Als je meer wilt weten over het leven in China, moet je bij Eefje Rammeloo zijn. Zij woont als correspondent in Shanghai en schrijft onder andere voor dagblad Trouw. De afgelopen tijd bericht ze vooral over de strenge coronamaatregelen die China nog steeds ontregelen en waar nu ineens verandering in komt. In dit boek uit 2017 is daar uiteraard nog geen sprake van. De Chinese economie groeide als kool. Het geluk van de Chinezen is gebaseerd op een aantal artikelen waarin ze het dagelijks leven van Chinezen beschrijft.

Eefje portretteert allerlei mensen. Het is me vaak niet duidelijk wat hun voornaam en wat hun achternaam is. Soms komt de achternaam eerst, zoals in China gebruikelijk is, en soms komt de voornaam eerst. In het eerste hoofdstuk beschrijft ze vier middenklassegezinnen, van behoorlijk rijk naar vrij arm. Aan de hand van allerlei mensen komen diverse thema’s voorbij: hun woningen, werk, scholen, vrijetijdsbesteding en het beleid van de communistische regering. Ik vind het hoofdstuk over religie erg boeiend. Er zijn zowel legale als illegale kerken. Zowel het aantal christenen als het aantal moslims groeit.

Het leven van de doorsnee Chinees is enorm veranderd in de afgelopen decennia. Hele nieuwe steden werden gebouwd, vol wolkenkrabbers om al die mensen te huisvesten die vanaf het platteland naar de stad verhuisden. Sommigen hebben de benodigde toestemming daarvoor. Anderen niet, waardoor hun kinderen niet naar school mogen in de stad. Daardoor blijven veel kinderen achter bij hun opa en oma in het dorp, terwijl de ouders een klein appartementje in de grote stad betrekken. Sommige mensen kunnen zelf zo’n appartement kopen en dat is voor veel Chinezen het ultieme levensdoel, samen met het bezitten van een auto. Niet dat je daarmee snel van hier naar daar komt, want het stadsverkeer staat meestal muurvast.

De welvaart is toegenomen, maar de keerzijden zijn duidelijk. Veel mensen in de steden voelen zich eenzaam. De megasteden zijn gehuld in grote wolken luchtvervuiling. De Chinese regering wil wel graag verduurzamen en zet vol in op bijvoorbeeld zonnepanelen. Maar veel Chinezen hebben al genoeg moeite om hun brood te verdienen en dan worden er bijvoorbeeld toch illegaal kolen uit een gesloten mijn gehaald.

Eefje blijft niet in Shanghai, maar reist ook naar het westen van China om de Oeigoeren een gezicht te geven. En ze vertelt over Hongkong, dat zo lang Brits was en nu bij China hoort. Ook besteedt ze aandacht aan de invloed van de recente geschiedenis van China, zoals het eenkindbeleid dat een paar jaar geleden werd afgeschaft.

Dit boek leest gemakkelijk en het geeft je een goed beeld van het leven in het enorme China in deze tijd. Ik kijk uit naar Eefjes volgende boek, dat begin 2023 zal verschijnen en gaat over het leven onder de Chinese dictatuur.

Lees ook wat Jannie over dit boek schreef.