Van Joost Oomen las ik eerder gedichten en een absurd verhaal over de Bietenkoningin. In het theater zag ik hem poëzie voordragen. Niks is hem te gek. In vergelijking daarbij is Het paradijs van slapen een heel normale roman. Joost heeft zich voor dit boek laten inspireren door zijn vader, die euthanasie-arts is.

Dokter Theo Engel gaat de begrafenis van een patiënt. Hij gaat nooit naar uitvaarten van patiënten, maar hij kent de dochter van deze man. Bovendien ging het hier om een natuurlijke dood en heeft Theo hem geen euthanasie hoeven verlenen. Theo Engel werkt als invalhuisarts en hij voert zeer regelmatig euthanasie uit. Meestal wordt dit gedaan door zestig-plussers en vaak door artsen die al met pensioen zijn. Maar Theo is veertig en hij woont alleen. Als hij na de begrafenis thuiskomt, ligt er een dikke brief van Gerrit Blauw, die vraagt om hem te helpen te sterven. Het lastige is dat hij geen gezondheidsklachten heeft. In de brief beschrijft hij zijn leven, met het zwaartepunt rond zijn achttiende.

Gerrit is geboren in Sneek. Rond zijn eindexamenjaar gaat hij vaak naar feestjes op boerderijen in de buurt. Daar leert hij Saartje Schaap kennen, die van Terschelling komt. Hij valt als een blok voor haar, maar Saartje laat zich niet zo snel winnen. Sterker nog: ze krijgt wat met Douwe, Gerrits beste vriend. Per ongeluk raakt ze zwanger en dan moet ze beslissen wat ze daarmee zal doen. Douwe kan er niet mee omgaan en Gerrit staat haar bij.

Dan springt het perspectief weer naar Theo Engel. In korte stukjes beschrijft hij de mensen die hij euthanasie heeft verleend: vrijwel allemaal oud en met kanker. In wat langere stukken beschrijft hij hoe het is om bij iemand thuis te komen, gesprekken te voeren en dan de laatste spuiten te geven. De sfeer is telkens heel raak getroffen. Het gaat ook over bijeenkomsten van euthanasie-artsen, die ervaringen uitwisselen en onder elkaar lompe grappen maken. Bijna allemaal lusten ze wel een glaasje. Je moet toch een manier vinden om dit werk vol te houden.

Heel knap weet Joost Oomen lichtheid te brengen in deze zware verhalen. Hier en daar herken ik de dichter door de speelse metaforen. Een gek element is dat Theo de gewoonte heeft om iets te jatten uit het huis van zijn patiënten en dat vervolgens weg te gooien: in de berm of in zee. Op een gegeven moment legt hij uit waarom, maar ik begrijp het niet, het blijft vaag.

De tweede helft van Gerrits levensverhaal speelt zich af als hij een veertiger is en Saartje weer ontmoet, als hij een theatervoorstelling regisseert op Terschelling. Hij neemt een giraf mee naar het eiland, die als figurant in de voorstelling zit. Dat beeld van die giraf blijft hangen.

Tot slot ontmoeten Gerrit en Theo elkaar. Theo overweegt of hij hem inderdaad euthanasie zal verlenen. Hij filosofeert over de zin van het leven. Gerrit kan nog steeds genieten van kleine dingen, maar hij is eenzaam en klaar met leven.

Ik vind dit een heel mooi boek, waarin de dood op verschillende manieren voorbijkomt. Het is ernstig, zonder te zwaarmoedig te worden. Het heel helder geschreven en daarmee een echte aanrader.