Markering is een IJslandse dystopie, waarin een empathietest centraal staat. Om het vertrouwen in politici terug te krijgen, worden kamerleden voortaan getest op hun empathisch vermogen. Dat gebeurt door te kijken naar hun reactie op filmpjes met diverse mensen met verschillende emoties. In navolging daarvan worden deze testen op steeds meer plekken uitgevoerd. Bedrijven laten hun werknemers testen en ontslaan wie zakt. Er is een centraal register waarin testresultaten worden vastgelegd. Wie de test goed doorstaat, kan zich door inschrijving in dat register laten markeren. Sommige winkels zijn niet meer toegankelijk voor ongemarkeerde mensen. Er zijn zelfs wijken waar alleen gemarkeerde mensen mogen wonen en komen. Binnenkort is er een referendum dat draait om de vraag of de empathietest verplicht zal worden voor de hele bevolking.

Fríða Ísberg heeft dit concept uitgewerkt in zes verhaallijnen, om de impact ervan op verschillende mensen te laten zien. Oli is psycholoog en hij heeft de empathietest mee ontwikkeld. Hij is voor verplicht testen, terwijl zijn vrouw tegen is. Vetur is een lerares die bang is voor haar ex, die niet meer bij haar in de buurt mag komen. Alexandria woont in een gemarkeerde wijk met haar tienerdochter, die binnenkort voor het eerst getest kan worden via school. Maar wil ze dat wel? Eyja is niet gemarkeerd en ziet haar gebrek aan empathie juist als een voordeel, want daardoor kan ze hard onderhandelen. Tristan, bijna twintig, heeft aan zijn broer gezien hoe snel je bergafwaarts kunt gaan als je zakt voor de test. Zelf wil hij zich absoluut niet laten testen, waardoor hij met allerlei beperkingen moet leven.

Het doet mij terugdenken aan het coronatoegangsbewijs, waarbij ook discussies waren over de keuzevrijheid als het zulke grote gevolgen heeft voor waar je heen kunt gaan en wat je kunt doen. De vrijheid van de ene persoon betekent een beperking van de vrijheid van een ander.

In wezen probeert de samenleving te beoordelen of een inbreuk op iemands privacy gerechtvaardigd is wanneer diegene een grote kans op criminaliteit heeft, en of het gerechtvaardigd is te waarschuwen voor waarschijnlijke criminelen.

De hoofdpersonen zijn gerelateerd aan elkaar, maar pas vrij laat wordt duidelijk hoe precies. Vooral in het begin is dat ingewikkeld, als er elk hoofdstuk een nieuw personage wordt geïntroduceerd. Het laat wel goed zien hoe er vanuit verschillende perspectieven wordt gedacht over de empathietest en hoe de meningen worden beïnvloed door iemands persoonlijke situatie. Het beklemmende verhaal van Tristan springt eruit: de jonge man die probeert zijn leven op de rails te krijgen, terwijl hij waarschijnlijk kansloos is. Het taalgebruik van Tristan is opvallend, met veel fuckings en taalfouten, wat goed past bij hem. Kim Liebrand en Laura Molenaar hebben hierbij vast het meest hun best moeten doen om het te vertalen uit het IJslands, wat ze prima hebben gedaan.

Het idee van dit boek leek me interessant en het is knap uitgedacht, maar het boeit me lang niet overal en ik begrijp het soms niet goed. Vooral de hoofdstukken van Eyja vind ik moeilijk te volgen. Waarschijnlijk had het met drie verhaallijnen beter gewerkt dan met zes.