergeten we dat planten meer dan 99,5% van de biomassa uitmaken. De meeste planten kunnen prima zonder mensen en andere dieren leven, maar wij kunnen onmogelijk zonder planten.

Terwijl dieren centrale organen hebben en alles wordt bestuurd vanuit de hersenen, zijn planten modulair opgebouwd. Als een stuk wordt aangevreten, kan de rest gewoon doorleven. Planten kunnen horen zonder oren, zien zonder ogen en zelfs in totaal een stuk of twintig zintuigen hebben. Zo kunnen ze diverse chemische stoffen waarnemen in de aarde. Ze gebruiken die stoffen ook om met elkaar te communiceren, bijvoorbeeld om te waarschuwen voor gevaar. Dit wist ik al uit Het verborgen leven van bomen.

Tot slot betoogt Mancuso waarom planten intelligent zijn en hoe wij mensen daarvan kunnen leren, bijvoorbeeld bij toepassingen in kunstmatige intelligentie. Het internet lijkt op het netwerk binnen een plant. Een ander voorbeeld is dat planten gebruikt kunnen worden voor onderzoek naar slaap, want ook zij kennen een dagelijkse rustperiode: denk maar aan planten die in de avond hun blaadjes in elkaar vouwen en in de ochtend weer open.

Het is een boeiend en leesbaar geheel geworden, ook dankzij medeschrijver en wetenschapsjournalist Alessandra Viola en de heldere vertaling uit het Italiaans door Etta Maris. Op een gegeven moment worden er wat dingen herhaald. Ik denk dat dit bewust is gedaan om het te benadrukken. Er worden heel wat Latijnse en Griekse vaktermen gebruikt. Die worden netjes uitgelegd en waar het kan staat er een Nederlands woord bij. Ik herken een aantal begrippen uit de biologielessen van vroeger, maar er is ook een heleboel bij waar ik nog nooit van heb gehoord. Mijn respect voor planten is gegroeid door dit interessante boek. Het is niet dik en het smaakt zeker naar meer. Op mijn verlanglijstje staan de andere drie boeken van Stefano Mancuso die in het Nederlands zijn vertaald, over hoe planten onze toekomst bepalen en over reizende planten. Er valt nog veel te ontdekken!