Een paar maanden geleden overleed paus Franciscus, hoofd van de Rooms-katholieke kerk. Ik had bewondering voor hoe hij zich bezighield met zowel kerkelijke als wereldse zaken. Hij bemiddelde bij conflicten tussen landen. En hij probeerde om de kerk vooruit te helpen door uitspraken die je niet altijd zou verwachten van een hoge geestelijke. Hiermee zocht hij de nuance en de rand, ook bij gevoelige onderwerpen. Het leek mij daarom interessant om zijn autobiografie te lezen, waarover Bettina eerder al blogde.

In Hoop vertelt Jorge Bergoglio over zijn eigen leven, de vele mensen die hij ontmoette, zijn opleidingen en zijn pausschap. Het begint dus met zijn voorouders: zijn opa en oma met hun zoon Mario die in 1929 de boot namen vanuit Italië naar Argentinië, om daar een nieuwe leven te beginnen. Mario trouwde en kreeg vijf kinderen, waarvan Jorge de oudste was. Ze waren niet rijk en hadden het niet gemakkelijk, maar het was een liefdevolle jeugd. Jorge raakte bevriend met kinderen uit de kerk, maar hij had ook joodse en islamitische vriendjes. Dat inspireerde hem om later ook te zoeken naar wat de verschillende religies verbindt. Zo merkt hij op dat Maria, de moeder van Jezus, zowel in het christendom als in de islam een grote rol speelt.

Het boek staat vol gebeurtenissen die zijn latere visie op het leven hebben beïnvloed. Regelmatig loopt het uit op een preek met morele lessen, die gaan over van alles: milieuvervuiling en klimaatverandering, oorlog en migratie, vergeving en zorg voor de armen, vrouwen en homoseksualiteit. Er zijn rake inzichten bij, maar er zijn ook genoeg stukken die ik niet zo interessant vind en dan maar wat vluchtiger lees. Medeschrijver Carlo Musso had best wat kritischer mogen zijn op wat er wel en niet in staat. Vijf vertalers hebben het naar het Nederlands vertaald. Toch vind ik het niet heel soepel lezen. En ze hadden van mij ook wel een woordenlijst of voetnoten mogen toevoegen, bijvoorbeeld bij een woord als dicasterie.

De paus stelt zich nederig op. Hij vertelt over fouten die hij maakte en hoe hij een paar keer jaren later zijn excuses aanbood. Een mooi stuk gaat over hoe het ging toen hij tot paus werd gekozen. Hij ging naar Rome voor het conclaaf en rekende erop binnenkort weer naar huis in Buenos Aires te gaan. Daar lagen boeken die hij aan het lezen was en het vliegticket voor de terugreis was al geboekt (waarbij ik me afvraag hoe dat kon, want je weet toch nooit hoe lang zo’n conclaaf gaat duren). Ook tijdens het conclaaf had hij pas heel laat door dat hij kans maakte om gekozen te worden, waardoor hij maar zeer kort de tijd had om een naam te kiezen. Omdat hij zich goed kon vinden in de bevrijdingstheologie, werd het Franciscus.

Tot slot volgt er nog een flinke preek over jongeren en de toekomst van deze aarde. Ik hoop dat de nieuwe paus de lijn van Franciscus zal voortzetten in zijn bijzondere positie als bruggenbouwer.