Hanna Bervoets is één van de jongste boekenweekgeschenkschrijvers ooit, in leeftijd tenminste. Ze heeft al een hele stapel romans en columnbundels geschreven, die ik op één na allemaal gelezen heb. Voor de boekenweek kocht ik Hanna’s kersverse eerste verhalenbundel en daarbij kreeg ik Wat wij zagen cadeau van de boekhandel.

Hanna kijkt als een antropoloog naar de wereld om zich heen. Ze schrijft vaak over nieuwe technologische ontwikkelingen die veel invloed hebben op ons leven. Ook deze keer heeft ze een actueel thema te pakken dat ik nog niet eerder tegenkwam in de literatuur. Hoofdpersoon Kayleigh werkt als moderator bij een online platform. Ze moet beoordelen of ze gerapporteerde teksten, foto’s en filmpjes verwijdert of dat ze mogen blijven staan. Dat gebeurt volgens een strak protocol dat regelmatig wordt bijgewerkt. De werknemers worden continu beoordeeld op hoeveel tickets ze verwerken en hoe goed ze zich aan de voorschriften houden.

De aanleiding van het verhaal is een advocaat die een rechtszaak wil aanspannen, omdat werknemers vaak psychische klachten ontwikkelen na het zien van allerlei gruwelijke beelden. Kayleigh legt in dit boekje uit waarom ze daar niet aan mee wil doen en daarmee wordt de spanning opgebouwd. Het heeft met een collega te maken. Dat ook zij last heeft van onder andere slapeloosheid, daar besteedt ze amper aandacht aan.

Veel collega-moderators worden vrienden doordat ze aan elkaar niet steeds hoeven te vertellen wat voor ergs ze online hebben gezien, iets waar buitenstaanders wel steeds naar vragen, tot ergernis van Kayleigh. De collega’s hangen vaak samen in de kroeg en er wordt veel geblowd. Zo wordt indirect heel duidelijk wat het effect is van dit werk, zonder het uit te kauwen.

Bij het lezen van dit boek hoorde ik vaak Hanna’s stem in mijn hoofd de zinnen voordragen. Daardoor kwam Kayleigh niet helemaal tot leven en de andere personen bleven ook wat plat. Toch hou ik nog steeds van Hanna’s schrijfstijl, die altijd lekker leest. Ze gebruikt geen wollige taal of vergezochte metaforen. Het gaat vooral om hoe mensen met elkaar omgaan.

Daarmee past dit verhaal goed bij Hanna’s oeuvre qua thematiek en stijl. Het zet me weer aan het denken over de maffe wereld die we met z’n allen hebben gemaakt; in dit geval de online gemeenschappen die zoveel invloed op het ‘echte’ leven kunnen hebben. Zou er een andere manier om te gore, intimiderende of kwetsende berichten te filteren? Grote tech-bedrijven proberen er algoritmes voor in te zetten, maar uiteindelijk zijn er toch mensen bij nodig. Ik weet zo geen oplossing en daar gaat het ook niet over in dit verhaal. Een fictieschrijver observeert, schrijft op en laat het dan aan de lezer om haar conclusies te trekken. Daarin is Hanna Bervoets zoals altijd weer goed geslaagd.

Lees ook wat Alek en Leesdame over dit boek schreven.