Inez van Dullemen was negentien jaar toen ze debuteerde. Bijna zeventig jaar later is ze gestopt met schrijven, maar ze kan het toch niet laten om herinneringen te noteren. Die fragmenten vormen samen De twee rivieren. Een aantal stukjes gaan over de vogels in haar tuin. Met sommige heeft ze een speciale band. Maar ze verlangt terug naar de prachtige natuur die ze zag op haar vele verre reizen, van Antarctica tot de jungle van Zuid-Amerika. Daar speelt zich ook het boek af dat ik acht jaar geleden van haar las: Het land van zwart en rood. Ik kan me er weinig van herinneren, maar wel dat ik het zo prachtig geschreven vond en dat ik meer van deze schrijver wilde lezen. Ook in dit laatste boek komen reizen veelvuldig aan bod en het is heerlijk om erover te lezen.

Reizen. Het is ook uitstel van leven, een dwarsdoorsnede van zien zonder er direct aan te hoeven deelnemen. Ik zit in een coupé, kan geen handelingen verrichten behalve de meest elementaire: eten, drinken, pissen, slapen, misschien wat lezen. Geen beslissingen hoeven nemen in je bestaan of dat van anderen. Het heeft iets van een droom, je wilt dat die eeuwig zal voortduren, deze lethargische toestand, even niet bestaan voor de buitenwereld, alleen jezelf weerspiegeld zien in het glas, een schimmig zelf dat met je meereist door de nacht.

Elk stukje duurt een halve tot drie bladzijden, dus dit boek is ideaal ter afwisseling met een dikke pil. Diverse herinneringen komen naar boven, bijvoorbeeld vriendschappen met andere schrijvers en ook aan de Tweede Wereldoorlog. Zeer ontroerend is het verslag van de jonge Inez die na het bombardement op Rotterdam op straat een zebra tegenkomt en naar de dierentuin gaat, waar ze al zo vaak is geweest. De dieren worden losgelaten door de verzorgers en het is een chaos.

Ook ouder worden is een thema dat telkens terugkomt:

Nu ik oud ben ervaar ik veel om mij heen als wonderlijk. Niet dat ik vroeger alles klakkeloos accepteerde, maar ik maakte vitaal deel uit van het volle leven. Nu ben ik meer toeschouwer, een nieuwe ervaring.

Dit boek vraagt wel om rustig lezen. Op een gegeven moment is er een geweldig mooie beschrijving van een reis naar de Himalaya. Daarna gaat het ineens over het Boekenbal, wat nogal een omschakeling is. Ik lees het in de trein en kies ervoor om nog even op de berg te blijven en niet verder te lezen. De twee rivieren is een zeer mooi boek en ik hoop dat het deze keer geen tien jaar duurt voor ik weer iets van deze fijne schrijfster zal lezen.

Kijk ook naar Inez van Dullemen bij VPRO Boeken.