Vaak wordt een biografie geschreven nadat de hoofdpersoon ervan is overleden. Zo kan een volledig beeld gegeven worden van iemands leven, maar diegene kan er zelf niet meer aan bijdragen of er invloed op uitoefenen. In Aan het eind van de dag krijgt oud-minister Katharina Donker een brief van een jonge vrouw, Clara, die haar biografie wil gaan schrijven. Clara vraagt Katharina’s medewerking en dat maakt veel los. Zal ze haar informatie geven of niet? Maar vooral: hoe heeft ze het eigenlijk gedaan in haar leven? Is dat een biografie waard? Herinneringen komen boven en Katharina besluit die zelf op te schrijven. In dit boek staan de verhalen die ze juist niet in de biografie wil hebben. Het gaat amper over politiek, maar vooral over haar mannen en kinderen.

In het begin moet ik mijn hoofd er goed bij houden: er worden een aantal losse verhaallijnen neergezet uit verschillende tijden. Ik ga ervan uit dat de puzzelstukjes wel op hun plek zullen vallen, maar dat gebeurt niet met alles. Er wordt nergens teruggekeerd naar het begin. Ik vind het een onsamenhangend geheel. Katharina merkt daar zelf over op dat een levensverhaal nooit samenhangend is. Dat kan zijn, maar dit is fictie en als lezer vind ik het wel fijn als een boek niet als los zand aan elkaar hangt, zodat ik willekeurige bladzijden kan overslaan zonder iets te missen. Er zit wel een lijn in het verhaal, want de herinneringen zijn ongeveer chronologisch opgeschreven.

Katharina is geen sympathiek persoon en het lukt me niet zo goed om me in haar in te leven. Bij het nadenken over haar leven kijkt ze in oude fotoboeken en vindt ze brieven, bijvoorbeeld van haar ex Hugo. Bladzijden lang wordt daaruit geciteerd. Ik denk: ‘Wat kan die Hugo me nou schelen.’ Ik lees die brieven met een schuin oog. Toch zijn er ook stukken die me wel aanspreken, zoals de beschrijving van het leven in Suriname en later een scène waarin Katharina langsgaat bij haar demente moeder.

Nelleke Noordervliet kan bij vlagen mooi schrijven. Op andere plekken vind ik de metaforen erg gekunsteld overkomen en soms zijn het er gewoonweg te veel achter elkaar. Wat ik moet vinden van verwijzingen naar poëzie en klassieke literatuur weet ik niet zo goed. Soms is het op zijn plaats, andere keren vind ik het een beetje overdreven, net zoals het gebruik van bijvoeglijke naamwoorden waar ik nog nooit van heb gehoord, zoals ‘leptosome’, ‘sicelerende’, ‘geserreerde’ en tot drie keer toe ‘larmoyante’.

Alles bij elkaar is dit boek mij niet zo goed bevallen. Geef mij dan liever een echte biografie, zoals die van oud-minister Marga Klompé. Naar aanleiding van dit boek vraag ik me af wat zij van haar biografie gevonden zou hebben. Misschien is het maar goed dat ze die niet meer heeft kunnen lezen, want net als Katharina zal ze vast wel wat aan te merken hebben op haar eigen leven, in al haar bescheidenheid.

Dit boek heb ik gelezen voor de boekenclub ‘Een perfecte dag voor literatuur’. Klik om te lezen wat andere bloggers hier vandaag over hebben geschreven. Met dank aan uitgeverij Atlas Contact voor het recensie-exemplaar.