Als je fiets gejat is en je ziet hem ergens staan, mag je hem dan terugstelen? En mag je in de bibliotheek je schoenen uittrekken, ook als je zweetvoeten zo ruiken dat anderen er last van hebben? In De zweetvoetenman krijg je antwoord op dit soort vragen en nog veel meer. Aan de hand van talloze voorbeelden legt Annet Huizing het Nederlandse rechtssysteem uit.

Het begint met die zweetvoetenman en dat is wel zo fijn, want dan hoef je niet dat hele dikke boek door om te weten hoe het daarmee afloopt. Annet Huizing schrijft zo helder en enthousiast dat de grootte van het boek vervolgens helemaal geen probleem meer is. Wat een stoffig onderwerp lijkt, wordt razend interessant. Zo komt het zeilmeisje Laura voorbij, dat de wereld rond wilde varen op haar dertiende en werd tegengehouden door de kinderbescherming. Maar het gaat ook over zware misdrijven, zoals doodslag en moord. Er zijn beroemde casussen van een eeuw geleden en recente zaken waarvan de uitkomst van het hoger beroep nog niet bekend was toen het boek uitkwam in 2017.

Op twee plekken in het boek worden de geïntroduceerde begrippen nog eens op een rijtje gezet in schema’s. De uitklapbare bladzijden zijn een mooie vondst. Margot Westermann heeft het allemaal getekend en de wapperende beffen van de juristen vind ik een geinig detail.

Het boek is geschikt voor iedereen vanaf 12 jaar. Soms richt de schrijver zich expliciet tot de jonge lezer. Ouderen zullen zich meer zaken herinneren uit het nieuws, zoals die van Lucia de Berk. Zij was verpleegkundige en werd beschuldigd van moord. Uiteindelijk werd ze vrijgesproken, want de kans dat er zoveel patiënten tijdens haar diensten overleden bleek helemaal niet zo klein en er was ook geen bewijs dat ze een baby had vergiftigd. Het laat zien dat ons rechtssysteem niet waterdicht is en dat het belangrijk is om altijd kritisch te blijven. Dit doet mij dan weer terugdenken aan de podcast De Deventer mediazaak, over een moord waarbij mensen zich ook inzetten omdat ze dachten dat iemand onschuldig in de gevangenis zat.

Annet Huizing kreeg in 2018 een Zilveren Griffel voor dit boek. Ik vind dat helemaal terecht, want het is zo belangrijk om te weten hoe de democratische rechtsstaat werkt. De zweetvoetenman is een dikke aanrader voor jong en oud.